Zbog čega se Mitropolija crnogorsko-primorska ogradila od dela intervjua mitropolita Joanikija

Reč je o tekstu objavljenom u beogradskim Večernjim novostima, koji je prenela i Informativna služba SPC.

U tom intervjuu mitropolit Joanikije je, između ostalog, stao iza izjave patrijarha srpskog Porfirija (Perića) povodom incidenata koji su 27. novembra pratili proteste širom Srbije protiv zakona o referendumu i eksproprijaciji, a koja nije najbolje primljena ni u pojedinim crkvenim krugovima.

Podgorički mediji sporni tekst i oglašavanje Mitropolije dovode u vezu sa glavnim i odgovornim urednikom Novosti Miloradom Vučelićem, koji je blizak aktuelnom režimu u Srbiji, a kog je patrijarh Porfirije nedavno odlikovao visokim crkvenim odlikovanjem – Ordenom Svetog Save Drugog stepena što je, kako se spekuliše, izazvalo otpor i u samoj SPC.

U saopštenju iz Mitropolije crnogorsko-primorske tvrdi se da se novinarsko pitanje mitropolitu Joanikiju o mešanju Crkve u poslove države odnosilo samo na CG, dok je u objavljenoj verziji prošireno i na Srbiju, zbog čega je skraćen odgovor mitropolita Joanikija izgubio prvobitni smisao.

Na sajtu Mitropolije objavljena je integralna verzija intervjua koja je, kako se ističe, „predata novinaru“. U njoj na pitanje „miješa li se Crkva u pitanja države?“, mitropolit Joanikije odgovara:

„Mi se kroz svoju službu brinemo za ljudske duše i za njihovo spasenje, za razvoj duhovnosti i vjerskog obrazovanja i za unapređenje kvaliteta života u cijelom društvu. U svim civilizovanim zemljama sa hrišćanskom većinom poželjno je da Crkva bude aktivni činilac društva. Ona kao baštinik vjekovnog duhovnog iskustva, predanja i znanja uvijek može i treba da pomogne široj društvenoj zajednici u razrešenju suštinskih životnih pitanja koja se tiču smisla života. Uvjeren sam da je takav odnos prema državi, ako hoćete i prema politici, ispravan s tim što nije dobro da se sveštena lica poistovjećuju sa bilo kojom strankom i stranačkim dnevnim politikama. Što se tiče onih koji nas blate i optužuju za sve i svašta pa i da se bavimo stranačkom politikom, meni je žao što su pali iz vjeronauke i što su se svojevoljno i zasluženo, nadam se privremeno, do njihovog pokajanja, našli van okrilja Crkve“.

U objavljenoj verziji ovaj odgovor je skraćen i sledi posle pitanja „često se od tzv. građanskih snaga i u Srbiji i u Crnoj Gori čuje da se SPC meša u državna pitanja, ima li tu istine?“.

Mitropolit Joanikije je, inače gotovo jedini arhijerej SPC, koji je u tom spornom intervjuu javno komentarisao izjavu patrijarha Porfirija o sukobima tokom blokade puteva u Srbiji 27. novembra, kada su, između ostalog, nepoznati napadači motkama i čekićima nasrnuli na nenaoružane demonstrante u Šapcu.

Poglavar SPC je „ne želeći da analizira povod, ni pravi uzrok sukoba, kao ni to ko je kriv, a ko nevin“ apelovao na Srbe da se međusobno fizički ne obračunavaju i ne sukobljavaju, pogotovo pred početak Božićnjeg posta. On je ovakvom izjavom razočarao i mnoge crkvene krugove koji nezvanično tvrde da da je bolje bilo da se nije ni oglašavao, pogotovo što mnogi veruju u procene da se iza spornih zakona krije uvod za promenu preambule Ustava Srbije kada je reč o Kosovu i Metohiji.

– Naš patrijarh je napadnut zbog izjave povodom početka Božićnog posta gde je pozvao svoj narod da se ne tuče po ulicama. Šta će drugo da kaže srpski patrijarh kad vidi svoju duhovnu decu da se tuku pesnicama, motkama i kamenicama i jedni drugima razbijaju glave, nego da sa očinskim bolom u duši pozove sve koji to čine da se ne biju nego da čuvaju jedni druge. Nije mi jasno kome smetaju blage reči Njegove Svetosti: Svako je svakome potreban, ne možemo jedni bez drugih, a onda poziva na mir i dvojednu ljubav prema Bogu i prema bližnjem, što znači (na ljubav) prema svakom čoveku. Ako nekome smetaju ovde navedene Patrijarhove jevanđelske i očinske reči, onda taj treba da se zabrine za svoje duhovno stanje i zdravlje – rekao je, između ostalog, mitropolit Joanikije za Novosti, u delu intervjua, koji je u odnosu na objavljeni original takođe neznatno „prepevan“.

Sinod danas ponovo o radu Crkve u SAD

Kako Danas nezvanično saznaje, Sveti arhijerejski sinod danas bi trebalo ponovo da se bavi pitanjem SPC u SAD. Sinodskoj sednici trebalo bi da prisustvuju i srpske vladike, čije su eparhije u Severnoj i Južnoj Americi. Iako pojedini crkveni sajtovi tvrde da je reč o njihovom „saslušanju“, u sedištu SPC Danasu je nezvanično rečeno da je reč o usklađivanju pravne regulacije američkih eparhija sa crkvenim zakonodavstvom. U crkvenim izvorima spekuliše se da bi jedna od tema mogao da bude i „slučaj“ episkopa buenosajreskog i južnoicentralnoameričkog Kirila (Bojovića) koji, kako se priča, od smrti mitropolita Amfilohija (Radovića) u oktobru 2020. ne želi da se vrati u crkvenu dijasporu. On je na poslednjem majskom Saboru SPC bio jedan od kandidata za Eparhiju budimljansko nikšićku, na kojoj je sadašnjeg mitropolita Joanikija „nasledio“ vladika Metodije (Ostojić). U crkvenim izvorima spekuliše se i o kontraverznoj ulozi vladike Kirila u najnovijim problemima oko rada SPC u Americi. Sinodska delegacija na čelu sa patrijarhom Porfirijem početkom oktobra je otkazala posetu SAD, navodno zbog pandemije virusa korona.