Zločin bez kazne

On je ovo rekao tokom javnog časa o činjenicama koje je o događajima tokom i nakon operacije „Oluja“ utvrdio Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju. On je naveo da je reč zakonu iz 1996. godine, koji do danas nije promenjen, a koji određuje civilne žrtve rata samo ako su stradanja doživeli na teritoriji Srbije, čime, zapravo, skoro nijedna žrtva iz ratova devedesetih nema taj status.

S druge strane, hrvatski zvaničnici su tek prošle godine, kako kaže Stjepanović, stidljivo priznali da je tokom operacije „Oluja“ bilo civilnih žrtava, podsećajući na izjave predsednice Hrvatske i gradonačelnika Knina, da bi trebalo odati počast srpskim civilima koji su izgubili živote ili bili proterani u avgustu 1995. godine. On je ukazao da Hrvatska slavi „Oluju“ i da sistematski negira njen karakter koji je određen etničkim čišćenjem i ubistvima Srba koji su živeli na toj teritoriji. Nemanja Stjepanović je najpre ukazao na vreme pre 1995. godine, odnosno srpsku verziju istine o „Oluji“, rekavši da je za ovdašnju političku elitu rat u Hrvatskoj počeo tek tada, a ne pet godina ranije kada je zapravo Srbija etnički očistila Krajinu od hrvatskog stanovništva. To etničko čišćenje počelo je 1991. i trajalo je i tokom 1992. godine, u čemu je pronašla hrvatska verzije istine o „Oluji“ – kao nekakvoj osveti, odnosno interpretaciji zločina koji su proizašli iz nje u smislu sporadičnih slučajeva neorganizovanih od tadašnjeg državnog rukovodstva države Hrvatske.

Međutim, i pored toga što je Haški sud prvostepenom presudom osudio hrvatske generale na višegodišnje kazne robije zbog zločina i etničkog čišćenja, a žalbeno veće, kako kaže Stjepanović, gotovo neverovatnom i sramnom presudom ukinulo te presude Ante Gotovini i Markaču, tokom izvođenja dokaza, utvrđene su brojne neopovrgljive činjenice o zločinačkom karakteru operacije koju današnja Hrvatska slavi. Od Brionskih transkripta, iz kojih se vidi da je tadašnji predsednik Hrvatske, Franjo Tuđman, naredio proterivanje civila („pokažite im put za beg“), preko svedočenja žrtava, insajdera iz vojske i policije Hrvatske, predstavnika međunarodnih misija, došlo se do dokaza koje odluku Žalbenog veća Haškog tribunala čini vrlo sumnjivom i problematičnom.

Nemanja Stjepanović je naveo da do danas nije utvr|đn ta~an broj ubijenih tokom operacije „Oluja“, ističući da je reč o stotinama, odnosno izvesno preko 400 žrtava, 20.000 spaljenih i opljačkanih kuća. Presuda Haškog suda dvojici generala obuhvatila je deo koji se odnosio na zabranu povratka, što je, prema mišljenju saradnika Fonda za humanitarno pravo, specifičnost, jer je zabeleženo da je Franjo Tuđman zabranio povratak proteranih Srbima rečima, da ih danas ima par stotina a sutra će biti i par hiljada povratnika. To je, dakle, bio još jedan u nizu dokaza da je etničko čišćenje teritorije bilo planirano na državnom nivou. Nažalost, rekao je saradnik Fonda za humanitarno pravo, za to nije izrežena adekvatna kazna pred Međunarodnim sudom pravde.

Stjepanović je ukazao da je Haški sud konstatovao zaista, kako je ocenio, legitimni cilj operacije „Oluja“ a to je da se oslobodi vojno zauzet ili okupiran deo hrvatske teritorije od strane srpskih snaga. Međutim, proterivanje i ubijanje civila, pljačka njihove imovine, ne može nikako da se opravda i, stoga je, zaključio je Nemanja Stjepanović, reč o zločinu bez kazne. Podsetio je i da je prvostepena presuda dvojici hrvatskih generala, koji će ove godine čak biti odlikovani od strane države Hrvatske i njene predsednice Kolinde Grabar Kitarović, doneta jednoglasno, dok je odluka Žalbenog veća Haškog tribunala, kojom se ta presuda ukida doneta preglasavanjem.