Srpska akademija nauka i umetnosti (SANU) reagovala je danas na dokument Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti (HAZU) o zaštiti hrvatskih nacionalnih interesa pri pregovorima s BiH, Crnom Gorom i Srbijom u pogledu njihovog ulaska u EU i, nazivavši taj akt „huškačkim političkim pamfletom“, poručila da neće ulaziti „u obezvređeni prostor replike“.
Hrvatska akademija nauka i umetnosti (HAZU) objavila je nedavno dokument o zaštiti hrvatskih nacionalnih interesa pri pregovorima s BiH, Crnom Gorom i Srbijom u pogledu njihovog ulaska u EU, a zagrebački mediji naveli su da je taj dokument u februaru upućen predsedniku i premijeru Hrvatske i predsedniku Sabora.
U saopštenju koje je potpisao Izvršni odbor SANU ističe se da su „uprkos iskustvu“, članovi SANU „zatečeni primitivnim tonom mržnje“ u dokumentu HAZU „Prilozi za zaštitu hrvatskih nacionalnih interesa prilikom pregovora Republike Hrvatske sa Bosnom i Hercegovinom, Crnom Gorom i Srbijom u pogledu njihova ulaska u Europsku Uniju“.
„Bez iluzija da će se iko od onih u međunarodnoj zajednici koji su nas neumorno podučavali novim civilizacijskim vrednostima oglasiti povodom ovog huškačkog političkog pamfleta, sami, upravo iz poštovanja prema svim žrtvama ‘logora smrti’, nećemo ulaziti u obezvređeni prostor replike sa onima koji besramno koriste izraz „jasenovački mit”. Ali je dobro i korisno da znamo šta misle!“, naveo je Izvršni odbor SANU.
U delu dokumenta HAZU koji se odnosi na Srbiju navedeno je da Srbija treba da prestane sa podsticanjem neprijateljstva prema Hrvatskoj i progonom hrvatskih državljana, uz odricanje od velikosrpske propagande.
Sa Srbijom treba napraviti razgraničenje na Dunavu i aktualizovati neodložan povratak hrvatske katastarske teritorije i Šarengradske ade pod suverenitet Hrvatske.
Potrebno je, smatra dalje HAZU, aktualizovati poštovanje preuzetih obaveza iz potpisanih sporazuma i dogovora, poput zaštita recipročnih prava hrvatske manjine, a Hrvatima u Srbiji obezbediti slobodno političko i kulturno organizovanje i delovanje na nivou istovetnom koji Hrvatska omogućava srpskoj manjini.
Naglašena je i potreba definisanja položaja Srpske pravoslavne crkve u Hrvatskoj.
Hrvatska treba da insistira na dostavi podataka iz odnetih arhiva nakon Drugoga svetskog rata – vraćanje arhiva Nezaviisne države Hrvatske (NDH), arhiva JNA o križnim putevima i logorima, o „hrvatskom proljeću“ i druge.
Takođe, od Srbije se, između ostalog očekuje da vratiti dokumentaciju odnetu iz Vukovarske bolnice, kao i da „otkrije sva mesta pogubljenja Hrvata tokom agresije na Hrvatsku, te imena ubijenih“, uz omogućavanje da budu dostojno sahranjeni.
Srbija treba, kako u svom dokumentu ističe HAZU, da prizna hrvatski etnički integritet Bunjevcima i od zvaničnog Beograda treba tražiti odricanje od proglašenja bunjevačkog govora Hrvata službenim u Subotici, jer bi se to moglo shvatiti kao deo političkog plana identitetskoga rastakanja hrvatske bunjevačke zajednice u Vojvodini.
Od Srbije se očekuje i da na svim nivoima treba javno i nedvosmisleno da prizna hrvatski jezik kao poseban i nezavisan standardni jezik.
Treba inzistirati, ističe HAZU, na odricanju Srbije od svojatanja i prisvajanja istorijskih domašaja kulture sa hrvatskih prostora i hrvatske književne baštine, posebno starije hrvatske književnosti.
Srbija treba da prizna agresiju na Hrvatsku, prvenstveno plaćanjem štete počinjene u pohodu na Hrvatsku, navedeno je u delo dokumenta koji se odnosi na Srbiju.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.