Srbija među siromašnijim zemljama Evrope po količini vode

Situacija se ublažava time što se istovremeno koriste i tranzitne vode Dunava i njegovih pritoka sa prosečno 5.850 metara kubnih u sekundi, objavio je danas Zavod za zaštitu prirode Srbije, povodom Svetskog dana voda, 22. marta.

Osnovni resurs za snabdevanje stanovništva i industrije vodom u Srbiji su podzemne vode koje u ukupnom vodosnabdevanju učestvuju sa više od 90 odsto, međutim, nisu u dovoljnoj meri iskorišćene i uglavnom se neracionalno troše, ukazano je u saopštenju Zavoda.

Navedeno je i da se u krajevima koji oskudevaju upotrebljivim podzemnim vodama, sve više koriste rečne vode, odnosno vode iz veštačkih jezera – akumulacija.

Dodaje se da je, iako na teritoriji Srbije postoji više hiljada vodotoka, čija ukupna dužina iznosi 65.980 kilometara, gustina rečne mreže veoma neujednačena, a padavine, kao jedan od najznačajnijih faktora vodnih resursa, veoma su neravnomerno raspoređene, kako teritorijalno, tako i tokom godine.

Istovremeno, kako je naglašeno, vodno prirodno nasleđe u Srbiji se štiti u okviru sistema zaštićenih područja duže od 70 godina.

„Sa aspekta zaštite vode kao prirodnog resursa, posebna pažnja se u Srbiji pridaje zaštiti vodenih tokova i obalnog područja, vlažnih i zabarenih površina, zaslanjenih terena, prirodnih jezera i bara. U okviru zaštite ovih prirodnih resursa, neophodna je i kontrola eksploatacije mineralnih sirovina, biljnog i životinjskog sveta“, kazao je direktor Zavoda za zaštitu prirode Srbije Aleksandar Dragišić.

Podsetio je da su prošle godine na tokovima Velike Morave i Zapadne Morave proglašena zaštićena područja i to Specijalni rezervati prirode „Osredak“ i „Brzansko moravište“.U Srbiji, po procenama stručnjaka, živi oko 100 vrsta riba, a u odnosu na broj od oko 550 evropskih vrsta, ihtiofauna Srbije predstavlja 20 odsto svih slatkovodnih vrsta riba na prostoru Evrope.

Reke u Srbiji su stanište mnogih ugroženih vrsta kao što je ptica mali vranac, koja je strogo zaštićena vrsta u Srbiji, a pripada grupi vrsta od međunarodnog značaja za zaštitu.

Iz Zavoda su ukazali i da su reke danas jedan od najosetljivijih ekosistema u Evropi.

Veliki je broj ugrožavajućih faktora koji utiču na reke, kao što je eksploatacija rečnog nanosa (šljunak), gradnja i širenje infrastrukture u zoni obala, ali i sve veći turistički pritisak na reke, posebno u vreme reproduktivnog ciklusa životinjskih grupa koje su vezane tokom celog ili većeg dela životnog ciklusa za reke i druge vodene ekosisteme.

Generalna skupština UN 1992. godine donela je rezoluciju po kojoj se 22. mart svake godine obeležava kao Svetski dan vode, sa težnjom da se omogućiti pristup svežoj pijaćoj vodi i obezbediti osnovne sanitarne uslove za sve.