Ako ste nekad bili u Aleksandrovcu u vreme održavanja „Župske berbe“, a ove godine je to bilo pedeset peti put zaredom, pitanje je da li vam je privukla pažnju fotografija figurine „Lady of Aleksandrovac“ od terakote, koja je i svojevrsni simbol ove manifestacije, jedne od najstarijih tog tipa u Srbiji i bivšoj Jugoslaviji. Da li ste se zapitali šta ona predstavlja?
Da li ste znali da je ova figura, svojevrsni simbol Aleksandrovca „Lady of Aleksandrovac“, a ovde prekrštena u „Miladija“, i koristi se kao logo Međunarodnog sajma vina i kao simbol „Župske berbe“ koja, zadnjih godina, u četiri dana trajanja, početkom septembra okupi i do pola miliona posetilaca
U registru Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva, koji se stara o nepokretnim kulturnim dobrima na teritoriji opštine Aleksandrovac, upisana su mnoga kulturna nepokretna materijalna dobra. Pomenimo samo neke, poput recimo, Crkve Svetog Ilije u manastiru Rudenica, Crkve Svetog Stefana u manastiru Drenča, Pop Markove kuća u kojoj je smešten Zavičajni muzej, poljane u Lukarevini….
Neka od tih kulturnih dobara poput arheološkog lokaliteta Vitkovo, manje su poznata široj javnosti, iako njihov univerzalni značaj nadaleko prevazilazi granice jedne lokalne zajednice. Po svom značaju i za širi nacionalni nivo se posebno izdvajaju četiri skulpture od terakote, otkrivene sredinom šezdesetih godina prošlog veka na ovom lokalitetu.
NJegovih 100 hektara površine je i danas pod kulturnom zaštitom. Figurine od terakote sa ovog lokaliteta pripadaju stvaralaštvu prvih praistorijskih zemljoradnika datiranom u razmeđu između 4200. do 3.500. godine pre nove ere. To je period vinčanske kulture, za koji su pojedini naši naučnici govorili da bi se mogla zvati i vitkovačka, samo da je ovaj lokalitet, za koji se smatra da je bio duhovno sedište tadašnjeg stanovništva na širim prostorima današnje Srbije, otkriven pre Vinče. Od 1991. godine i izložbe u Nici ove figurine imaju i svoja imena, „Lady of Aleksandrovac“, „Venus de Župa“, „Madame de Vitkovo“ i „Madame de Venčac“ Naravno sva ova imena figurina iz vinčanske epohe i kulture, data su prema ovdašnjim toponimima.
Nedovoljna vidljivosti ovih kulturnih dobara i malo informacija o njima doprinose da se i brojni posetioci koji pohode Župu u vreme značajnih turističko vinskih manifestacija još uvek malo interesuju za ovaj lokalitet. Pred turističkim poslenicima Aleksandrovca, ali i drugim akterima kulturnog i društvenog života ovog grada je zadatak da adekvatnije (is)koriste već poznate vinarske manifestacije i za veću afirmaciju svojih, zaista vrednih kulturnih dobara.
Krasile svetske muzeje
Britanski kraljevski muzej, Danski kraljevski muzej, Muzej „Tera amata“ u Nici samo su neki od reprezentativnih prostora gde su se aleksandrovački simboli prethodnih decenija mogli videti. Inače, „Ledi of Aleksandrovac“ ima šestougaono lice, krupne oči u obliku latiničnog slova V, uvojke, raširene podbočene ruke sa šakama na bokovima. Bila je simbol Prvog sajma vina u Aleksandrovcu, a nakon toga je postala simbol „Župske berbe“.
Projekat „Kulturna baština Župe Aleksandrovačke“ sufinansiran je iz budžeta Opštine Aleksandrovac. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
