Pravna analiza za govore i zločine iz mržnje

„Zahvaljujući sprovedenim debatama u Novom Sadu, Kragujevcu, Nišu i Beogradu, kao i jasno definisanom Pravnom analizom, došli smo do zaključaka koji govore da je neophodno usvojiti protokole o postupanju u slučajevima zločina i govora iz mržnje, kojim bi bilo detaljno uređeno postupanje policije i tužilaštva, obrada i objavljivanje statističkih podataka o izvršenim zločinima iz mržnje, osnaživanje pripadnika policije, tužioca i sudija da u svom postupanju vode posebnu pažnju o primeni člana 54a Krivičnog zakonika, osnaživanje pripadnika LGBT zajednice da prijavljuju zločine iz mržnje, rad na ujednačavanju antidiskriminacionih odredbi zakona.

Gordana Stevanović, zamenica Zaštitnika građana istakla je problem diskriminacije u školstvu i radikalne stavove dece prema LGBT populaciji. Navela je i problem nepostupanja institucija i organa državne uprave po preporukama Zaštitnika građana, zbog čega se mali broj pripadnika LGBT populacije obraća nadležnim institucijama za pomoć, budući da nema poverenja u te institucije. Tom prilikom pozvala je pripadnike LGBT populacije da se obrate Zaštitniku građana u slučajevima u kojima je Zaštitnik građana nadležan da postupa.

Prvi deo konferencije bio je posvećen nasilju na ulicama, procesu sankcionisanja učinioca krivičnih dela, kao i slučajevima iz prakse koji su praćeni neadekvatnim postupanjem nadležnih institucija. U skladu sa tim, prisutni su na debati imali prilike da vide i kratkometražni film „Kuda vodi ovaj put“ (koji možete pogledati ovde) na osnovu istinitog događaja, u organizaciji Komiteta pravnika za ljudska prava YUCOM, koji govori o slučaju gde su majka i njena dva muška deteta, bile žrtve nasilja zbog predpostavljene seksualne orijentacije.

Milan Antonijević, direktor Komiteta pravnika za ljudska prava – YUCOM istakao je da veliki broj slučajeva zločina iz mržnje ostaje bez sudskog epiloga, što šalje poruku da je nasilje na ulicama nešto što je dozovoljeno i što država toleriše. To je jasan signal da se država mora uključiti u borbu protiv nekažnjovosti, a javni govor političara mora biti usmeren ka stvaranju tolerancije.

U drugom delu konferencije govorilo se o verbalnom nasilju zastupljenom u medijskom izveštavanju, gde je istaknuto da bi novinske redakcije trebalo da se pridržavaju Kodeksa novinara, u kojem se ističe da je svaki novinar dužan da se suprotstavi kršenju ljudskih prava, a ne da se ostavlja prostor za slobodno etiketiranje LGBT osoba.

Istaknuta je pozitivna uloga Saveta za štampu u rešavanju po pritužbama građana i organizacija protiv medija koji su prenosili govor mržnje, a otvoreno je i pitanje slobode izražavanja i ograničenja slobode izražavanja u slučajevima u kojima se krša ljudska prava i iznosi govor mržnje.

Učesnici su se složili da postoji napredak u načinu izveštavanja medija o LGBT pitanjima, ali da je i dalje u velikoj meri prisutna homofobija u medijima, kako direktna, tako i prikrivena, koju je mnogo teže dokazati pred nadležnim institucijama.

Govorilo se i o istupima poslanika u Narodnoj skupštini koji su sa skupštinske govornice u direktnom prenosu slali poruke mržnje i netolerancije prema LGBT populaciji, a kasnije se, u postupku pred Poverenicom za zaštitom ravnopravnosti pozivali na poslanički imunitet.