Željko Komšić je nov

„Sve vreme svog političkog sazrijevanja i političke aktivnosti, osim onog vremena kad je bio načelnik u opštini Novo Sarajevo, Komšić je bio pripadnik opozicione političke, građanske multietničke strukture. Za njega važi da je, i pored toga što je u dva mandata bio član Predsjedništva, sačuvao moralni, politički i ljudski integritet, nije se okoristio o vršenje vlasti, pripada mlađim ljudima koji su iskazani kao bosansko-hercegovački patrioti, koji znaju šta je ravnopravnost građana, šta je ravnopravnost naroda, koji se zalažu za ono što je budućnost, razvoj BiH u toj ravnopravnosti građana i naroda i njeno ubrzano kretanje ka članstvu u EU“, tvrdi Pejanović u razgovoru za Danas i dodaje da se na Komšića računa „da će u mogućem dobijanju glasova i vršenju vlasti imati pošten odnos prema građanima. To je jedna crta koja je nesporna“.

Pejanović kaže da je poređenje s Antom Markovićem kompliment za svakog pa i za Željka Komšića jer je „Ante Marković imao najbolje reformske projekte i najbolje ideje za očuvanje mira i razvoj tadašnje SFRJ. Od politike Ante Markovića nikog ne bi zaboljela glava, a drugo je što ona nije šire podržana u međunarodnoj zajednici i dijelovima Jugoslavije“. A da Komšić ima nešto što je zagovarao Marković, ima, misli Pejanović. On ipak ne bi da se izjašnjava o mišljenjima da bi Komšić, i pored nekih povoljnih predizbornih anketa, mogao sa svojom strankom Demokratska fronta da doživi i rezultat Ante Markovića iz 1990.

„Ante Marković se pojavio u vrijeme velikih razmimoilaženja u pogledima na budućnost mira i tadašnje zajedničke države, a Komšić i njegova stranka jesu novi, oni djeluju u uslovima jedne postsocijalističke tranzicijske zemlje koja ima i garancije međunarodne zajednice za svoj razvoj i vjerujem da će biti među onim strankama koje će imati relativno najbolji uspjeh na prostoru Federacije. Ali ti izbori mogu i da prevare“, kaže Pejanović.

Na primedbu da je Komšić gotovo dvadeset godina aktivan u politici i pitanje da li je BiH danas više građansko društvo nego što je bila pre 20 godina, Pejanović kaže: „Koliko ima građanskog društva u BiH? Pa, svega ima više nego prije 20 godina. Ima života više, ima zaposlenosti više, ima mladosti više, ima slobode više, prema tome ima više i mogućnosti za djelovanje aktera civilnog društva, znači građanskog društva“.

Na pitanje da li on tvrdi da se danas više stanovnika BiH nego pre 20 godina prvenstveno osećaju kao njeni građani nego kao Bošnjaci, Srbi, Hrvati, Pejanović kaže da bi se to moglo pouzdano reći tek kad bi bilo sprovedeno jedno sociološko istraživanje. „Mogu vam reći, da svi građani koji ovđe žive, bez obzira na etničku pripadnost, prije svega osjećaju da imaju svoju državljansku pripadnost zemlji u kojoj žive, to su im svi dokumenti, uključujući i pasoše“. On dodaje da je teško reći koliko se neko osjeća građaninom u evropskom smislu građanstva, a koliko pripadnikom neke etničke grupe.

Na pitanje da li pojedine organizacije civilnog društva imaju svoje mreže na teritoriji cele BiH ili su ograničene na jedan od entiteta, Pejanović kaže: „Organizacije civilnog društva su veoma razvijene. Ove veće imaju svoju mrežu na cijelom prostoru, većina ih ima mrežu na nivou lokalnih zajednica, a značajan broj ima samo u okviru entiteta, što uostalom i ne smeta“.

Građansko društvo

„BiH je građansko društvo, kao što su i sve zemlje zapadnog Balkana, jugoistočne Evrope, centralne Evrope, pa i Evrope, ali je ona i nešto više od drugih zemalja po tome što je multietnička zemlja sa tri naroda čija se ravnopravnost ostvaruje kroz određene institucije države, a pre svega kroz razmjernu, paritetnu zastupljenost kroz odlučivanje u domovima naroda. BiH ima onoliko građana koliko ima stanovnika“, kaže Mirko Pejanović.