Velike šanse za trajnu zaštitu i obnovu musale

Arheološka istraživanja su obavljena tek sada jer objekat Musale, nažalost do sada, uopšte nije bio evidentiran kod nadležnog Zavoda za zaštitu spomenika kulture kao kulturno dobro najviše zbog neproučenosti kulturne baštine bošnjačkog naroda, kao i začuđujuće indiferentnog odnosa Islamske zajednice Sandžaka (Mešihata) i Bošnjačkog nacionalnog vijeća. Obe institucije, prva kao njen bivši vlasnik i staratelj, a druga kao zastupnik bošnjačkih nacionalnih interesa, nekoliko puta pismeno su obavještavane o tužnoj sudbini ovog kulturnog i vjerskog dobra bošnjačkog naroda u čijoj je unutrašnjosti izgrađeno preduzeće “Svetlost”. U jednom apelu iz 2006. navedeno je da se „Svetlost“ prodaje, da će zajedno s njim biti prodato zemljište Musale, kao i poslednji materijalni ostaci koji će biti ubrzo uništeni, pošto će kupac morati da rekonstruiše objekat i zatraženo da hitnom intervencijom kod nadležnih državnih organa, spriječi prodaja tog zemljišta.

Kako ove institucije nisu kod nadležnih organa ništa preduzimale u zaštiti Musale i obustavljanja prodaje njene lokacije (osim što je BNV njenu zaštitu uvrstilo u prioritete) i da je prodaja preduzeća „Svetlost” i dalje tekla, grupa građana je osnovala udruženje „Vakuf” (prvo Odbor) za zaštitu i obnovu Musale kao kulturno istorijskog dobra bošnjačkoh naroda, pa je, na osnovu već prikupljene dokumentacije, rekonstrukcije sadržaja i izgleda Musale, te stručne studije o njenom kulturno-istorijskom značaju za grad, Srbiju i bošnjački narod koje je uradio predsjednik udruženja, od nadležnog Zavoda za zaštitu spomenika kulture zatražena zaštita njenih materijalnih ostataka.

Nadležni Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva je posle komisijskog obilaska lokacije, krajem 2008. godine pozitivno odgovorio na Zahtev udruženja “Vakuf”. Musala je evidentirana kao kulturno dobro u skladu sa čl. 29. I 27. Zakona o kulturnim dobrima, i o tome je poslao Obavještenje opštini Prijepolje kako bi preduzela odgovarajuće mjere što praktično znači da se na lokalitetu Musale zabranjuje svaka građevinska djelatnost u roku od dve godine, dok se ne izvrše neophodna arheološka iskopavanja i na osnovu istih ne riješi konačni status Musale kao kulturnog dobra, čime je lokalitet Musale u dvogodišnjem trajanju bio zaštićen kako od gradnje tako i od prodaje zemljišta.

Međutim, iako pozitivni rezultati arheoloških iskopavanja pružaju velike šanse da se materijalni ostaci Musale trajno zaštite a ona obnovi, posao nije završen. Naprotiv, potrebno je još dosta truda i zalaganja kako bi se njena zaštita privela kraju. Potrebo je prije svega kod nadležnih državnih organa i organa koji će vršiti stečaj preduzeća „Svetlost“ izdejstvovati produženje zabrane prodaje njenog zemljišta obzirom da dosadašnja zabrana ističe 15. decembra, a da Stručno mišljenje komisije Zavoda o njenom daljem statusu, za koje ne treba sumnjati da će biti pozitivno, može najranije da stigne tek aprila 2011. godine, obezbjediti sredstva veća od 250.000 dinara za nastavak arheoloških istraživanja, kao i otpočeti riješavanje imovinsko-pravnih odnosa na predmetnom zemljištu za koje se ne zna koliko će koštati jer IZ Prijepolja ne može da dokaže da isto nije plaćeno.

Kako dosadašnji pozitivni rezultati na zaštiti Musale kao kulturnog dobra ne bi propali, neophodno je, obzirom da to niko drugi neće, i dalje angažovanje udruženja „Vakuf“, ali ono nažalost za to nema finansijskih sredstva. Njegov jedini dosadašnji sponzor, predsjednik udruženja je svojim dosadašnjim petogodišnjim finansiranjem ovog projekta toliko finansijski iscrpljen da više nema sredstava ni za neophodan kancelarijski materija, a kamo li za preko potrebna putovanja i česte obilaske nadležnih republičkih ustanova radi rešavanja očekivanih i neočekivanih poslova u vezi zaštite Musale. Iz tog razloga udruženje „Vakuf“ je se sredinom ljeta pismima obratilo Opštini i svim bošnjačkim ustanovama da mu pruže neophodnu finansijsku pomoć. Međutim osim odaziva Opštine koja je za finasiranje prvog djela arheoloških istraživanja, izdvojila 150.000 din. od ostalih, do danas, nije stiglo ama baš ništa.

Pored svih problema, udruženje „Vakuf“ ne gubi nadu da će se uskoro neko naći ko će mu pružiti neophodnu finansijsku pomoć. Ukoliko se to ne desi, ono neće moći ostvariti svoj cilj. U tom slučaju, ono neće biti jedini i najveći gubitnik, već svi. Prije svega bošnjački narod, koji će trajno ostati bez jednog od svojih najstarijih i najznačajnijih spomenika kulture u Srbiji, opština Prijepolje, obzirom da neće biti obnovljen jedan za istoriju grada dragocjen, lijep i jedinstven kulturno-istorijski spomenik koji bi znatno obogatio turističku ponudu.