Prostor Profesorske kolonije u Beogradu predstavlja celovitu i jedinstvenu urbanu celinu koja je u najvećem delu izvedena u skladu sa teorijom i praksom izgradnje vrtnih gradova.
Za istorijat izgradnje posebno je značajna struktura stanovništva, odnosno osnivači Profesorske kolonije koji su bili profesori i asistenti Beogradskog univerziteta, od kojih su 23 bili doktori nauka i 15 akademika – piše u predlogu Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda kojim je Profesorska kolonija u Beogradu Odlukom vlade Republike Srbije od 30. jula proglašena za kulturno dobro i prostorno kulturno-istorijsku celinu.
Osnova za realizaciju urbanističkog koncepta i kasniju izgradnju Profesorske kolonije je bio Generalni urbanistički plan Beograda iz 1923. godine.
Arhitektonsko-urbanistički razvoj prostora Profesorska kolonija možemo pratiti kroz dve faze.
Prvoj fazi pripadaju objekti podignuti tokom 1926-27. godine, većinom rađeni po tipskim projektima arhitekata S. Jovanovića, M. Radovanovića i P. Krstića.
Namenjeni su individualnom stanovanju.
Predstavljaju heterogen arhitektonski fond, eklektički koncipirani u duhu arhitekture istoricizma sa elementima tradicionalne arhitekture i akademizma.
Ovi objekti, sagrađeni u najvećem delu duž glavne ose komunikacije, ulice Jaše Prodanovića, čine istorijsko jezgro prostora Profesorske kolonije.
Drugoj fazi pripadaju objekti podignuti u periodu 1927-41. godine u sklopu arhitektonsko-urbanističkog razvoja prostora.
Namenjeni su individualnom stanovanju i u ređim slučajevima su kolektivno-stambeni objekti.
Realizovani su u duhu akademske arhitekture, modernizma, kao i u svedenijim formama sa sumarnim stilskim odlikama ili bez stilskih odlika.
Takođe ovaj prostor je autentičan primer primene koncepta vrtnog grada u okviru grada Beograda.
U prostorno kulturno-istorijskoj celini očuvan je niz značajnih objekata koji se ističu svojim arhitektonskim karakteristikama, stilskim i tipskim posebnostima.
Sociološka, kulturno-istorijska i memorijalna vrednost Profesorske kolonije vezana je sa znamenitim ličnostima iz oblasti srpske nauke i obrazovanja, koji su imali veliki uticaj na društveni, kulturni i prosvetni razvoj Beograda i Srbije, a koji su bili osnivači i stanovnici ovog prostora.
Gde se nalazi
Granica prostorne kulturno-istorijske celine sa zaštićenom okolinom obuhvata sledeći prostor: od Ulice mitropolita Petra, preko Ulice Čarlija Čaplina, zatim Ulicom braće Grima, pa Ulicom Ljubomira Stojanovića (obuhvata u okviru bloka objekte uz Ulicu Ljubomira Stojanovića i Jaše Prodanovića), sve do Cvijićeve ulice. Nastavlja se Đušinom ulicom (obuhvatajući objekte bloka uz ovu ulicu), do Ulice Draže Pavlovića, zatim Takovskom ulicom (obuhvatajući objekte uz Ulicu Jaše Prodanovića), nastavljajući se duž Cvijićeve ulice do ukrštanja sa Ulicom Čarlija Čaplina, a zatim Bulevarom despota Stefana do ukrštanja sa Sterijinom ulicom.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
