Slovacima samo običan dan

Česi su juče kao svoj nacionalni praznik i dalje proslavljali datum nastanka zajedničke države sa Slovacima koji, međutim, sve više zaboravljaju na Čehoslovačku. Sadašnji češki nacionalni praznik kada je na ruševinama Austro-Ugarske 1918. rođena Čehoslovačka za Slovake je običan dan, a političari te zemlje tvrde da bi bilo suviše mnogo praznika, ako bi i taj dan proglasili za neradni. „Od 28. oktobra je mnogo važniji 30. oktobar, kada su u Martinskoj deklaraciji sami Slovaci izrazili volju da žive u zajedničkoj državi sa Česima“, tvrdi šef poslaničkog kluba nacionalističke Slovačke narodne stranke Rafael Rafaj.
Opoziciona Slovačka demokratska i hrišćanska unija (SDKU) bivšeg premijera Mikolaša Džurinde podseća da sile pobednice u Prvom svetskom ratu ni u jednom trenutku nisu ni pomišljale da bi Slovaci mogli da dobiju svoju državu. Dilema je samo bila da li će sa Česima ili sa Mađarima, a Magda Vašariova iz SDKU upozorava da je upravo Čehoslovačka spasila Slovake da mogu da se razvijaju kao narod. To što su bili u državi sa Česima spasilo je Slovake još jednom posle Drugog svetskog rata da se ne nađu zajedno sa Nemačkom među poraženima, pošto je Slovačka, kao i Hrvatska Ante Pavelića, tokom rata imala fašističku marionetsku Nezavisnu Slovačku Državu.
Posle smene vlasti 2006. i ulaska u slovačku vladu nacionalista iz SNS i Pokreta za demokratsku Slovačku bivšeg autoritarnog premijera Vladimira Mečijara, u Slovačkoj je sve očigledniji trend slavljenja nacionalno-klerikalnog pokreta za koji je svaka zajednička država bila tamnica slovačkog naroda. U petak je slovački parlament zasluge za narod posebnim zakonom priznao kontroverznom katoličkom svešteniku i političaru Andreju Hlinki koji su borio ne samo protiv mađarizacije Slovaka u Ugarskoj već je zahtevao i veću samostalnost i nezavisnost u Čehoslovačkoj i odbijao tezu o čehoslovačkom narodu.
Posle žestokih reakcija javnosti nacionalisti su iz predloga zakona ipak povukli da Hlinka, na zlu glasu zbog divljenja diktatorskim režimima i Hitleru, bude zvanično proglašen za oca naroda. Ceo slovački politički vrh obeležio je u subotu 100. godišnjicu tragedije u mestu Černova kada su austrougarski žandari pucali u masu koja je tražila da im crkvu posveti Hlinka, a ne mađarski sveštenici. Tada je poginulo 15 ljudi. Govori političara bili su u znaku osude velikomađarskog šovinizma i upozorenja da se zvanična Budimpešta danas ne distancira dovoljno od naznaka njegovog povratka, kao što je recimo novoosnovana Mađarska garda. „Možda je bila greška Slovaka što su spašavali Mađare kada su kukavički bežali od Turaka u slovačke planine. Trebalo je da ih Turci požderu i odvuku u Istambul“, kazao je lider slovačkih nacionalista Jan Slota.