Svedok istorije kroz tri veka

Učenici i profesori vrbaske Gimnazije „Žarko Zrenjanin“ prošle sedmice su svečano proslavili 199. rodendan škole koja spada medu najstarije obrazovne ustanove u Srbiji. Prema rečima direktora vrbaske gimnazije Svetozara Vujačića, ovom priredbom počele su pripreme za naredni dan škole kada će vrbaska gimnazija proslaviti dva veka postojanja.
Na početku njenog rodoslova pominje se mala privatna latinska škola iz 1809. godine, da bi 1822. godine ona postala Konfesionalna (evangelistička) gramatička škola i Senioratska niža gimnazija. Pedesetak godina kasnije, tačnije 1871. godine upisana je u knjige kao Patronatska niža gimnazija, da bi na dan stogodišnjice Škole (1909. godine) bila pretvorena u Višu državnu gimnaziju sa nemačkim nastavnim jezikom. Od 1925. godine uvodi se nastava na srpsko – hrvatskom jeziku koja je prekinuta tokom Drugog svetskog rata. U junu 1945. godine otvara se Niža realna gimnazija, a 1946. godine prerasta u potpunu mešovitu gimnaziju.
Danas je pohađa 705 učenika od prvog do četvrtog razreda podeljenih u tri smera: društvenojezički i prirodnomatematički i opšti tip. Svi učenici raspoređeni su u 24 odeljenja, a od 705 upisanih učenika njih oko tri stotine su putnici iz Kule, Crvenke, Sivca, Lipara, Kruščića, B.D.Polja, Zmajeva, Ravnog Sela, Kucure, Savinog Sela, Feketića i Lovćenca.
Jedna anegdota iz prvih posleratnih godina (misli se na Drugi svetski rat) govori o tome kako je vrbaska gimnazija umalo zatvorena. Naime, 1946. godine kada su crnogorski kolonisti stigli u Vrbas, oni su vođeni kroz vrbaske ulice gde je svako birao neku od napuštenih kuća za svoju porodicu. Jedan od viđenijih kolonista, koji se prvi put susreo sa vojvođanskim ulicama i takozvanim švapskim kućama, videvši lepo okrečenu zgradu koja spaja današnje ulice Maršala Tita i Narodnog fronta, uperio je prstom na Gimnaziju i rekao: „E, ova bi mene odgovarala.“
Srećom po obrazovanje budućih vrbaskih naraštaja, pomenuti kolonista se morao zadovoljiti nekim manjim domaćinstvom, a Gimnazija je nastavila sa radom sve do danas i tako postala redak svedok vrbaske istorije kroz tri veka.