Šta su medicinske pustinje i gde se nalaze u Srbiji?

Medicinske pustinje označavaju područja u kojima stanovništvo nema odgovarajući pristup medicinskim uslugama, što između ostalog znači da ne mogu da dođu do lekara na vreme. Razlozi mogu biti mnogobrojni – a među njima se posebno izdvaja neravnomerna raspodela doktora.

Primera radi, dok je u pojedinim regionima broj lekara opšte prake ili specijalista na 100.000 stanovnika veći od republičkog proseka u drugima je višestruko manji.

Istovremeno, broj pacijenata koji dolazi na jednog lekara drastično se razlikuje od regiona do regiona.

Kako medicinske pustinje izgledaju u Srbiji pokazano je kroz EU projekat AHEAD, na kome je kao domaći pratner radio Medijski edukativni centar.

Analizirajući različite indikatore – dr Stefan Mandić-Rajčević i profesorka Milena Šantrić-Milićević sa Medicinskog fakulteta u Beogradu identifikovali su pet medicinskih pustinja među 25 regiona u Srbiji.

Prema njihovim rezultatima kao medicinske pustenje mogu se izdvojiti Mačvanski, Šumadijski, Moravički, Srednjebanatski i Podunavski okrug.

Ono što je zajedničko za ova područja jeste manjak lekara i njihova velika opterećenost.

Podaci tako pokazuju da u Mačvanskom regionu rade 34 doktora opšte prakse na 100.000 stanovnika što je preko 2,5 puta manje nego u Pčinjskom regionu koji ima najveći broj ovih lekara.

Istovremeno, u ovom delu Srbije jedan lekar opšte prakse ima 2.984 pacijenata što je najveći broj u celoj Srbiji.

Primetan je i manjak doktora drugih specijalista kao i njihovo mnogo veće opterećenje.

U Mačvanskom regionu na 24 ginekologa rade na 100.000 žena, kao i 28 hirurga na 100.000 ljudi.

Nešto je bolja situacija u pogledu zaštite dece pa tako 116 pedijatara dolazi na 100.000 mlađih od 20 godina.

Podaci o manjem broju doktora i njihovoj većoj opterećenosti u različitim delovima Srbije posebnu su ilustrativni u kontekstu prethodnih analiza o nezadovoljenim medicinskim potrebama građana Srbije.

U izveštaju AHEAD-a o Srbiji tako se podseća da prema podacima iz 2019. godine, 10,2 odsto straijih od 16 godina nije uspelo da ostvari medicinske potrebe u vezi sa medicinskim pregledom ili lečenjem, što je skoro tri puta više u odnosu na prosek u EU, i što Srbiju svrstava među najgore pozicionirane države u Evropi po ovom kriterijumu.

Razlozi zbog kojih građani nisu ostvarili svoje medicinske potrebe su višestruki.

Među onima koji su povezani sa zdravstvenim sistemom izdvajaju se skupa zdravstvena zaštita (što je bio razlog u 2,6 odsto slučajeva), liste čekanja (1,4 odsto slučajeva) i suviše velika udaljenost zdravstvene ustanove (0,8 odsto).