Rade Šerbedžija: Stranac u svemiru

Ovaj zaključak pisca Ivice Ivaniševića nedavno objavljen u Slobodnoj Dalmaciji možda najbolje sumira situaciju u kojoj se Šerbedžija danas nalazi, kada ga nedeljama hrvatski ratni veterani napadaju zbog navodne izjave o Domovinskom ratu, kao što to već godinama čine sa svih strana zbog tačnih ili izmišljenih vesti, a zapravo zbog njegovih pacifističkih stavova.

Da je umro 1986. godine, sa čak pedeset, pretežno glavnih, filmskih uloga i desetak antologijskih predstava, Šerbedžija bi zauvek ostao ono što je jedino i želeo da bude – glumac. Kasnije godine donele su raspad Jugoslavije, a svima koji su u njoj živeli, pa i njemu, pitanje etniciteta. Kada je ono čuveno „čij si ti?“ koje je obično podrazumevalo i konstataciju „ako nisi s nama, onda si protiv nas“, bilo mnogo važnije od onoga „čime se ti baviš?“. Posebno ako kao Šerbedžija nisi želeo da izabereš stranu. Zato Šerbedžija već gotovo trideset godina nije samo glumac, već kako bi neki rekli Srbin koji živi u Hrvatskoj (sa naglaskom na Srbin) ili Srbin koji živi u Hrvatskoj (sa naglaskom na Hrvatskoj). On opet kaže da je stranac u svemiru.

I zato i ne čudi da je u emisiji N1 odbio da odgovori na pitanje ko je bio žrtva a ko agresor u Domovinskom ratu i da je istakao da ne želi više da komentariše odnose dve države. Svaki odgovor za njega uvek bude pogrešan, otkada je devedesetih u Sarajevu pozivao na mir, da bi zatim iz Zagreba došao u Beograd jer su mu pretili, da bi i u Beogradu umalo bio ubijen u Klubu književnika, pre nego što je na kraju konačno otišao u Ameriku.

Rođen je 27. jula 1947. u mestu Bunić u Lici. U jugoslovenskoj kulturi ostavio je najveći trag filmovima Živojina Pavlovića i predstavama LJubiše Ristića, sa kojim je osnovao teatar KPGT. Jedan je od retkih glumaca sa ovih prostora koji je uspeo da stigne do Holivuda. Kako to obično biva, tamo je često igrao negativce, najčešće ruskog porekla, ali je imao priliku i da igra u filmovima Stenlija Kjubrika, Klinta Istvuda, Gaja Ričija, glumi uz Vanesu Redgrejv, Toma Kruza, Nikol Kidman, Vala Kilmera…

Zanimljivo je da njegov otac nikada nije prihvatio njegovu želju da se bavi glumom, tako da ga do danas nikada nije gledao.

Oženjen je Lenkom Udovički, glumicom i rediteljkom, sa kojom ima tri ćerke. Njegova dece iz prvog braka – Danilo i Lenka, takođe se bave filmom i pozorištem, kao reditelj i glumica. Ima troje unučadi. Danas na Brionima vodi pozorište Ulysses. Voli poeziju, piše i peva.