Završena ovogodišnja arheološka istraživanja Jagata

Arheološka iskopavanja koja sprovodi Zavičajni muzeja iz Priboja vršena su ove godine na prostoru donjeg grada uz odbrambeni zid utvrđenja na površini od oko 175 kvadratnih metara.

Na osnovu ove faze arheoloških istraživanja, utvrđeno je da je ovaj prostor služio kao logistika utvrđenja, za držanje stoke, deponovanje, preradu i spremanje hrane. Istražen je i deo odbrambenog rova koji je izdubljen u masivnoj steni na prostoru između donjeg i gornjeg grada. U toku radova na raščišćavanju gornjeg dela utvrđenja otkriven je kameni srednjovekovni spomenik, sličan onima koji se nalaze na srednjovekovnoj nekropoli u podnožju Bića.

– Sada smo, na osnovu pokretnih arheoloških nalaza, (nakit, kuhinjski predmeti, vrhovi strelica, srednjovekovni novčići) u prilici da utvrdimo namenu pojedinih prostorija. U jednom delu utvrđenja pronađeno je dosta ulomaka žrvnjeva, što navodi na zaključak da je taj prostor korišćen za preradu i skladištenje žitarica, kaže arheolog i direktor pribojskog muzeja Savo Derikonjić, rukovodilac istraživanja. Dodaje da je ovakvo utvrđenje verovatno predstavljalo dobru zaštitu za tadašnje stanovništvo sa ovih prostora , sve do pojave topova .

Ova istraživanja bi trebalo da odgonetnu i povezanost ovog utvrđenja sa nastankom Priboja . U završnoj fazi ovog projekta, koji je predviđeno da traje ukupno tri godine, a koji se sprovodi kroz javne radove, biće izvršena konzervacija i prilagođavanje lokaliteta, osvetljenje i pravljenje pešačkih staza, kako bi on mogao da se uvrsti u turističku ponudu Priboja.

Nepokretno kulturno dobro

Prema postojećim istorijskim spisima, grad Jagat je imao značajan geografski i strateški položaj. Kontrolisao je put duž reke Lim, štitio prilaz manastiru Banji, i nekoliko puta bio granično utvrđenje. Polovinom XV veka nalazio se u pograničnoj zoni između Hercegovine i Srbije, a početkom XIX, prema turskim dokumentima iz 1808. godine , korišćen je kao tursko uporište u borbama sa Srbima za vreme Prvog srpskog ustanka. Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva zaštitio je 1982. godine ovaj lokalitet kao nepokretno kulturno dobro. U narednoj godini nužno bi bilo raditi na konzervaciji i delimičnoj rekonstrukciji odbrambenog zida, kao i na arheološkim iskopavanjima gornjeg grada. Sa ovim radovima utvrđeni grad Jagat bio bi dostupan široj i naučnoj javnosti i važan element u turističkoj ponudi Priboja.