Potvrđeno 18 slučајеvа оbоlеvаnjа оd grоznicе Zаpаdnоg Nilа u Srbiji

Oboljenja su registrovana kod osoba sa teritorija Severnobanatskog (jedan slučaj), Srednjebanatskog (jedan), Južnobanatskog (dva), Sremskog (tri), grada Beograda (četiri) i Južnobačkog (sedam) okruga.

Na osnovu izveštaja Zavoda za biocide i medicinsku ekologiju od 6.9.2021. godine, prisustvo genoma virusa Zapadnog Nila otkriveno je u domaćim komarcima Culex pipiens sa lokacija na teritoriji grada Pančeva, Novog Sada i Beograda, kao i na lokaciji teritorije Palić.

Na osnovu izveštaja Uprave za veterinu, Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede od 7. septembra 2021. godine, prisustvo genoma virusa Zapadnog Nila otkriveno je u divljim pticama sa teritorije Južnobačkog (dve ptice) i Južnobanatskog (jedna) okruga.

Do 14. oktobra 2021. u zemljama Evropske unije (EU) i Evropske ekonomske unije [European economic union (EEU)] u humanoj populaciji prijavljena su  ukupno 132 slučaja obolevanja od groznice Zapadnog Nila, i to u: Grčkoj (54), Italiji (52), Rumuniji (sedam), Španiji (šest), Mađarskoj (sedam), Austriji (tri) i Nemačkoj (tri). U istom periodu u državama EU registrovano je devet smrtnih ishoda koji se mogu dovesti u vezu sa obolevanjem od groznice Zapadnog Nila i to u: Grčkoj (sedam), Španiji (jedan) i Rumuniji (jedan).

Od početka sezone 2021. godine do 14.10.2021. godine u zemljama EU prijavljeno je 29 epidemija izazvanih virusom Zapadnog Nila među konjima, i to u: Nemačkoj (12), Španiji (10), Portugalu (tri), Mađarskoj (dve), Grčkoj (jedna) i Francuskoj (jedna).

U istom periodu, odnosno do 14.10.2021. godine, u zemljama Evropske unije (EU) i Evropske ekonomske unije [European economic union (EEU)] registrovano je i osam epidemija izazvanih virusom Zapadnog Nila među pticama, i to u Španiji (sedam epidemija) i Sloveniji (jedna).

Groznica Zapadnog Nila je sezonsko oboljenje koje je najviše zastupljeno u periodu najveće aktivnosti vektora – komaraca. Za naše geografsko područje karakteristično je da vektori postaju aktivni u proleće, (mart/april), a period njihove intenzivne aktivnosti je od kraja maja do septembra. Sezona transmisije virusa Zapadnog Nila u Srbiji uobičajeno traje od juna do novembra meseca. U Republici Srbiji intenzivni nadzor nad Groznicom Zapadnog Nila u humanoj populaciji sprovodi se u sezoni transmisije virusa od juna do prve polovine novembra meseca, a pasivni nadzor nad tim oboljenjem u ostalom periodu godine. Imajući u vidu iskustva kako okolnih tako i naše zemlje, prvi oboleli se registruju uglavnom u drugoj polovini jula meseca, a najveći broj slučajeva se prijavljuje tokom avgusta meseca.

Groznica Zapadnog Nila je virusno oboljenje koje se prenosi ubodom zaraženog komaraca. Glavni vektor, odnosno prenosilac je Culex pipiens, vrsta komarca koja je odomaćena i kod nas. Glavni rezervoar zaraze su različite vrste ptica, u kojima se virus održava, dok je čovek slučajni, odnosno tzv. slepi domaćin i infekcija virusom Zapadnog Nila se sa njega dalje ne prenosi.

Većina osoba (80 odsto) inficirana virusom Zapadnog Nila nema nikakve simptome i znake bolesti. Kod manjeg procenta zaraženih osoba (približno 20 odsto) simptomi podsećaju na oboljenje slično gripu, sa naglom pojavom povišene telesne temperature, glavoboljom, bolovima u mišićima i zglobovima, umorom, blagim prolaznim osipom i limfadenopatijom. Međutim, kod pojedinih osoba (<1 odsto), dolazi do nastanka aseptičnog meningitisa ili encefalitisa, odnosno neuroinvazivnog oblika bolesti, koji zahteva hospitalizaciju.

Simptomi neuroinvazivnog oblika bolesti su glavobolja, ukočen vrat, stupor (tupost), dezorijentisanost, koma, tremori, konvulzije, slabost mišića i paraliza. Nakon preležane infekcije često dolazi do razvoja dugotrajnih posledica, kao što su: umor, gubitak pamćenja, teškoće prilikom hodanja, mišićna slabost i depresija. Letalitet je veći kod starijih osoba, naročito kod osoba iznad 75 godina života.

Da bi slučaj infekcije virusom Zapadnog Nila bio potvrđen kod pacijenta uz ispoljenu kliničku sliku neuroinvazivnog oblika bolesti (meningitis, encefalitis, meningo-encefalitis), neophodno je da se potvrdi prisustvo odgovarajućih antitela u likvoru kod obolelog pacijenta.

U cilju smanjenja rizika od zaražavanja virusom Zapadnog Nila, preporučuje se primena mera lične zaštite od uboda komaraca i to:

• Upotreba repelenata na otkrivenim delovima tela prilikom boravka na otvorenom.
• Nošenje odeće dugih rukava i nogavica, svetle boje.
• Preporučljivo je da odeća bude komotna, jer komarci mogu da ubadaju kroz pripijenu odeću.
• Izbegavanje boravka na otvorenom u periodu najintenzivnije aktivnosti komaraca – u sumrak i u zoru.
• Upotreba zaštitne mreže protiv komaraca na prozorima, vratima i oko kreveta.
• Redukcija broja komaraca u zatvorenom prostoru.
• Po mogućstvu boravak u klimatizovanim prostorima, jer je broj insekata u takvim uslovima značajno smanjen.
• Izbegavanje područja sa velikim brojem insekata, kao što su šume i močvare.
• Smanjenje broja komaraca na otvorenom gde se radi, igra ili boravi, što se postiže isušivanjem izvora stajaće vode. Na taj način smanjuje se broj mesta na koje komarci mogu da polože svoja jaja. Najmanje jednom nedeljno treba isprazniti vodu iz saksija za cveće, posuda za hranu i vodu za kućne ljubimce, iz kanti, buradi i limenki. Ukloniti odbačene gume i druge predmete koji mogu da prikupljaju vodu.
• U slučaju putovanja u inostranstvo, pogotovo ako se radi o tropskom i subtropskom području, obavezno se pridržavati svih navedenih mera prevencije
• U slučaju pojave bilo kakvih simptoma koji su kompatibilni sa neuroinazivnim oblikom bolesti, odmah se javiti izabranom lekaru.