NATO žrtve - manipulacija brojevima 1Foto: Lična arhiva

Zbog višedecenijske medijske konstrukcije prošlosti, u javnosti još vladaju pogreške o NATO bombardovanju SRJ. Jedno od (ne)spornih pitanja koje do danas opterećuje javnost jeste broj žrtava NATO avijacije.

Srbija nije izašla u javnost sa zvaničnim podacima o direktnim žrtvama bombardovanja.

Zbog toga se u sredstvima javnog informisanja 20 godina manipulisalo podatkom da je NATO navodno odgovoran za pogibiju nekoliko hiljada ljudi.

Ovaj podatak koristio se u političke, nacionalističke i druge svrhe, a pre svega kako bi se kod građana stvorio otklon prema NATO, jer državna politika proklamuje vojnu neutralnost.

Iako broj poginulih u bombardovanju još nije istraženo pitanje, pojedinci iz državnih organa istupaju u javnosti sa navodno „egzaktnim“ podacima.

Tako je Aleksandar Vučić, predsednik Republike Srbije, izjavio prilikom obeležavanja 20 godina od bombardovanja da „neće otići u zaborav 2.500 života“!

Uprkos manipulacijama, postoji izvor koji se smatra zvaničnim i koji ukazuje na aproksimativan broj žrtava.

Na osnovu materijala Okružnog javnog tužilaštva u Beogradu, a za potrebe optužnice protiv 14 lidera i funkcionera zemalja članica NATO, Dušan Vrućinić je 2007. godine u monografiji pod naslovom „Demografski gubici Srbije prouzrokovani ratovima u XX veku“ objavio podatke o direktnim NATO žrtvama.

NJegovo istraživanje je pokazalo da je u pitanju broj od 699 žrtava. Ostale žrtve, njih 1.478, zapravo su lica koja su povređena u bombardovanju, pa odatle i politička, medijska i propagandna manipulacija brojevima žrtava NATO.

Podaci o žrtvama nalaze se u brojnim publikacijama.

Međutim, u objavljenim izvorima i literaturi uočeni su brojni nedostaci, pa je Fond za humanitarno pravo (FHP) započeo istraživanje koje ima za cilj poimenično utvrđivanje svih žrtava.

Prema dosadašnjem istraživanju FHP-a, od posledica delovanja NATO avijacije život su izgubila ukupno 754 lica.

Treba naglasiti da ovaj broj još nije egzaktan, jer je istraživanje u toku.

Zbog toga je moguće malo odstupanje u brojevima, ali ne u meri koja bi bitno narušila dosadašnje istraživanje. Razlika u brojevima žrtava između materijala Okružnog javnog tužilaštva u Beogradu (699) i istraživanja FHP-a (754) je neznatna.

Ona je posledica istraživanja i na Kosovu, odnosno istraživanja albanskih žrtava, a taj posao niko ne može da realizuje.

Osim FHP-a.

Uprkos podacima, mediji nastavljaju sa forsiranjem brojeva od po nekoliko hiljada navodno nastradalih.

NATO bombardovanje je traumatično iskustvo, pa je izbegavanje jednostranosti prevashodni cilj u budućoj politici sećanja.

U tom smislu je neophodno da svako poginulo lice postane univerzalna žrtva ratova.

To se može postići popisivanjem svih žrtava iz ratova tokom 90-ih godina, a na taj način će se sprečiti i njihova buduća (zlo)upotreba u političke, nacionalističke i druge svrhe.

Autor je istoričar i radi u Fondu za humanitarno pravo kao istraživač/analitičar na projektu „Kosovska knjiga pamćenja“

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.

Komentari