Na području Srbije do sada su otkrivene četiri lokacije na kojima se nalazi više masovnih grobnica sa ukupno 941 telom, i to: Batajnica sa 744 tela, Perućac sa 84, Petrovo Selo sa 61 i Rudnica sa 52 tela, navodi se na sajtu „Rat u Srbiji – jeste se desilo“ (ratusrbiji.rs) Inicijative mladih za ljudska prava.
Kako se ukazuje, prve tri grobnice otkrivene su 2001. godine , a poslednja, Rudnica, 2013. godine.
Batajnica – 744 tela
Naselje 13. maj nalazi se u blizini Beograda, na putu ka Batajnici, pored Dunava. Godine 1999. tu je bio lociran Centar za obuku Specijalne antiterorističke jedinice (SAJ) RJB-a MUP-a, koji je i danas aktivan i pripada Direkciji policije.
Na tom mestu je 2001. otkriveno osam masovnih grobnica sa 744 tela kosovskih Albanaca, što je broj do kog je došla Kancelarija za sudsku medicinu UNMIK-a. U masovnim grobnicama u Batajnici otkrivena su tela žrtava stradalih između 24. marta i 22. maja 1999. mahom u opštinama Suva Reka, Đakovica, Peć, Kosovo Polje, Prizren, Vučitrn, Lipljan, ali i Kosovska Mitrovica, Orahovac, Podujevo, Istok, Dečani.
U Suvoj Reci, opština Prizren, 26. marta 1999. ubijena su 53 civila, od kojih su 49 članovi porodice Beriša. Tela njih 24 pronađena su u Batajnici, pet u Suvoj Reci, a 20 se još vodi kao nestalo.
Petrovo Selo – 61 telo
Petrovo Selo se nalazi na istoku Srbije, kod Kladova. Tokom 1999. tu je bio smešten Nastavni centar za obuku pripadnika Posebnih jedinica policije.
Prema podacima UNMIK-a, u Petrovom Selu pronađene su dve masovne grobnice sa 61 telom. Otkrivena su tela stradalih u opštinama Srbica, Glogovac, Klina i Đakovica nakon 28. marta 1999. kao i tela 14 pripadnika OVK ubijenih u maju na planini Beleg.
U Petrovom Selu ubijeni su braća Mehmet, Agron i Ili Bitići, američki državljani albanskog porekla, pripadnici OVK, koji su u junu 1999. uhapšeni jer su porodicama iz Prizrena pomagali da pređu na teritoriju Srbije.
Bitići su zbog ilegalnog ulaska u zemlju u Prokuplju osuđeni na 15 dana zatvora, a zatim odvedeni u Nastavni centar u Petrovom Selu, gde su i ubijeni i pokopani. Početkom aprila 1999. u Petrovom Selu je uništena hladnjača koja je neposredno pre toga isplivala u Dunavu, a nekoliko dana kasnije pristigli su i kamioni sa leševima, prvo iz Janjeva, sa Kosova, u kom je bilo 13 tela, zatim iz Kosovske Mitrovice, sa oko 50 tela.
Perućac – 84 tela
U okolini Bajine Bašte, u jezeru Perućac su 1999. isplivala tela kosovskih Albanaca. Pored jezera je kasnije pronađena i masovna grobnica u kojoj su se osim ljudskih leševa nalazili i ostaci kamiona hladnjače.
Iako se isprva smatralo da se radi o telima 48 osoba, UNMIK je utvrdio da se radi o 84 osobe, budući da nisu sva tela bila kompletna. Tela žrtava koja su isplivala u Perućcu ubijena su u mestima Đakovica i Kraljane i u mestu Dečani.
Rudnica – 52 tela
U kamenolomu u selu Rudnica, u blizini granice Srbije sa Kosovom, pronađena su 52 tela albanskih civila.
Iskopavanja su počela 2007. godine, ali su prva tela nađena tek šest godina kasnije, odnosno 2013. godine.
U Rudnici su pronađena tela stradalih u Rezali, opština Srbica i mestima Staro Čikatovo, Donji Zabelj, Gladno Selo u opštini Glogovac.
U zločinima počinjenim na prostoru Drenice značajnu ulogu je imala 37. motorizovana brigada VJ kojom je tada komandovao pukovnik Ljubiša Diković.
Odeljenje za asanaciju 37. mtbr VJ bilo je zaduženo za uklanjanje leševa koji su posle rata pronađeni u masovnoj grobnici Rudnica.
Spaljivanje tela
Osim zakopavanja u masovne grobnice, postoje i dokazi o spaljivanju leševa kosovskih Albanaca.
S tim u vezi se pominju tri lokacije: Mačkatica – aluminijumski kompleks kod Surdulice, kombinat Feronikl u Glogovcu i Rudarsko-topioničarski basen u Boru.
Prema informacijama iz 2004. proces spaljivanja tela u Mačkatici u maju 1999. obezbeđivala je JSO kojom je komandovao Milorad Ulemek Legija.
Iako je fabriku 2005. godine posetio tadašnji tužilac za ratne zločine Vladimir Vukčević, nijedna optužnica nije podignuta.
Ni u vezi sa događajima u Feroniklu ne postoji optužnica, mada je Fond za humanitarno pravo na osnovu rukopisa knjige Slobodana Maksimovića, oficira JNA, podneo krivičnu prijavu protiv pet nepoznatih lica. Spaljivanje leševa u Boru takođe nikada nije provereno.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.