Deset godina nakon što je novosadska IK Čarobna knjiga ušla u svet devete umetnosti i tako, osim knjiga, u svoj portfolio dodala i stripove, nedavno su se pojavile dve luksuzne, kolor knjige Srebrnog letača, u okviru biblioteke The Best of Marvel, koje poštovaocima legendarnog Marvel-tandema – scenariste Stena Lija i crtača Džona Bjuseme – nude potsećanje i potpuno uživanje u njihovoj čuvenoj kolaboraciji na jedinstvenom liku svemirskog surfera, „časnog čuvara čistote i pravde, ljutog borca protiv svakog zločina i zla…“
Godine 2012. izašla su prva četiri stripska izdanja u biblioteci Marvel Essential sa potpisom Čarobne knjige, jedno od njih i Srebrni letač velikana devete umetnosti, Stena Lija i Džona Bjuesme – priseća se urednik u toj izdavačkoj kući, Borislav Pantić, dodajući kako je to bio početak avanture koja ovoj kući donosi prepoznavanje i kao izdavača knjiga i stripova.
Od tada se, dodaje, došlo do više od 100 stripskih naslova godišnje. Deceniju kasnije, objašnjava Pantić, Srebrni letač se prvi put u Srbiji prezentuje u koloru, kako je originalno i objavljivan.
A, između korica čitaoce čekaju – Tom 1: Silver Surfer (1968) 1-7; Tom 2: Silver Surfer (1968) 8-18; Plus materijal iz Fantastic Four Annual (1967) 5 i Not Brand Echh (1967) 13.
Tu su i dva inspirišuća, informativna teksta Stena Lija Jedrenje svemirskim stazama iz 1975. i Briga za drugoga iz 1990. plus naslovne strane Marvelovih premijera i reprinta Srebrnog letača.
U drugoj knjizi, pridodati su bonus materijali za najljuće poštovaoce Letača, kako objašnjava Li, „priča koja ne pripada ostalima jer je realizovana u drugo vreme i iz drugih razloga“ – epizoda sa Kvazimodom, koja je preuzeta iz godišnjaka Fantastiče četvorke, a koju je crtao Džek Kirbi (prva samostalna avantura tog lika).
Ovaj crtač poptisuje i epizodu koja joj prethodi – Kako razbiti neljude.
Jedinstvenu antologiju završava smešna strana popularnog lika – Poreklo Čarobnog smetača Stena Lija i Roja Tomasa, što je svijevrsni odgovor na početne strane dvotomnog izdanja, odnosno, uvod u celokupnu sagu – epizodu Poreklo Srebrnog letača, kojom je započet samostalni život „hrabrog i pravdoljubivog svemirskog lutalice“. Za poptpuno zadovoljstvo, naročito za uživanje u maštovitoj priči Stena Lija, pobrinuo se prevodilac sa engleskog Darko Tuševljaković.
A priča je opštepoznata. Kako bi spasao voljenu matičnu planetu Zen-La od uništenja kojim joj je zapretio proždirač svetova Galaktus, Norin Rad postaje njegov izvidnik, koji će širom svemira tragati za svetovima čiju će energiju Galaktus moći da crpe.
Ovaj ga pretvara u blistavog čuvara svemirskih staza – Srebrnog letača.
Međutim, našavši se na Zemlji, sledećoj planeti koja bi trebalo da bude proždrana, Letač odlučuje da se suprotstavi gospodaru, kako bi zaštitio ljudsku rasu od uništenja. Kazna za to mu je večno zatočeništvo na tom za njega novom i nepoznatom svetu…
Sten Li (Stenli Martin Liber, 1922-2018) bio je američki strip-scenarista, urednik, izdavač, producent, televizijski voditelj, glumac i jedno vreme predsednik izdavačke kuće Marvel komiks.
Kao scenarista sarađivao je sa crtačima Džekom Kirbijem i Stivom Ditkom, stvorivši strip-junake kao što su Hulk, Fantastična četvorka, Ajron Men, Tor, X-men…
Tokom 1960-ih godina bio je urednik najvećeg broja Marvelovih serijala, pisac scenarija, urednik rubrike pisma čitalaca, a pokrenuo je i mesečnu kolumnu Stenova govornica za promovisanje izdanja.
Zbog naglog povećanja obima posla pristupio je novom metodu, koji su koristili i drugi izdavači, ali koji je zbog Marvelovog velikog uspeha postao poznat kao Marvelov metod.
Ukratko: Li bi smislio priču i napisao kratak sinopsis, zatim bi na osnovu toga crtač nacrtao strip, a potom bi Li pisao tekst za oblačiće, posle čega bi se strip kolorisao i unosio tekst.
Džon Bjusema (Đovani Natale Bjusema, 1927-2002) bio je američki strip-umetnik i jedan od najznačajnijih crtača izdavačke kuće Marvel komiks.
NJegovi najpoznatiji radovi su serijali stripova Osvetnici i Srebrni Letač, kao i više od 200 epizoda Konana Varvarina…
Uz bogatu crtačku karijeru, Bjusema je podučavao crtanje u svojoj školi John Buscema Art School. Dobitnik je brojnih umetničkih nagrada, a 2002. primljen je u Kuću slavnih, kad mu je uručena čuvena Ajznerova nagrada za vrhunski doprinos razvoju stripa.
Džek Kirbi (Džejkob Kurcberg, 1917-1994) bio je samouki crtač koji je u saradnji s Džoom Sajmonom iznedrio najčuvenijeg svog junaka – Kapetana Ameriku. Sarađivao je sa Stenom Lijem, radio honorarno ili stalno za Marvel, da bi se od 1981. posvetio filmskoj animaciji…
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
