Šta nam je ostalo od nekadašnje Jugoslavije?

Ime Jugoslavija postalo je deo istorije 4. februara 2003. godine, kada je formirana Državna zajednica Srbija i Crna Gora, međutim, kako je ono označavalo zajednicu svih Južnih Slovena 89 godina, to je ostavilo neizbrisiv trag u nazivima mnogih institucija i preduzeća u Srbiji.

Prema podacima Agencije za privredne registre, aktivnih preduzeća sa nostalgičnim obeležjem “jugoslovenski” ima više od 25, među koje se ubrajaju i institucije poput Jugoslovenskog dramskog pozorišta, Jugoslovenskog rečnog brodarstva i Centra za jugoslovenske studije, ali i neobična udruženja kao što su Jugoslovensko udruženje Latinoamerikanista, Udruženje građana Jugonostalgija i Udurženje hirurga Jugoslavije.

Najstarije preduzeće, koje danas i dalje nosi u sebi ovu ideju jedinstva, jeste poznata novinska agencija Tanjug, koja u punom imenu glasi Telegrafska agencija nova Jugoslavija. Ona je osnovana još 1943. godine sa namerom da propagandno informiše o borbi partizana u Drugom svetskom ratu koju su vodili komunisti pod vođstvom Josipa Broza Tita.

Iako je Vlada Republike Srbije 2015. godine donela Odluku o pravnim posledicama, kojom se konstatuje prestanak rada agencije, Tanjug i dalje postoji kao aktivno javno preduzeće.

Šest godina nakon osnivanja Tanjuga, među kulturnim institucijama koje su nastavile tradiciju svog naziva, nalazi se i Jugoslovenska kinoteka. Danas se u sklopu same Kinoteke nalazi biblioteka, kao i arhiv, gde se čuva veliki fond kako jugoslovenskih tako i svetskih filmskih naslova i oko milion i po novinskih isečaka, dok se u bibiloteci može pronaći preko 20. 000 publikacija o filmu i televiziji.

Još jedan centar kulture, Jugoslovensko dramsko pozorište, koje je u svojoj 71. godini, osnovano je kao reprezentativno pozorište nove Jugoslavije, a ime je zadržalo do danas.

S druge strane, jedna od retkih kompanija sa jugoslovenskim obeležjem koja se i dalje nalazi u državnom vlasništu jeste Jugoimport. Ovo preduzeće koje je nastalo još 1949. godine sa ciljem uvoza delova i sirovina za potrebe domaće vojne industrije, u međuvremenu se proširilo i na međunarodno tržište, pa tako danas predstavlja najveću regionalnu kompaniju u oblasti odbrambene industrije.

U rukama države se delimično danas nalazi i Jumbes, koji je izabrao da zadrži svoje puno ime, Jugoslovenska banka za međunarodnu ekonomsku saradnju. Ova banka osnovana je 1979. godine kao specijalizovana finansijska institucija koja je podsticala ekonomsku saradnju tadašnjih jugoslovenskih preduzeća sa stranim partnerima. Danas ona predstavlja mešovitu kapitalnu banku, a Vlada Srbije, koja učestvuje sa petinom udela u ovoj banci, najavila je pre mesec dana da planira da proda svoj deo do kraja godine.

Kada je u pitanju muzička scena nekadašnje države, Jugonostalgičari i dalje mogu kupiti stare ploče u prodavnici gramofonskih ploča Yugovynil u Cetinjskoj. Ova prodavnica ima u ponudi više od 20.000 ploča, kao i nekoliko hiljada knjiga, među kojima i one sa jugoslovenskom tematikom.

Za razliku od Jumbesa, koji je sačuvao svoje puno ime, iza Jute danas stoji naziv Nacionalna asocijacija turistickih agencija Srbije. Iako je promenila ime, Juta je zadržala svoju prepoznatljivu skraćenicu sa jugoslovenskim obeležjem, a danas je većina turističkih agencija Srbije učlanjeno u ovu veliku organizaciju, preko koje se obavlja oko 95 odsto domaćeg i inostranog organizovanog turističkog prometa.

A duga tradicija bivše države prati i dalje aktivnu Ju grupu, srpski rok benda iz Beograda. Ime Ju grupe su zapravo odabrali obožavaoci na koncertu u Beogradu, kada je disk džokej Zoran Modli pitao publiku da predloži novi naziv benda. Za rođendan grupe su odabrali 29. novembar, Dan republike SFRJ, koji su dugi niz godina proslavljali u beogradskom Domu Sindikata.

Ova grupa je prekjuče “napunila” 48 godina, a njihov najpoznatiji singl, koji je ujedno i naziv albuma iz 2016. godine, je “Evo stojim tu”.

Jedna od najmlađih organizacija sa nostalgičnim obeležjem je Jugoslovenski komitet pravnika za ljudska prava, koji postoji od 1997. godine. Iako je nakon raspada Srbije i Crne Gore, promenio naziv u Komitet pravnika za ljudska prava, zadržao je skraćenicu Jukom po kojoj je poznat.

Iako je osetan pad onih koji se izjašnjavaju kao Jugosloveni po nacionalnoj osnovi, i dalje, prema popisu iz 2011. godine, više od 23.000 ljudi smatra da pripada ovoj nacionalnosti.

Danas se slavi sto godina od nastanka zajednice bivših jugoslovenskih država, koja je zvanično proglašena Prvodecembarskim aktom, kao Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, odnosno 11 godina kasnije kao – Jugoslavija.