Foto: Istorijski muzej JugoslavijeMalo ko zna da Muzej Jugoslavije postoji i u Novom Sadu, ali i da je možda najautentičniji od svih ostalih sa sličnom tematikom, jer opisuje pre svega život običnih ljudi, nekadašnjih Jugoslovena. Danas, na nekadašnji Dan Republike, sećamo se bivše države koju mnogi i danas, kako tvrde, vole.
Ova riznica sećanja od 5.000 predmeta raspoređenih u 11 kolekcija iz upokojene zajedničke države Južnih Slovena, nalazi se na Grbavici, u ulici Alekse Šantića 31, u podzemnoj garaži.
Idejni tvorac i vlasnik ovog prostora je Zoran Janković koji je svoju višedecenijsku ljubav u prikupljanju starih stvari ozvaničio 2017. godine registracijom udruženja “Istorijski muzej Jugoslavije”.
Izloženi su industrijski i zanatski predmeti koji su svakodnevno korišćeni ili su nastali u vreme Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, Kraljevine Jugoslavije i SFR Jugoslavije.
Janković za Danas kaže da je svaki je predmet zanimljiv na svoj način. Ipak postoje neki koji se izvdajaju, poput automobila, motocikala, bicikala, jedne stare pumpe za gorivo, kao i socijalistički dizajnerski nameštaj i pokućstvo, te zanimljiva i bogata kolekcija ambalaže iz međuratnog i posleratnog perioda.
Zapravo ona je i fokus njegovog interesovanja, jer se kroz razvoj ambalaže može, smatra Janković, pratiti i razvoj materijala, dizajna, tehnologije pa i društvenih odnosa.
„Za mene je Jugoslavija jedna vrlo zanimljiva istorijska pojava, do tada neviđena u novijoj evropskoj istoriji. Država nastala nakon nestanka dva velika carstva koja je u sebi objedinjavala i evropsku i orijentalnu kulturu. Danas je Jugoslavija samo jedna lepa uspomena koja budi nostalgična sećanja na jedno vreme koje je svakako bilo mnogo humanije i mirnije od današnjeg, vreme kada smo svi bili ponosni na svoju zemlju i smatrali se braćom, vreme kada je mnoštvo naroda i narodnosti služilo istu vojsku i jedno, rekao bih, sjajno vreme za odrastanje i razvoj svakog pojedinca“, rekao je Janković.
Pored legendarnog „Fiće, u kolekciji su i Fiat 500 „Topolino“ iz 1954. godine, kao i bicikl „Alerion Herstal“ iz 1926. godine. Za karakteristiku onog vremena nezaobilazan je i dečji auto „Moskvič“ te televizor EI Niš iz 1969. godine.
U Muzeju se nalaze i stari primerci Politikinog zabavnika kao i „Ruf“ bombona sa početka dvadesetih godina prošlog veka. Tu su i stvari sa Titovog „Galeba“, koje mu je poklonio jedan od mornara na tom brodu.
Trudio se kako nastavlja, da sakupi predmete iz što više oblasti života i rada u bivšoj državi, pa su tako nastale zanimljive kolekcije u vezi sa železnicom, poštom, automobilizmom, socijalističkom revolucijom, dečijim igračkama, izdavaštvom i bankarstvom.
Predmete pronalazi na buvljacima, internetu, izložbama ili kod kolega kolekcionara.
“Reakcije posetilaca su najvećim delom pozitivne pa i više od toga. Pripadnici starije i srednje generacije kroz stalnu postavku evociraju lepe uspomene iz prošlosti, a mlađe generacije koje ne pamte to vreme, žele da bliže upoznaju mnoge predmete koje do tada nisu videli ili su samo slušali o njima i njihovoj upotrebi, te zbog toga Muzej ima i edukativnu funkciju”, kaže naš sagovornik i dodaje da dolaze ljudi iz svih delova bivše Jugoslavije.
Sa izložbe, posetioci odlaze u boljem raspoloženju nego kada su došli i to je smatra Janković poenta svega. Sem što redovno učestvuju u Noći muzeja i, sami organizuju samostalne izložbe i predavanja, najčešće na različite teme vezane za istoriju Jugoslavije.
Zoran bi voleo da se u budućnosti ovaj Muzej preseli na neko veće i adekvatnije mesto. Predmete bi tada mogao poslagati hronološki, što mu je plan od početka. Tako bi se lakše ispričala priča o bližoj prošlosti i zajedničkoj zemlji.
Ujedno to bi bilo i mesto za različite manifestacije, kao što su promocije dela mladih umetnika, razne izložbe poznatih kolekcionara kao i jedno jedinstveno mesto za druženje kakvog trenutno nema u Novom Sadu.
Više informacija iz ovog grada čitajte na posebnom linku.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
