Kafkijanskim romanom Sva imena beogradska Laguna nastavlja serijal posvećen portugalskom književniku Žozeu Saramagu (1922-2010), čiji je opus opčinio mnoge jezike i narode, a Laguna ga predstavlja u 16 tomova. Peta knjiga sa potpisom ovog nobelovca (1998) stigla je nakon naslova Smrt i njeni hirovi, Jevanđelje po Isusu Hristu, Putovanje jednog slona i Putovanje kroz Portugaliju.
Saramago u romanu Sva imena nadrealno, magično i pokatkad tragično opisuje samoću u ljudskim životima i njihovu univerzalnu potrebu da imaju nekog. Smrt i njeni hirovi, pak, briljantna je satira koja zadire u prirodu smrtnosti, ocena je londonskog Observera. Za jedne, bliske revnosnim hrišćanima, roman Jevanđelje po Isusu Hristu je bogohulno antijevanđelje, za druge impresivna priča o ljubavi i ljudskoj žrtvi, o 20 vekova ljudskih patnji koji su usledili. Roman koji je svojevremeno izazvao pravu buru u portugalskim i španskim konzervativnim krugovima, što je dovelo do cenzure kojom je pisac sprečen da primi Evropsku nagradu za književnost, predstavlja još jednu potvrdu Saramagovog impresivnog stila i sklonosti da o ljudskoj sudbini progovori alegorično i provokativno, a istovremeno na svima razumljiv način.
Po značaju i književnoj poruci Putovanje jednog slona nesumnjivo se može nazvati testamentarnim Saramagovim delom, mišljenje je mnogih kritičara, dok se za Putovanje kroz Portugaliju kaže da nije reč o običnom turističkom vodiču ili bedekeru koji se nosi pod rukom. „Samo Portugalac može da napiše ovakvu knjigu, samo Saramago može da iznedri ovakav stil“, tvrdi Henri Šin u britanskom Nju stejtsmenu.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
