Sporovi oko uvođenja ćiriličnih natpisa u Vukovaru ne prestaju. „Stožer za zaštitu hrvatskog Vukovara“ objavio je da će postavljanjem dvojezičnih natpisa uz prisustvo interventne policije početi danas, ali taj datum nisu potvrdili ni u Vukovarsko-sremskoj županiji ni u njenoj Policijskoj upravi.
Ali je Goran Bošnjak funkcioner Vukovarsko-sremske županije za radio Vukovar izjavio da se priprema prostor za postavljanje dvojezičnih ploča i te ploče već prave.
Dalja i bliža prošlost, mali procenat Srba u stanovništvu Hrvatske (4,36 odsto) i napeta situacija oko ostvarivanja prava na ćirilicu upozoravaju da bi sa tim brojkama trebalo biti oprezan, ali sudeći po podacima iz poslednjeg popisa većina Srba je kao svoj maternji jezik označila hrvatski. Iako je na popisu data mogućnost da se kao maternji odabere i srpsko-hrvatski ili hrvatsko-srpski za tu se varijantu, sa nekoliko izuzetaka, izjasnilo relativno malo građana, ukupno 8 881.
Od 17 opština u kojima Srbi, prema popisu i računici Danasa, čine apsolutnu većinu stanovništva, većina je kao svoj maternji jezik navela srpski u pet: Donjem Lapcu (80,64 odsto Srbi; 55,80 odsto maternji srpski), Borovu (89,75 odsto Srbi; 85,01 odsto maternji srpski), Markušica (90,10 odsto Srbi; 74,79 odsto maternji srpski), Negoslavci (96,86 odsto Srbi; 96,38 odsto govore srpski), Trpinja (89,75 odsto Srbi; 82,29 odsto maternji srpski).
Srpsko-hrvatski se odlično „drži“ u opštini Biskupija u kojoj najviše stanovnika (85,46 Srbi) baš taj jezik navodi kao maternji (35,96 odsto), a za srpsko-hrvatskim odmah sledi hrvatski (34,67 odsto), pa srpski (24,54 odsto). U opštini Ervenik (97,19 odsto Srbi) sve četiri varijante (srpski, hrvatski, srpsko-hrvatski i hrvatsko-srpski) gotovo su pravilno raspoređene, pa 29,41 odsto stanovnika te opštine kao maternji jezik navodi srpsko-hrvatski, 28,24 odsto srpski, 21,72 odsto hrvatsko-srpski i 20,54 odsto hrvatski.
Lingvista Ranko Bugarski kaže da u ovoj pojavi nema ničeg senzacionalnog, jer statistika je i ranije beležila slučajeve nepodudaranja broja nacionalno izjašnjenih sa brojem jezički izjašnjenih iako se jezik normalno uzima kao karakteristika tog etničkog ili nacionalnog kolektiva.
– I u bivšoj Jugoslaviji je bilo toga dosta naročito kod nekih grupa: Vlaha, Roma, Muslimana, i ne samo to nego su se od popisa do popisa pojavljivale velike razlike – kaže profesor Bugarski za Danas.
On je sklon da veruje da su se Srbi u Hrvatskoj u većem broju opredelili za srpsko-hrvatski kao maternji jezik i bio je prijatno začuđen što je hrvatski popis građanima dao mogućnost da se odluče i za tu varijantu.
– Ne smem ništa da tvrdim, ali mi se kao najverovatnije objašnjenje čini da se izjašnjavaju za hrvatski više kao državljani nego kao pripadnici etničkog kolektiva. Dakle, izjašnjavaju se za zvanični jezik države osećajući možda da im je to nekako sigurnije, da će biti manje na udaru. Sad Srbi ne žele suviše otvoreno da se izjasne kao nekakva manjina, ali ako je Srbin teško da će reći nisam Srbin nego sam Hrvat, prema tome on kaže: Srbin sam, ali pripadnost državi iskazuje time što kaže da govori hrvatskim jezikom – kaže Bugarski.
U Hrvatskoj živi 186.633 Srba, ali srpski za maternji jezik ima 52.879 stanovnika. S druge strane, u Hrvatskoj živi 3.874.321 građanin hrvatske nacionalnosti, a 4.096.305 građana tvrdi da im je hrvatski maternji.
Ekstremni slučajevi
Zanimljivi su ekstremni slučajevi kao opština Civljane u kojoj Srbi čine 78,66 odsto stanovnika, a njih 90,38 odsto govori hrvatski. U opštini Vrhovine Srbi čine 80,23 odsto, a srpski kao maternji jezik ima samo 3,26 odsto stanovnika. Slično je i u opštini Udbine gde Srbi čine 51,12 odsto stanovnika, a srpski je kao maternji jezik navelo njih 4,64 odsto.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
