Šta je to sve uradila Narodna skupština od ujedinjenja Jugoslavije do “danas”, kao i kakva je to nova vrsta životinje pronađena na planini Vrznici u Bosni, prenose listovi Vreme i Pravda pre 80 godina.
Kako je “ove nedelje” jubilarnih 20 godina od stvaranja Jugoslavije, ”današnji” broj lista Vreme bavi se retrospektivom rada ključnih državnih ustanova, među kojima je najviše pažnje dobila – Narodna skupština.
Svi sastavi Skupštine, koji su postojali od Ujedinjenja do “danas”, doneli su ukupno jedan ustav i 338 zakona, na osnovu kojih je nastao i veliki broj uredaba, pravilnika i drugih odredaba.
Tome treba dodati i nepoznat broj zakona koji nastaje u vreme dok Narodna skupština zvanično ne postoji, nakon državnog udara kralja Aleksandra I Karađorđevića, od 6. januara 1929. godine do 7. decembra 1931. godine.
Narodna skupština, koja je počela rad tog čuvenog decembra 1931. godine donela je najveći broj zakona, čak 115.
Kada se sabere rad svih skupština od nastanka Jugoslavije, nailazimo na poražavajuću statistiku – najveći broj zakona je nastao kao rezultat inicijative kraljevske vlade, dok je samo 20 zakona doneto na osnovu poslaničke inicijative.
Može se slobodno reći da je najveći uspeh postigao poslednji sastav Skupštine, koji je u periodu od 1936. godine do “pre mesec dana”, sve dok nisu raspisani novi izbori, donela čak 40 novih zakona.
Zahvaljujući njima, poboljšan je položaj zemljoradnika, kojima je, između ostalog, zemljarina smanjena za trećinu i produžen rok za plaćanje zaostalog poreza, prenosi dopisnik lista Vreme.
Celokupno izdanje može da se čita na linku Narodne biblioteke.
Pored velikog broja retkih sivih medveda, vukova, divljih svinja, farmi zlatnih fazana, srebrnih lisica i zlatnih i srebrnih riba u podnožju Igman planine, Bjelanice i na Ilidži, “sada” se u Bosni pojavila jedna nova, dosad potpuno nepoznata životinja, prenosi list Pravda.
Dugo se smatralo da ova životinja zapravo ne postoji, iako se spominje u spisima bečkog herpetologa Franca Vernera, profesora Bečkog univerziteta. On je ovu životinju, kojoj je dao ime “Triton reiseri”, proučavao još od 1902. godine.
Naročita karakteristika ovog čudnog vodozemca je u tome što ima neobično veliku glavu kao nijedan drugi predstavnik roda triton.
Iako su mrmoljci uobičajeni u gotovo svim krajevima Evrope, ovaj jedinstveni ekstravagantni varijetet živi samo u glečerskom Prokoškom Jezeru, na planini Vranici u Bosni i Hercegovini.
Reč je o repatom vodozemcu, koji pripada porodici daždevnjaka i mrmoljaka, a danas je poznat pod imenom Rajzerov triton.
Vrste ovog roda imaju duguljasto telo sa slabim , kratkim nogama i spoljštenim repom, koji ima značajnu ulogu u plivanju.
Danas, 80 godina nakon objavljivanja ovog teksta, smatra se da je Rajzerov triton, koji je dugi niz godina bio zaštićena vrsta, potpuno izumreo na prostoru Bosne i Hercegovine.
Celokupno izdanje može da se čita na linku Narodne biblioteke.
List Danas svakoga dana prelistava glavne vesti na današnji dan pre 80 godina, tačnije 1938. godine. Predmet analize su dnevni listovi Vreme i Pravda, koji danas ne postoje. Ideja jeste da se čitaoci vrate u prošlost, da sa vremenske distance vide kako su izgledale vesti, ali i kako su novinari, pa i sami sugrađani, razmišljali u Srbiji u turbulentnom periodu između dva rata i pred sam početak Drugog svetskog rata. Pored političkih vesti, objavljivaćemo i društvene, ekonomske, ali i vesti iz domena zabave i sporta.
Projekat je realizovan u saradnji i uz materijal iz digitalne arhive Narodne biblioteke Srbije i Univerzitetske biblioteke „Svetozar Marković“
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.