Vinko Brešan: Hroničar apsurda

Film je nastao u hrvatsko-srpskoj saradnji i nagradu je odneo kao tzv. manjinska koprodukcija na jednom festivalu koji pre svega nagrađuje upravo producentski rad i koji se ipak odvija u nacionalnim granicama, ali je mudro u svoj program uključio i sve one filmove u kojima je srpska produkcija učestvovala makar nekim delom. Primetio je to i laureat Brešan preuzimajući nagradu i pohvalio takav sistem te njegovu nepristrasnost, a svoj film prokomentarisao je rečima: „U naslovu se krije usklik negodovanja na sve apsurde sa kojima se ljudi svakodnevno susreću. To smo digli do groteske, ali nas je stvarnost prestigla, pa su apsurdi postali činjenice.“

Ovaj citat svedoči da u nagrađenom filmu, a to je slučaj i sa ostalim Brešanovim ostvarenjima, izuzev „Svjedoka“ rekli bismo, postoji humor i to od one fine, crne vrste što se da zaključiti i prema zbivanjima u njemu gde između ostalog penzioneri obučeni u dresove fudbalera reprezentacije kradu posmrtne ostatke Franje Tuđmana. I prvi Brešanovi filmovi – na ozbiljne teme – odlikuju se tim prepoznatljivim humorom – debitantski – „Kako je počeo rat na mome otoku“, koji je te poratne ’96. bio najgledaniji hrvatski film, te „Maršal“. U oba ova filma scenarista je bio Vinkov otac, čuveni hrvatski pisac Ivo Brešan, koji se, kad je u pitanju drama, proslavio tekstom „Predstava Hamleta u selu Mrduša Donja“. Film „Svjedoci“ doneo je tešku priču u kojoj hrvatski vojnici za vreme rata ubijaju članove jedne srpske porodice, a potom kreće istraga koja se, poput čuvenog „Rašomona“, daje iz vizura različitih svedoka, u maniru najboljih krimića, istovremeno pripovedajući priču o hrvatsko-srpskom sukobu, ali i mogućnosti pomirenja. U ovom filmu maestralnu ulogu odigrala je Mirjana Karanović.

Priču o mogućnosti pomirenja Brešan je dalje tematizovao u prvom posleratnom filmu hrvatsko-srpske koprodukcije „Nije kraj“ u kome igraju i hrvatski i srpski glumci i u kome se dešava jedna nemoguća ljubavna priča, a sve opet sa velikom dozom humora. Pretposlednji Brešanov film takođe je zabavna priča o ozbiljnoj temi katoličke crkve protiv kontracepcije i zove se – „Svećenikova djeca“. Pored igranih, Brešan ima i dokumentarni film „Dan nezavisnosti Radija 101“, a pojavljivao se kao glumac i u svojim filmovima i u nekim drugim ostvarenjima.

Vinko Brešan rođen je 3. februara 1964. godine u Zagrebu. Diplomirao je režiju na Akademiji dramskih umjetnosti. Oženjen je Sandrom Botica, montažerkom. Imaju sinove Nika i Ivana.