Svojevremeno je na završnoj promociji strateškog akcionog plana opštine Pirot koji je rađen u okviru „Programa podrške opštinama istočne Srbije“, a koji je preko Agencije za rekonstrukciju finansirala EU, konsultant tima za domen robnih marki Davor Sekulski rekao je da Pirot ima bar pet proizvoda koje bi trebalo zaštititi kao robne marke, a to su ćilim, kačkavalj, grnčarija, voda, jagnje i peglane kobasice.
Svojevremeno je na završnoj promociji strateškog akcionog plana opštine Pirot koji je rađen u okviru „Programa podrške opštinama istočne Srbije“, a koji je preko Agencije za rekonstrukciju finansirala EU, konsultant tima za domen robnih marki Davor Sekulski rekao je da Pirot ima bar pet proizvoda koje bi trebalo zaštititi kao robne marke, a to su ćilim, kačkavalj, grnčarija, voda, jagnje i peglane kobasice.
Na inicijativu stručnog tima „Programa podrške opštinama istočne Srbije“, formiran je Odbor za zaštitu i razvoj pirotskih robnih marki. Predsednik opštine Pirot mr Vladan Vasić kaže da je uloga Odbora da koordinira između opštinskih komisija, Zavoda za patente i intelektualnu svojinu i zainteresovanih proizvođača.
Nema ko da čuva ovce
– Ovčiji kačkavalj proizveden u pirotskom kraju bio je prava poslastica na trpezama građana Amerike gde se kačkavalj izvozio.To je bio veoma kvalitetan ovčiji kačkavalj koji je došao sa terena, odnosno iz preradnih seoskih centara na Staroj planini. Sada od toga nema ništa. Preradni centri u selima Dojkinci, Rosomač, Gostuša,Velika Lukanja, Topli Do ugašeni su, a nema ko da čuva ni ovce na staroplaninskim pašnjacima, a broj grla se znatno smanjio – kaže tehnolog u Mlekarskoj školi Anđelka Denić, dodajući da je kačkavalj izvožen i pre rata, i to preko Grčke za Ameriku.
Čuveni pirotski ćilim zaštićen je pre četiri godine. Predsednica opštinske Komisije za kontrolu izrade i proizvodnje pirotskog ćilima, istoričar umetnosti i muzejski savetnik Radmila Vlatković kaže da su elaboratom o zaštiti geografske oznake porekla pirotskog ćilima zaštićene i posebne osobine pirotskog ćilima, vrsta sirovine, način izrade, kao i specifikacije elemenata kvaliteta, odnosno određeni standardi koje proizvođači treba da zadovolje prilikom izrade ćilima.
– Ovi standardi sadrže sirovinski sastav, finoću prediva, osnove i potke, postojanost obojenja i postojanost na pranje. Elaborat sadrži i album sa prilozima, pri čemu je Komisija pronašla i zaštitila 96 šara i naziva pirotskog ćilima i 125 detalja. Detalji se odnose na borduru, spoljašnji i unutrašnji ćenar, kao i polje ćilima. Elaborat sadrži i opis šara sa svim specifičnostima, kao i farben kartu sa bojama koje su u upotrebi – kaže Vlatkovićeva, dodajući da se oznaka porekla „Pirotski ćilim“ odnosi na ćilime koji su izrađeni u ovoj opštini, gradu i prigradskim naseljima.
Za zaštitu pirotskog kačkavalja kao robne marke, javili su Mlekarska škola „Dr Obren Pejić“ i Udruženje mlekara „Pimlek“, koje okuplja nekoliko proizvođača koji proizvode i kačkavalj. Direktor Mlekarske škole Milana Veličković kaže da se u Školskoj radionici, po nastavnom planu i programu, pored proizvodnje jogurta, pasterizovanog mleka i različitiih vrsta sireva, proizvodi i kačkavalj. U ovoj radionici dnevno se prerađuje oko tonu i po mleka, od čega se 30 odsto prerađuje u kačkavalj, ovčiji i mešanac. Rade učenici, profesori i desetak mlekarskih radnika, a proizvodi iz ove radionice dostupni su tržištu. Ova obrazovna ustanova se veoma ozbiljno priprema da kačkavalj, po kojem je Pirot bio poznat i van granica naše zemlje, zaštiti kao robnu marku, odnosno njegovo geografsko poreklo.
– Postoji tačno definisana zakonska procedura i uslovi koji treba da se ispune da bi se dobila robna marka, kao što su sopstvena proizvodnja, uslovi proizvodnje i kvalitet proizvoda – kaže Veličkovićeva, dodajući da se pod etiketom pirotski kačkavalj na tržištu, ne samo pirotskom, pojavljuje kačkavalj koji nije ni blizu pirotskom, ni po kvalitetu ni po načinu izrade.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
