Milan Lukić i „Osvetnici“ za 20 minuta ubili 49 Bošnjaka

Jedan broj ubistava, prevashodno počinjenih od strane vojne grupe „Osvetnici“ Milana Lukića, dokumentovan je i sudski utvrđen. Lukić je ordinirao Starim mostom sa grupom kriminalaca tokom cele 1992. godine. Oni su se na most dovozili crvenim pasatom otetim od jedne Bošnjakinje, zaustavljali su ljude, proveravali njihov identitet i, ako utvrde da su Bošnjaci, pucali bi u njih i tela bacali u Drinu.

Očevici tvrde da je jednog junskog dana 1992. godine Lukić sa još nekoliko ubica na mostu za svega 20 minuta ubio 49 Bošnjaka. Osim tog, svedoci su opisali još nekoliko grupnih i pojedinačnih ubistava, među kojima i događaj kada je Milan Lukić na mostu ubio trudnu Bošnjakinju, bivšu verenicu svog brata Gojka Lukića. Među žrtvama je bilo staraca, dečaka, žena, pol i uzrast ubicama nisu bili bitni, već samo njihova imena. Vremenom su ubistva na mostu postala stalna pretnja koja je visila nad glavom Bošnjaka u Višegradu.

Jednom prilikom Milan Lukić je sa svojim vojnicima ušao u zatočenički objekat u osnovnoj školi „Hasan Veletovac“ i rekao ženama koje su tamo bile smeštene da skupe određenu količinu zlata. Iz škole su kao taoce izveli decu tih žena preteći da će ih odvesti na Stari most i baciti u Drinu ako tražena količina dragocenosti ne bude skupljena.

Osim na Starom mostu, Bošnjaci su ubijani na novom višegradskom mostu, na obali Drine i mnogim drugim lokacijama u gradu. Višegradske žive lomače – zatvaranje i spaljivanje po 60 žena i dece u dve kuće, jedne u Pionirskoj ulici, druge na Bikavcu u junu 1992. godine – spadaju među najsvirepije zločine celog rata u BiH.

U Višegradu je ubijeno više od hiljadu bošnjačkih civila. Grad je od većinski bošnjačkog već do kraja 1992. postao skoro isključivo srpski. Sudbina Višegrada, kao i ostalih opština istočne Bosne iscrtana je trećim od Šest strateških ciljeva ratnih vlasti bosanskih Srba, u kojem se zahteva „uspostavljanje koridora u dolini reke Drine, odnosno eliminisanje Drine kao granice između srpskih država“. Kad se to iskombinuje sa prvim ciljem koji predviđa „državno razgraničenje „srpske od druge dve nacionalne zajednice, jedini rezultat mogao je biti vojno zauzimanje i etničko čišćenje istočne Bosne.

Većina opština zauzeta je 1992, Srebrenica i Žepa 1995. Ratnu sliku dešavanja u istočnoj Bosni najbolje je opisao mastermajnd srpskog ratnog poduhvata u BiH – Radovan Karadžić govoreći pred skupštinom Republike Srpske u avgustu 1995: „…Ako ćemo pravo, ima gradova koje smo zgrabili, a bilo nas je svega 30 odsto, takvih ću vam nabrojati koliko god hoćete, ali ne možemo da damo gradove gdje smo bili mi 70 odsto… Nemojte da se ovo čuje, ali sjetite se koliko nas je bilo u Bratuncu, koliko u Srebrenici, koliko u Višegradu, koliko u Rogatici, koliko u Vlasenici, u Zvorniku itd, znači, a to su zbog strateške važnosti morali postati naši i maltene to više niko i ne postavlja pitanje.“

Tekst je napisao novinar Nemanja Stjepanović u okviru Foto-monografije „IZA SEDAM LOGORA – Od zločina kulture do kulture zločina“ (forumZFD, Beograd, 2018.).

Sutra promocija u Sarajevu

U ateljeu Figure u Sarajevu, sutra, 16. marta s početkom u 18 časova, biće predstavljena Foto-monografija „IZA SEDAM LOGORA – Od zločina kulture do kulture zločina“, autorski rad Hrvoja Polana, Viktora Ivančića i Nemanje Stjepanovića u izdanju beogradskog forumZFD-a. Na sarajevskoj promociji govoriće sva tri autora. Uzimajući za polazište domove kulture i objekte kulturne namjene koji su tokom ratova devedesetih pretvoreni u logore i mučilišta, foto-monografija sinergijom snažnih kreativnih izraza, te faktografskom komponentom, poziva na promišljanje o odnosu konstrukta nacionalne kulture i nacionalno motivisanog ratnog nasilja.