Sutra se obeležava godišnjica martovskog nasilja na Kosovu

Početak nereda bio je ujutro okupljanjem Albanaca u južnom delu Kosovske Mitrovice, ubrzo potom su se proširili i po mnogim drugim gradovima na Kosovu, a u dvodnevnom nasilju učestvovalo je 50.000-60.000 Albanaca kojima su meta napada bili Srbi, Romi i Aškalije, njihova imovina i pravoslavni verski objekti.

Učesnici u neredima su koristili kamenice, molotovljeve koktele, palili su imovinu i pucali u zgrade, proterivali, zastrašivali i prebijali ljude. Demonstranti su se tokom nereda sukobljavali sa pripadnicima UNMIK policije i sa vojnicima Kfora, a negde i sa Srbima, a u nasilju su učestvovali mahom mlađi muškarci.

Organizacija Hjuman rajts voč ocenila je da su neredi bili u isto vreme i spontani i organizovani – iako se većina demonstranata priključila spontano, nema sumnje da su albanski ekstremisti radili na tome da organizuju i ubrzaju širenje nasilja.

U dvodnevnom nasilju 23 osobe su izgubile život, a među nastradalima su bile i dve žene.

Od poginulih Srba, četvoricu su Albanci ubili iz vatrenog oružja, dvojica su spaljeni u svojim kućama, za jednog se ne zna tačno kako je poginuo, a jedan je nestao tokom evakuacije.

Od poginulih Albanaca, dvojicu ubili pripadnici Kfora, trojica su izgubila život u sukobima sa Kforom i Srbima, jednog je ubila Unmik policajka u trenutku kada je nožem napao drugu osobu, jednog su snajperom ubili Srbi, a za ostale se ne zna tačno kako su izgubili život.

U izveštaju UN iz aprila 2004. godine navodi se da su u martovskom nasilju povređene 954 osobe, među kojima 65 međunarodnih policajaca, 61 pripadnik Kfora i 58 pripadnika Kosovske policijske službe (KPS).

Prema podacima koje je FHP prikupio u mesecima nakon martovskog nasilja, ozbiljnije je povređeno oko 170 Srba, od toga 150 batinanjem u njihovim kućama, dok je njih 20 napadnuto napolju.

Oko 800 srpskih, 90 aškalijskih i dve albanske kuće su potpuno uništene ili ozbiljno oštećene, a 36 pravoslavnih verskih objekata je demolirano i spaljeno.

Nakon martovskog nasilja raseljeno je oko 4.000 ljudi koji su ostali bez domova.

Prema statistici Unmika iz 2008. godine, za martovsko nasilje su podignute optužnice protiv 242 lica (206 pred lokalnim i 36 pred međunarodnim tužiocima), a pored toga, 157 ih je optuženo pred sudovima za prekršaje.

Sudski postupci po tim optužnicama bili su praćeni brojnim problemima i teškoćama, uključujući nepojavljivanje svedoka pred sudom, menjanje iskaza svedoka u odnosu na istražni postupak, odugovlačenje policije sa dostavljanjem izveštaja, odlaganje početka glavnog pretresa, neuzimanje u obzir etničkog motiva, izricanje minimalnih kazni ili čak kazni ispod propisanog minimuma, prečesto dosuđivanje uslovnih kazni.

Prema podacima OEBS, od ukupno 399 optuženih do aprila 2008. godine osuđeno je njih 301 – 86 osoba je osuđeno na zatvorske kazne (uključujući tu i uslovne), a najviša dosuđena zatvorska kazna je bila 16 godina.