U sandžačkim gradovima redovna statistička aktivnost, popis stanovništva i domaćinstava, podignuta je na politički nivo. Najžešće je u Novom Pazaru gde se nalaze sedišta svih bošnjačkih političkih opcija koje pretenduju na vlast od sledećih izbora. Islamska zajednica (IZ) u Srbiji, koju predvodi muftija Muamer Zukorlić, i institucije okupljene oko nje, pozvali su Bošnjake da bojkotuju popis stanovništa u Srbiji zbog „diskriminacije u formi državnog terora“.
Na gradskim fasadama su osvanuli grafiti kojima se poziva na bojkot, a nakon toga izlepljeni su plakati. Zvaničnici IZ u Srbiji i institucija okupljenih oko nje saopštavaju da njihova kampanja ima upseha među Bošnjacima. Muftija Zukorlić je na konferenciji za novinare ocenio da su njegovi sunarodnici izloženi „neviđenoj medijsko-političkoj torturi“, da je u toku „medijski orkestrirana hajka na sve što nije po volji beogradskog režima i njegovih podanika u Sandžaku“. „Kampanja bojkota popisa potrebna je zbog daljeg puta slobode i ostvarivanja prava Bošnjaka, konstatovao je muftija Zukorlić i pozvao popisivače da se povuku „da ih komšije ne bi pamtile po tome da su bili sredstvo sprovođenja nečasne akcije koja je usmerena protiv bošnjačkog naroda“.
Sa druge strane, čelnici ostalih bošnjačkih političkih opcija ocenjuju da poziv na bojkot nije uspeo i da na terenu ima sve manje onih koji odbijaju poziv. U novopazarskoj gradskoj upravi svakodnevno se saopštavaju podaci o broju popisanih. Za prva četiri dana popisano je 35.960 građana i 10.186 domaćinstava – saopšteno je iz gradske ppisne komisije ali i da „oni koji su odbili da učestvuju u popisu, naknadno zovu popisivače“. Na kraju prvog popisnog dana oglasio se novopazarski gradonačelnik Meho Mahmutović ocenivši da „poziv na bojkot popisa, definitivno, nije uspeo“ i „da su ljudi shvatili da je popis potreban radi njih samih“.
– Bitno je da se utvrdi koliko Novi Pazar stvarno ima stanovnika, jer od toga nam zavise svi razvojni planovi. Narod ovog kraja je siromašan, ali nije glup. Bitno je da su ljudi shvatili da niko sa njima ne može da manipuliše, da ih pozivi na bojkot vode ka ispisivanju i nepostojanju. Oni dobro znaju da je popis najviše u njihovom interesu i da ne može da ga obavlja kako kome padne napamet radi demonstracije samovolje i ličnih političkih ambicija, naglasio je naovopazarski gradonačelnik.
Fevzija Murić, predsednik Stranke za Sandžak (SZS) koja učestvuje u ovdašnjoj lokalnoj vlasti, novinarima je rekao da je zadovoljan dosadašnjim odzivom građana. „Građani su ozbiljno i zrelo shvatili popis. Od velikog značaja je za Bošnjake, jer će imati potpunu slobodu da se izjasne o svojoj veri, naciji i jeziku“, rekao je predsednik SZS. Gradska uprava u Novom Pazaru i vladajuća Sandžačka demokratska partija (SDP) su u gradu postavili bilborde kojima pozivaju građane na popis, ali su jednog jutra bilbordi osvanuli sa polomljenim staklima. Popis stanovništva u ovom gradu se koristi i za odmeravanja snaga za predstojeće izbore.
I u Sjenici popis, prema podacima Opštinske popisne komisije teče normalno. U prva četiri dana popisano je više od 30 odsto stanovništva, odnosno oko tri hiljade domaćinstava sa više od jedanaest hiljada ljudi. Stotinu domaćinstava nije želelo da se popiše, od čega 60 domaćinstava sa teritorije Mesne zajednice Duga Poljana. Prema oceni opštinskih instruktora popisa, zaduženih za gradske reone, u gradskoj zoni bojkota skoro da i nema.
– U mom rejonu, koji obuhvata centar grada ima oko 720 domaćinstava, koji obuhvata centar grada, a angažovano je osam popisivača. Za prva četiri dana popisano je 239 domaćinstava, odnosno 870 ljudi. S obzirom da je četvrti dan, to je dosta i mislim da će se narednih dana i više popisivati, izjavio je medijima opštinski instruktor popisa Ismail Mahmutović. Na pitanje da li je u tom reonu bilo bojkota, Mahmutović je odgovorio da su samo dve porodice odbile da se popišu, „jedna delimično odbila, a jedna kompletno domaćinstvo.’’ Mahmutović takođe ističe da popis protiče bez problema i izražava nadu da će tako biti sve do kraja predviđenog roka za popis. Na teritoriji sjeničke opštine popis obavlja 140 popisivača i 16 instruktora popisa, zaduženih za 16 reona, šest gradskih i dest seoskih. I iz ostalih sandžačkih opština popisne komisije navode da popis teče normalno i da Bošnjaci uglavnom nisu poslušali Zukorlićev poziv na bojkot.
Kazni i ima i nema
Bošnjačko nacionalno vijeće, koje država ne priznaje i koje je formirala lista muftije Zukorlića, optužuje lokalne vlasti i pojedine popisivače da prete Bošnjacima koji odbijaju da se popišu. U saopštenju BNV navodi slučajeve uglavnom iz seoskih sredina da popisivači prete Bošnjacima ne samo novčanim kaznama već i da će ostati bez državljanstva, ličnih karti, penzija, socijalne pomoći… ukoliko se ne popišu.
Mada su novčane kazne za građane koji bojkotuju popis pominjali različiti predstavnici države, zamenik direktora Republičkog zavoda za statistiku Miladin Kovačević, inače funkcioner SDPS Rasima Ljajića, izjavio je za TV Kopernikus da za Bošnjake i sve građane koji budu bojkotovali popis neće biti nikakvih kazni, te da su sve glasine o tome čiste dezinformacije. Gledalac iz Sjenice uključio se u emisiji i pitao da li je istina da će im, kako im navodno prete iz Opštinske uprave, zbog bojkota zatvoriti školu? Kovačević je odgovorio da nema govora o ikakvim kaznama, a „kamoli takvim merama koje bi prevazišle sve poznate diktature sveta“.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
