„Srpska nova godina“ i obrezivanje gospodnje

No, pogledamo li kalendar Srpske pravoslavne crkve otkrićemo da je pod datumom 1. januar po starom odn. 14. januar po novom ove proste 2019. godine upisano crvenim slovima: „Obrezanje Gospodnje; Sv. Vasilije Veliki (Nova godina)“.

Dakle, na jučerašnji dan se obeležava verski obred izvršen nad bebom Isusom, rođenim u Nazaretu, pre 2019. godina ako je računanje tačno a može biti samo godinu-dve gore-dole netačno. Iz ove činjenice nam se potvrđuje ono što znamo iz drugih izvora: Isus je poput ostalih Jevreja bio obrezan kako to verski propisi nalažu a crkva je uzela da obeležava ovaj događaj u sedmi dan od njegovog rođenja zato što Jevreji tako obrezuju decu u sedmi dan po rođenju. Ako se proizvoljno odredilo (jer za tačan datum rođenja u ono vreme niko nije mario) da je to bio 25. decembar/ 7. januar onda sedmi dan pada u 1./ 14. januar. Eto dakle, još jednog pokazatelja da su utemeljivač hrišćanske religije kao uostalom i svi apostoli i rani hrišćani sve do Milanskog edikta 312. godine držali do judejskih verskih običaja.

Dvadeset peti decembar (zbog razlike u kalendarima SPC ga obeležava u sedmi januar) uzet je da bi od 4. veka pa nadalje masovno konvertovani mnogobošci lakše prigrlili hrišćanstvo jer su oni tih poslednjih dana godine obeležavali simbolično „umiranje starog sunca“ i prema magijskim verovanjima istovremeno „rađanje novog sunca“. (Najkraći dani u godini kada simbolično sunce umire da bi se istovremeno rodilo kao novo.) Ovde je „novo sunce“ postao Isus Hristos. Otuda i kod Srba očuvana imitativna magija paljenja hrastovine (badnjaka) a za ovo drvo se inače vezuju mnogi drevni rituali i verovanja. Imela, kao „zlatna grana“ inače parazitska biljka koja usred zime izrasta iz stabla hrasta i ima zelene grane i lišće, kod starih Kelta bila je obožavana kao simbol večne obnove života, rađanja iz smrti, preporađanja. Druidi su je ritualno odsecali zlatnim srpovima. Tako se isto objašnjava i običaj kićenje jelke koja je usred zime zelena a na nju se kače simbolični plodovi izobilja, berićet za naredno leto.

Kod savremenih Grka, čija je crkva još pre sto godina usvojila Gregorijalni kalendar, 1. januar je Sveti Vasilije Veliki koji je tamo poistovećen sa Deda Mrazom koji deci donosi poklone. Samo što umesto crvenog odela ima crnu mantiju. Inače, to je svetac koji je dokumentovano postojao kao i sveti Nikola i svi drugi iz kalendara crkve. Romi ga masovno slave kao svog zaštitnika slaveći Vasilicu (Vasuljicu).

Svima koji su juče slavili veliki hrišćanski praznik Obrezivanja Isusa Hrista želim sve najbolje.

Autor je pisac i istoričar