Foto: Milja Gogić– Ne morate biti naročito dobar poznavalac istorije da bi ste kao gradonačelnik imali svest o tome da je besmisleno “svađati” se sa istorijom i događajima koji su prošli. Šapićev “lični” obračun sa ličnošću Josipa Broza Tita u sebi sadrži i određenu dozu “nekrofiličarskog” odnosa prema prošlosti. Političar koji bi trebalo da nam se predstavi kroz politiku razvoja Beograda u narednom periodu, “arbitrira” macolom nad posmrtnim ostacima čoveka koji je umro pre skoro pola veka – kaže za Danas istoričarka Sanja Petrović Todosijević.
Izjavu Aleksandra Šapića, predsednika Privremenog organa grada Beograda, da će pokrenuti inicijativu da se posmtrni ostaci Josipa Broza Tita premeste iz Kuće cveća u Kumrovec, Petrović Todosijević ocenjuje u najmanju ruku kao problematičnu.
– Mislim da se u ovom slučaju ne radi o novom pokušaju revizije istorije, jer mi kao društvo nekoliko decenija svedočimo nekritičkom, banalnom i vulgarnom odbacivanju jugoslovenskog nasleđa. S druge strane, svedočimo i tome, da je pored svog osporavanja, jugoslovensko nasleđe danas ponovo u fokusu. Da nije tako, zar bi Muzej Jugoslavije, čije bi pojedine segmente Aleksandar Šapić rado rušio, iskopavao i prekopavao, bio jedan od najposećenijih muzeja ne samo u Beogradu i Srbiji već i u celom regionu – kaže Petrović Todosijević.
Ona se pita zašto Šapić sa funkcije predsednika Privremenog organa grada Beograda i kandidata SNS-a za gradonačelnika Beograda, komentariše status Muzeja Jugoslavije koji je republička institucija i samim tim u nadležnosti Ministarstva kulture.
– Kuća cveća je, ako predsednik Privremenog organa grada Beograda to slučajno ne zna, nekada predstavljala deo Memorijalnog centra Josip Broz Tito koji je zajedno sa Muzejem revolucije naroda i narodnosti Jugoslavije, 1996. postao deo Muzeja istorije Jugoslavije, odnosno 2016. Muzeja Jugoslavije. Ovaj muzej danas zahvaljujući izuzetnim izložbama, publikacijama i različitim programima na najbolji mogući način propituje ne samo istorijsko, već i svako drugo nasleđe jugoslovenske države, pa i svoju sopstvenu istoriju koja je, kao što vidimo, veoma složena. Kao građanka očekujem oštru reakciju Ministarstva kulture – ističe Petrović Todosijević.
Naša sagovornica pretpostavlja da Šapić kao bivši gradonačelnik mora znati da nije svaki objekat na teritoriji Grada Beograda gradska institucija. Pa čak i da jeste, dodaje ona, institucije imaju svoje upravne organe i programske odbore kao i stručnjake za različite poslove, koji su im u nadležnosti, a koji su propisani zakonima, statutima i poslovnicima o radu.
– Dakle, već iz takvog stava bivšeg i potencijalno budućeg gradonačelnika se može zaključiti da u ovom slučaju kao građani i građanke, kao pripadnici društva imamo posla ne samo sa bahatošću predstavnika političke elite, već i sa elementarnim nepoznavanjem problema o kojima se govori – navodi Petrović Todosijević.
Ona dodaje da se u ovom slučaju radi i o anahronom odnosu prema prošlosti, pa i o nemogućnosti da se vidi širi istorijski kontekst.
– Zašto bi Josip Broz Tito bio sahranjen u Kumrovcu? Ličnost Josipa Broza Tita u evropskom i svetskom kontekstu danas ne predstavlja simbol malog mesta u hrvatskom Zagorju, u kom se bivši jugoslovenski predsednik zaista rodio, već predstavlja simbol države u kojoj je živelo dvadeset miliona ljudi, od Vardara pa do Triglava, pripadnika različitih nacija, a čija je prestonica bio Beograd – kaže naša sagovornica.
Podseća da se Tito decenijama nalazio na čelu socijalističke Jugoslavije koja je, između ostalog, nastala na temeljima pobede Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih jedinica Jugoslavije u Drugom svestskom ratu, odnosno vojske koju je u ratu i borbi protiv fašizma predvodio upravo Josip Broz Tito.
– Ako se ova istorijska okolnost Aleksandru Šapiću čini neprimerenom, tu ni bager nad grobom Josipa Broza Tita ne može da pomogne – smatra Petrović Todosijević.
Šapić je, podsetimo, rekao da Kuća cveća treba da postane muzej srpske istorije u kojem bi počivali „ljudi koji su nas zaista branili, od Stepe Stepanovića, Živojina Mišića, Radomira Putnika i ostalih.“
– Pominjanje zaista velikih srpskih vojskovođa poput Stepe Stepanovića, Živojina Mišića i Radomira Putnika u ovom kontekstu deluje neprimereno. Pre svega, šta znači konfrontirati istorijske ličnosti iz jednog istorijskog perioda istorijskim ličnostima iz potpuno drugog istorijskog perioda? Zašto bi neko “svađao” pobednike iz Prvog svetskog rata sa pobednicima iz Drugog svetskog rata? Zar je moguće da u 21. veku, u godini kada ćemo obeležiti 80. godina od oslobođenja Srbije u Drugom svetskom ratu, jedan muzej čije su zbirke prepune “dokaza” i o srpskom i o jugoslovenskom antifašizmu mora da “padne” da bi se drugi “podigao” – pita Petrović Todosijević.
Ona dodaje da bi volela da pita Aleksandra Šapića da li je moguće da ne zna da u Beogradu postoji Istorijski muzej Srbije.
– Takođe bih volela da znam, da li je moguće, pogotovo ako se uzme u obzir njegovo patriotsko pregalaštvo, da ne zna da taj isti Istorijski muzej Srbije još uvek nema svoju zgradu u koju je moguće useliti se, jer ona koja mu je dodeljena (bivša zgrada Železničke stanice) još uvek “životari” prazna, okružena deponijom đubreta koje nema ko da počisti? Pitam se zašto – navodi Petrović Todosijević.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
