Pravda pala na ispitu

Optužnicom specijalnog tužioca Milosava Veličkovića na teret im je stavljeno da su za vrijeme rata u Bosni i Hercegovini, kršeći pravila međunarodnog prava tokom 1992-93. godine, nehumano postupali prema civilnom stanovništvu na području MZ Bukovica, u opštini Pljevlja.

U optužnici je navedeno da su optuženi zlostavljali muslimansko stanovništvo, prouzrokujući mu teške patnje, ugrožavajući zdravlje i tjelesni integritet, te da su primjenjujući mjere zastrašivanja stvarali psihozu za prinudno iseljavanje iz bukovičkih sela koja gravitiraju prema granici sa BiH, usled čega je došlo do migracije muslimanskog stanovništva. Udruženje građana Bukovice šokirano je ishodom suđenja u Višem sudu u Bijelom Polju.

– Početak procesa od prije dvije godine ulivao je nadu da će Bukovičani makar jednom u poslednjih 100 godina dočekati pravdu. Bukovičani se s pravom pitaju „šta to bješe čojstvo u Crnoj Gori“ i da li je to samo bacanje prašine u oči ili mamac za naivne Bošnjake. Optimizam je ulijevalo bjelopoljsko tužilaštvo koje je po izjavama žrtava vrlo profesionalno započelo rad na slučaju Bukovica, ali kako je proces odmicao, sve se više pretvarao u farsu, saopšteno je iz Udruženja građana Bukovice. U ovom Udruženju primećuju da je činjenica da je presuda najavljena za 31. decembar, ukazivala je na ovakav ishod jer je iskorišćena praznična atmosfera i zauzetost javnosti božićnim i novogodišnjim praznicima.

U obrazloženju suda navodi se da su optuženi oslobođeni „zbog nedostatka dokaza“, a Bukovičani se pitaju zbog čega nema dokaza? „Da li su za to krive žrtve koje u ogromnoj većini nisu više među živima? Kakav dokaz se može naći u slučaju stanovnika Bukovice koji su 1992. godine imali 70 i više godina. Ispada da su Bukovičani sami sebe ubijali, palili svoje kuće i džamije, kao što je zamjenik komandanta Druge armije general Damjanović još septembra 1992. godine u intervjuu Pobjedi rekao da „muslimani u Pljevljima sami sebi pale radnje, samo da bi optužili Srbe za to“. Zašto se onda Bukovica obnavlja, ako se ništa nije desilo? Da li je to priprema za nove buduće zločine?“, pitaju se u Udruženju građana Bukovice.

– Tražimo da se saopšti na koji način je Zijad Velić odveden iz pljevaljske bolnice, gdje je bio na liječenju, a ekshumiran je 2002. godine iz masovne grobnice Mostina na putu između Pljevalja i Čajniča. Tražimo objašnjenje i kako je Ibrahim Šandal iz Kunova, odveden iz Bukovice i predat u KPD Foča, gdje je ubijen. Pitamo se isto šta je bilo sa Korora Mujom i kud je nestao iz mjesta Odžak kod Pljevalja? Kako to da je zločin nad Džaferom Đogom kvalifikovan kao obično ubistvo? Ko je bacao bombe i palio radnje muslimana po Pljevljima i ko je pucao iz automatskog oružja na munaru Husein pašine džamije na Božić 1993. godine? Bilo je vrlo lako utvrditi krivce za događaje iz tog perioda prateći hronologiju dešavanja, znajući koja su lica u to vrijeme bila na odgovornim funkcijama, a i danas to nije teško, navode Bukovičani. U ovom Udruženju ističu da je Bukovica svojevrsna crnogorska Srebrenica.

– Zločini nad muslimanskim stanovništvom Bukovice se u kontinuitetu ponavljaju i po pravilu se ne sankcionišu. Za više od 500 muslimanskih žrtava koje su februara 1943. ubili četnici Pavla Đurišića niko nije odgovarao, a niti su žrtve sahranjene. Godine 1969. preživjeli pljevaljski borci članovi SUBNOR izdali su knjigu pod nazivom „Prilog u krvi“, gdje su sve žrtve popisane imenom i prezimenom i godinom starosti. Međutim, ta knjiga je iznenada nestala i vrlo rijetki pojedinci je posjeduju. Takođe i Vladimir Dedijer i Antun Miletić su 1990. godine izdali knjigu „Genocid nad muslimanima 1941-45.“, gdje su takođe popisane muslimanske žrtve u limskoj dolini i istočnoj Bosni. Jedino ta dva dokumenta govore o stravičnim zločinima nad muslimanskim stanovništvom na ovim prostorima. Zbog tih događaja iz prošlosti, važno je istražiti ponavljanje bukovičkih zločina, kažu Bukovičani.

Oni očekuju da će se u ponovljenom postupku, zločini na pravi način istražiti i sankcionisati, inače ovaj sudski postupak je loša poruka povratnicima u Bukovicu, domaćoj i međunarodnoj javnosti koja se događa u vrijeme trasiranja evropskog puta Crne Gore. Prema najnovijem izvještaju Udruženja građana Bukovice, raseljeno je 95 porodica sa 277 članova, ubijeno je šest lica, zapaljeno je više od deset kuća, zapaljena je džamija u selu Planjsko, eksplozivom je porušen kameni minaret u selu Raščići, kidnapovano je i odvedeno u zatvor u Čajniče 11 lica, od kojih je petoro staraca nakon jedan mjesec vraćeno u Pljevlja, a ostali su razmijenjeni u Goraždu. Sve kuće su demolirane, a imovina opljačkana, desetine Bukovičana je pretučeno, a dva lica su izvršila samoubistvo. Do sada je rasvijetljen samo jedan slučaj, ubistvo Dažafera Đoga, koji je sud kategorisao kao obično ubistvo.