Foto: grad zrenjaninDa li planska rešenja dovode do rešavanja većeg broja konfliktnih aktivnosti u prostoru kako navode novosadski urbanisti, posebno kada je Specijalni rezervat Carska bara u pitanju, pokazaće gradnja autoputa Beograd-Zrenjanin-Novi Sad koja još još uvek samo u planovima.
Zbog gradnje tog autoputa i železničke pruge koja prolazi kroz Orlovat, Prostorni plan za Carsku baru kao zaštićeno područje donosi, po predlogu JP „Zavod za urbanizam Vojvodine“ novine.
Naime, prema Izveštaju o strateškoj proceni uticaja Prostornog plana područja posebne namene Specijalnog rezervata prirode „Carska bara“ na životnu sredinu, granica obuhvata smanjena je sa 25.429 hektara na 9.775,82 hektara.
Kako su iz JP „Zavod za urbanizam Vojvodine“ naveli u izveštaju, nakon analize svih prikupljenih uslova i podataka za potrebe izrade Prostornog plana, uz poštovanje mera zaštite utvrđene Aktom o zaštiti prirodnog dobra i mogućih uticaja van granice prirodnog dobra, došlo je do korekcije granice obuhvata Prostornog plana.
Od ukupne planirane površine obuhvata Prostornog plana 9775,82 hektara, površina obuhvaćena područjem posebne namene zaštićeno područje SRP „Carska bara“, iznosi 4726 hekatar ili 48,34 odsto, sa izdvojenim prostornim celinama „Mužljanski rit“ i „Carska bara“.
Područje Prostornog plana se nalazi u srednjem Banatu, neposredno uz levu obalu reke Tise, na delu teritorije grada Zrenjanina, odnosno na području katastarskih opština Belo Blato, Knićanin, Lukino Selo, Perlez i Stajićevo.
S obzirom na blizinu naselja, date su preopruke za Zrenjanin, Perlez i okolna naselja da se izgradnja radnih zona i radnih kompleksa planira na udaljenosti većoj od 500 metara od granice zaštićenog područja rezervata i nije dozvoljeno proširivati građevinsko područje naselja na prostor zaštićenog područja rezervata.
A kakav će biti uticaj planirane infrastrukture na životnu sredinu to, prema mišljenju urbanista, kako su naveli „neće implikovati bitne nepovoljne, ekološki neprihvatljive efekte po prirodne vrednosti i životnu sredinu, a koji se ne mogu kontrolisati, nego će, šta više, planska rešenja dovesti do rešavanja većeg broja konfliktnih aktivnosti u prostoru“.
Takođe, u svom izveštaju oni su naveli da je u samom rezervatu najveći problem neadekvatan kvalitet vode, sa velikom količinom nerasvorenih organskih materija i mulja, takođe i eksploatacija trske i ispaša stoke. I, primećeno je, slični problemi muče i pogranično područje, naročito tok Starog Begeja.
Da li je izmuljavanje Begeja rešenje ?
Kako god da je objašnjeno, gradnja svakog autoputa ima uticaj na životnu sredinu. Ipak, neke boljke banatskog rezervata postoje odavno i ušle su i u planska dokumenta kao problem koji se mora rešavati.
A glavni problem Carske bare i korita Starog Begeja je mulj.
Javna ustanova Rezervati prirode Zrenjanin, kao upravljač Specijalnog rezervata „Carska bara“, uz saglasnost Pokrajinskog sekretarija za poljoprivredu planirala je ove godine izmuljavanje korita Starog Begeja u okviru Specijalnog rezervata prirode Carska bare.
Kako su naveli, reč je o revitalizacije i održavanju prvih 800 metara korita Starog Begeja od nasipa kod Traktor bare, gde je neophodno angažovanje teške mehanizacije i kamiona.
Protiv ovih mera oglasili su se iz Koalicije Zajedno, upozorivši da je u poslednjih 15 godina izmuljavanje korita Starog Begeja vršeno nekoliko puta, praktično na svake tri godine ali bez efekta.
„Jedino trajno i ekološki prihvatljivo rešenje jeste izgradnja tehnološki odgovarajućeg sistema za upuštanje vode u tok Starog Begeja iz ribnjačkih jezera, kako bi se sprečio ulazak mulja i organske materije koja ugrožava ceo rezervat“, upozorili su iz zrenjaninskog povereništva Koalicije Zajedno.
Zapravo, zamuljavanje korita Starog Begeja predstavlja jedan od najvećih problema prisutnih na području Specijalnog rezervata prirode „Carska bara“, za koji još uvek nije doneto adekvatno rešenje.
Na početnom, 15. kilometru toka Starog Begeja se nalaze pumpe za upuštanje vode, gde su u prethodnim godinama mereni talozi mulja debljine preko tri metra, odnosno preko 90 procenata dubine korita, dok je dubina vode iznosila svega 20, donosno 30 santimetara.
U Koaliciji zajedno smatraju da se uglavnom primenjuju kratkoročne i pogrešne aktivnosti.
„Iz nekadašnjih ribnjačkih jezera voda se ispušta u tok Starog Begeja, koji ima primarnu ulogu u snabdevanju Carske bare i ostalih vodenih površina u rezervatu vodom. Međutim, usled nepostojanja adekvatnog sistema upuštanja vode, u tok Starog Begeja ulazi velika količina mulja koja dovodi do izražene i ubrzane eutrofizacije toka i smanjivanja vodenih površina koje su u vezi sa Starim Begejom, čime je opstanak celog rezervata doveden u pitanje“, objasnili su problem stručnjaci iz Koalicije Zajedno.
Kinezi grade autoput Beograd-Zrenjanin
Najavljivano je da će autoput graditi kineska kompanija „Šandong“ po ceni od, najpre 530 miliona evra, da bi se kasnije spominjalo 800 miliona evra.
Prema planovima, auto-put podeljen je na dva sektora, od Beograda do Zrenjanina i od Zrenjanina do Novog Sada. On ima sedam deonica, prva je od Ovče do Glognja i iznosi deset kilometara.
Druga deonica je od Glognja do Kovačice, u dužini i od 18,3 kilometara, a treća deonica je od Kovačice do Orlovata, u dužini od 18 kilometara. Na ovoj deonici je planirano više mostovskih konstrukcija.
Četvrta deonica je od Orlovata do Ečke, u dužini od 7,6 kilometara a peta od Ečke do isključenja Zrenjanin zapad u dužini od 12,1 kilometara i prolazi kroz naselje Mužlja sa južne strane.
Na zahtev zrenjaninskih privrednika, predloženo je da petlja Ečka bude pomerena bliže fabrici guma Linglong.
Šesta deonica je od Zrenjanina do Žablja i iznosi 22,6 kilometara, što je najduža deonica na ovoj trasi.
U prvom delu, u dužini od oko 10 kilometra od petlje Zrenjanin zapad ,do reke Tise pruža se u zaravnjenom terenu. Posle prelaska reke Tise trasa se pruža kroz ravničarski deo.
Poslednja deonica je Žabalj – Novi Sad, odnosno Kać, dužine 11,8 kilometara. Praktično, autoput bise završio posle naplatne rampe na početku motoputa – višetračne saobraćajnice u zoni naselja Kać, u okviru administrativnog područja Grada Novog Sada.
Više vesti iz ovog grada čitajte na sledećem linku.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
