Ratko Božović: Žene pretvorene u fabrike za rađanje

Naša država svake godine u proseku ima 36.000 stanovnika manje, što znači da godišnje nestaje opština veličine Bečeja ili Savskog venca.

Ovo su podaci koje je juče saopštio Republički zavod za statistiku, koji ukazuju na negativan demografski trend, sve manji broj rođenih u Srbiji, ali i porast starosti stanovništva, broja umrlih nasilnom smrću i broja samoubistava.

Naime, broj umrlih nasilnom smrću je porastao u odnosu na prethodne godine i u 2017. iznosi 2.987. Broj samoubistava je za 43 slučaja veći nego u 2016. i iznosi 1.005.

Činjenicu da se u Srbiji rađa sve manje dece, a da broj umrlih, ubistava i samoubistava raste, istoričarka Dubravka Stojanović vidi kao odgovor građana na stanje u državi u kojoj žive.

– To je najintimniji odgovor ljudi na raspad društva i države. Glasaju iz straha za vlast, ali kad dođe do tih najličnijih odluka, oni ovako odgovaraju – naglašava Stojanović za Danas.

Kulturolog Ratko Božović smatra da ovi podaci pokazuju da se nastavlja trend iz devedesetih, kada je ljudski život bio potpuno obezvređen. Tada je, ističe, tradicionalna porodica bila na izdisaju, a nova nije formirana.

– Ne postoji sistemsko rešenje za problem populacione politike. Aktuelna vlast je donela populističke mere koje predstavljaju samo privid politike rađanja, dok su u stvari žene njima potpuno degradirane. One su pretvorene u fabrike za rađanje, kojima se za taj posao „plaća“. Sistem mora biti podrška ženi u svakom smislu i svakom segmentu života, pa tek onda podrška ženi kao majci – kaže Božović za Danas. On dodaje da zadatak koji se nameće ženama da rađaju predstavlja kompenzaciju za glupost muškaraca, pre svega ratove iz devedesetih.

– Drugi problem je što se deca ne rađaju zbog spoljnog faktora – države, kako insistiraju propagandisti populacione politike, već zbog unutrašnjeg – prisnosti i ljubavi. Kada se mnoge kockice poklope, uključujući i egzistencijalnu, tada će se negativan trend promeniti. Ali, to nije stvar jedne politike, već sistemskog rešenja – ističe Božović.

Programski direktor Transparentnosti Srbija Nemanja Nenadić ukazuje i na problem koji nije naveden u izveštaju RZS, a to je masovni odliv stanovništva.

– Ogroman problem je i mehanički odliv građana koji odlaze u države gde su njihovi poslovi bolje plaćeni. Sve to su razlozi koji se moraju uzeti u obzir pri planiranju budžeta i reforme javnog sektora u narednim godinama, kao i u vezi sa obimom obaveza za penzioni fond – ističe Nenadić.

Osim većih sredstava koje su namenjene majkama za prvo, drugo, treće i četvrto dete, Vlada Srbije je rađanje želela da stimuliše i sloganima, ali se od ove ideje odustalo jer je naišla na oštru kritiku javnosti.

Prosečna starost majki oko 30 god

Najveći broj dece, 39.111, rodile su žene starosti 25-34 godine. Prosečna starost majke je 29,8 godina. U gradskim područjima je 30,6 godina, a u ostalim naseljima 28,1 godina.