Sećanje na masakr u Podujevu

Izložba Fonda za humanitarno pravo, SENSE – Centra za tranzicijsku pravdu iz Pule, Dokumentacionog centra Kosovo i Centra za suočavanje s prošlošću „Documenta“, prikazuje kako je zločine počinjene tokom sukoba na Kosovu istražio, rekonstruisao i procesuirao Haški tribunal. Kroz svedočenja preživelih i očevidaca zločina, insajdera iz različitih oružanih snaga, izložba predstavlja činjenice o zločinima srpskih vojnih i policijskih snaga nad albanskim stanovništvom počinjenim 1999. kao i o zločinima OVK iz 1998. godine.

Izložba se zatvara projekcijom dokumentarnog filma „Dubina dva“, koji kombinacijom svedočenja albanskih preživelih žrtava i srpskih policajaca i snimaka mesta zločina osvetljava događaje u kojima je pre 19 godina na Kosovu stradao veliki broj civila, kao i tajnu operaciju premeštanja njihovih tela u masovne grobnice u Srbiji. Projekcija ovog filma počinje u sredu u 18 časova.

Takođe, povodom godišnjice od ubistva civila u Podujevu sinoć je u CZKD-u održan razgovor sa Sarandom i Seljatinom Bogujevci.

Pripadnici jedinice rezervnog sastava MUP-a Srbije „Škorpioni“ ubili su 28. marta 1999. godine u Podujevu 14 članova porodice Bogujevci i Durići (Duriqi). Ubijeno je sedmoro dece i sedam žena: sinovi Safeta Bogujevci – Shpetim (10) i Shpend (13) i njegova supruga Sala (39); ćerka Seljatina Bogujevci – Nora (15), njegova supruga Shefkate (43) i majka Shehide Bogujevci (67); Seljatinova i Safetova sestra Nefise Bogujevci Llugaliu (54) i njena snaja Fezdrije Llugialiu (21), deca Envera Durići – Dafina (9), Arber (7), Mimoza (4) i Albin (2), njegova supruga Fitnete (36) i majka Isma (69). Tom prilikom teško su ranjeni Safetova ćerka Saranda (14) i Seljatinova deca Fatos (13), Jehona (11), Lirie (9) i Genc (6).

Saranda Bogujevci i njen stric Seljatin Bogujevci pričali su o svojoj mukotrpnoj potrazi za sudskom pravdom, i rešenosti da ne odustanu od širenja istine o događaju u kojem su izgubili članove svoje porodice, svoje detinjstvo i nekadašnji način života.

Zločin koji je čekao da se dogodi

Politička kriza na Kosovu razvijala se od kraja 80-ih i tokom 90-ih godina, da bi od sredine 1998. godine kulminirala oružanim sukobom u kojem su učestvovale snage SRJ i Srbije, kao i snage Oslobodilačke vojske Kosova ili OVK. Tokom tog sukoba došlo je do incidenata u kojima su VJ i MUP koristili prekomernu i nasumičnu silu, što je za rezultat imalo oštećenja civilne imovine, raseljavanje stanovništva i smrt civila. Uprkos naporima da se kriza okonča, što je uključivalo dovođenje međunarodne verifikacione misije na Kosovo, sukob se nastavio do 24. marta 1999. pa i nakon toga, kada su snage NATO-a započele vazdušnu kampanju bombardovanja ciljeva u SRJ. Ta kampanja završila se 10. juna 1999. godine, a snage SRJ i Srbije tada su povučene s Kosova.

(Izvod iz presude Pretresnog veća u predmetu „Šainović i ostali“)