Radović: Porez za sveštenike plaća država, ne SPC

Naime, tradicionalne crkve i verske zajednice mogu za svoj rad da obezbeđuju sredstva iz prihoda od sopstvene imovine, zadužbina, legata i fondova, mogu da nasleđuju, primaju poklone i priloge, obavljaju razne neprofitne ali i privredne delatnosti, utvrđuje Zakon o crkvama i verskim zajednicama.

Ali, one pri tom mogu biti “delimično ili potpuno oslobođene poreskih i drugih obaveza, u skladu sa zakonima kojima se uvodi odgovarajući javni prihod”.

Takođe, problematično je i to što za crkvene obrede – venčanja, sahrane i druge verske delatnosti, sveštenici ne izdaju fiskalne račune niti postoji jedinstvena tarifa, te je najveći obrt novca u SPC u svojevrsnoj “sivoj zoni”.

Situacija sa socijalnim pravima sveštenstva i verskih službenika se ne razlikuje od prava drugih građana Srbije, ali je data mogućnost da se sredstva potrebna za zdravstveno, penzijsko i invalidsko osiguranje mogu obezbediti u budžetu Republike Srbije.

Zakon, međutim ne navodi pod kojim uslovima i kriterijumima se crkve oslobađaju fiskalnih obaveza, ali je jasno da se to odnosi na poreze iz privrednih delatnosti kao i na imovinu.

U kojoj meri je i koja od nekoliko priznatih tradicionalnih crkava to iskoristila, teško je utvrditi jer se svaka od tih zajednica koje pokrivaju određenu teritoriju, kao i više instance, tretiraju kao posebna pravna lica.

Dragan Radović iz knjigovodstvene agencije Kvatro, kaže za Danas da crkve i sveštenici nisu izvan poreskog sistema Republike Srbije i da kroz svoju ličnu potrošnju, kao i svi ostali, plaćaju PDV na sve proizvode i usluge.

Komentarišući izjavu patrijarha Porfirija da Crkva plaća sve poreze kao i ostali građani Srbije, Radović kaže da prvi čovek Srpske pravoslavne crkve nije u poreskoj materiji i da mu ne treba zameriti što ne pravi razliku između poreza na potrošnju i drugih oblika oporezivanja.

– Iz te izjave vidi se da ne poznaje ni termin poreski obveznik jer ne pravi razliku između “obveznik Crkva” i “obveznik sveštenstvo”. Ako je Crkva obveznik PDV-a, morala bi da vodi dvojno knjigovodstvo i da predaje finansijske izveštaje APR-u. Međutim, ako se uradi pretraga objavljenih završnih računa, dobijamo odgovor da “pravno lice nije obveznik”, kaže Radović i dodaje da ni SPC, kao ni ostale verske zajednice, ne plaćaju taj porez i ne podnose finansijske izveštaje.

On tvrdi i da se za sveštenike SPC iz crkvenih fondova ne plaćaju porezi i doprinosi na zarade, jer su od 2012. uključeni u sistem PIO fonda a sredstva za te namene obezbeđuju se u republičkom budžetu.

Sagovornik Danasa iz SPC koji je insistirao na anonimnosti kaže da ga je prilično iznenadila izjava patrijarha Porfirija u kojoj on navodi da SPC plaća porez kao i ostali građani, ističući da je najveći problem u Crkvi to što ne postoji transparentan protok novca.

– Ne znam kako sveštenici plaćaju porez, kada oni na licu mesta od vernika uzimaju novac, a ne izdavaju nikakve račune. Na osnovu čega ih neko može oporezovati? Drugo, zbog odsustva normalne distibucije novca, veliki broj sveštenika u Srbiji živi skromno ili gotovo siromašno. To se odnosi na unutrašnjost i ruralna područja, naglašava naš sagovornik, dodajući da je čitav finansijski sistem Crkve vrlo problematičan.

Podsetimo, patrijarh je na svom Instagram nalogu objavio, a što je preneo sajt Srpske pravoslavne crkve (SPC), da „ni Crkva ni sveštenici nisu izvan poreskog sistema Republike Srbije“.

„Zaista ne mogu da zamislim čime su motivisani oni koji iznose potpuno netačne tvrdnje da Crkva ne plaća porez i bojim se da takvima javne finansije i država Srbija nisu na prvom nego na poslednjem mestu“, poručio je patrijarh Porfirije i dodao:

„Ni Crkva ni sveštenici nisu iznad poreskog sistema. Kao i svi ostali građani na sve proizvode i usluge plaćaju PDV po važećim poreskim stopama. Regularno se plaćaju porezi i doprinosi na zarade sveštenstva i drugih crkvenih službenika“, naveo je poglavar SPC.

Porfirije: Poreski zakon ne izuzima Crkvu

„Nijedan poreski zakon ne izuzima Crkvu iz poreskog sistema, iako je to predviđeno evropskim zakonima za opštekorisne aktivnosti verskih zajednica, istakao je patrijarh Porfirije, navodeći kako je „jedini izuzetak“ da SPC ima pravo na povrat plaćenog poreza „za oko desetak zakonom predviđenih proizvoda koji su usko vezani za bogosluženje“ i da su na tom spisku „tamjan, vosak, ali i orgulje“. „Nadam se barem da netačne tvrdnje i svesne klevete više neće imati privilegovano mesto u medijima“, poručio je poglavar SPC.