Već drugi mjesec uzastopno više od 20 dana, kvalitet vazduha u Pljevljima karakterišu veoma visoke koncentracije PM 10 čestica. Prema objavljenim podacima zvaničnih državnih institucija, srednje dnevne vrijednosti PM 10 čestica su 22 dana marta prelazile propisanu normu za granicu tolerancije od 80 mikrograma po metru kubnom, dok su izmjerene koncentracije samo jedan dan bile ispod propisane granične vrijednosti od 50 mikrograma po metru kubnom.
Stručnjaci za ove čestice kažu da su obično smješa koja obuhvata dim, čađ, prašinu, soli, kiseline, metale. Suspendovane čestice nastaju tokom rada motora, hemijskih reakcija koje se odigravaju u atmosferi neposredno pri izlasku dimnih gasova iz industrijskih dimnjaka. PM 10 su među najopasnijim polutantima u vazduhu, one prilikom udisanja napadaju ljudski respiratorni sistem, utiču na njegovu otpornost i deponuju se u najdubljim delovima pluća. Iz Instituta za javno zdravlje Crne Gore ranije saopšteno je da kratkoročna izloženost ovim materijama u trajanju od nekoliko dana po nekoliko sati može pogoršati zdravstveno stanje osoba oboljelih od plućnih bolesti, smanjiti osjetljivost na respiratorne infekcije, uzrokovati osjećaj stegnutosti u grudima, kašalj, iritaciju nosa, grla i drugo.
– Uticaj ovih čestica na zdravlje pojedinca zavisi od njegovog zdravstvenog stanja, genetskih faktora, vemena koje provodi na otvorenom, intenziteta fizičkih aktivosti. Rizične grupe su djeca, starije osobe, trudnice i hronični bolesnici. Naime djeca provode dosta vremena u prirodi i fizički su aktivnija od ostale populacije, saopšteno je iz Instituta za javno zdravlje. Posebno kritično je bilo 20. marta kada je izmjerena najveća koncentracija od 169 mikrograma po metru kubnom. Problem je što se ovi podaci objavljuju sa skoro mjesec dana zakašnjenja, jer su tek tada dostupni, što znači kada se Pljevljaci prilično nadišu otrovnih čestica.
Upućeni u ovu problematiku kažu da pod hitno jedna od tema Skupštine opštine Pljevlja mora da bude nabavka instrumenata za dnevni monitoring i da treba slijediti primjer Pančeva i raspitati se kako to funkcioniše. Vjerovatno bi tada Pljevljaci bili upozoreni da je svaki izlazak iz kuće opasan za njihovo zdravlje. Ekolozi se pitaju šta se događa kada predškolsko dijete udahne vazduh kakav je bio 20. marta? Nakon svega ne treba da čudi podatak da mjesečno oko 600 Pljevljaka potraži pomoć ljekara zbog respiratornih oboljenja i da su Pljevljaci neslavni rekorderi po broju kancerogenih oboljenja u Crnoj Gori. Kvalitet vazduha u Pljevljima mjeri se u automatskoj stacionarnoj stanici u Skerlićevoj ulici, gdje se mjeri koncentracija praškastih materija u vazduhu, a odnedavno je ponovo instaliran mjerni instrument za praćenje koncentracije azot-dioksida.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.