Index.hr: Sudar ekonomskih luzera – Hrvatska i Srbija se prepiru koja je bolja u regionu, a privrede obe države su bedne

Autor teksta “Hrvatska i Srbija su neuspješne države”, podseća kako je Vučić krajem avgusta u jednom od svojih brojnih monologa pred kamerama, koji sve više nalikuju nekadašnjim Kastrovim i Madurovim višesatnim govorima na televiziji, rekao da ne može „nadoknaditi 200 godina našeg zaostatka“.

„Želim im uspeh“, zaključio je nakon što je sugerisao da je za uspeh Hrvatske odgovoran turizam, piše Index.hr, a Srbije „fabrike i investicije“.

“To je pomalo podcenjivački diskurs, dobro prikrivena uvreda, i sugeriše da Srbija mora raditi za svoj ekonomski napredak, a Hrvatskoj je on kao dar s neba”, navodi se u tekstu.

Bez obzira na to koliko se Hrvatska i Srbija ekonomski odmeravale, radi se o trci najgorih. I jedna i druga država su bedno nerazvijene u poređenju sa većinom malih država EU pa je za one koji znaju nešto o odnosima ekonomske moći između država u Evropi cela rasprava „Hrvatska vs. Srbija“ smešna.

Dok su se političari iz Srbije i Hrvatske međusobno svađali, ostatak Evrope je napredovao. Tako su s vremenom i jedna i druga država padale u ekonomsku nevažnost, mračni ugao ekonomije Evrope koji zaobilaze glavni privredni trendovi.

Kako se radi o susednim državama, koje su ekonomski povezane, svaka akcija Hrvatske koja bi naštetila Srbiji indirektno šteti Hrvatskoj, i obrnuto.

Srbija i Hrvatska nazaduju u odnosu na ostale države u Evropi

Činjenica da Srbija pripada klubu najsiromašnijih država Evrope, a ni Hrvatska nije jako daleko. BDP po stanovniku Srbije je 2021. iznosio 5.910 evra, manje nego Crne Gore, Bugarske, Rumunije, Litvanije, Letonije, Poljske, Mađarske, Turske (ako je želite pribrojati Evropi) i ostalih država.

Jedino čime se ta država može pohvaliti je da je razvijenija od Severne Makedonije i Albanije, što nije nekakav poseban uspeh. Ali to nije ništa novo Srbiji, tako je minimalno od 2000.

Hrvatska se može tešiti da je s BDP-om po stanovniku od 13.490 u 2021. više nego dvostruko razvijenija od Srbije, ali slaba je to uteha bilo kojoj normalnoj osobi s obzirom na to koliko je drugih država preteklo Hrvatsku.

Tako se danas Hrvatska osim time što je razvijenija od Srbije može pohvaliti istom stvari u odnosu na Letoniju, Tursku, Rumuniju i Bugarsku. Doduše, kada bi se korigovala za razliku u cenama, ispada manje razvijena i od Bugarske te Letonije.

Ali to je daleko od uspeha. Na početku 21. veka Hrvatska je imala veći BDP ne samo od nabrojanih zemalja nego i od Mađarske, Slovačke, Estonije, Poljske te Litvanije.

Nekoga možda teši to što je Hrvatska još uvek ispred Srbije, ali bi svakoga normalnoga trebalo brinuti to što Hrvatska zaostaje u razvoju za ostalim državama Evrope, i samo za 21 godinu ju je preteklo pet država koje su nekada bile manje razvijene od nje.

Privreda obe države je bedna

Industrijska proizvodnja u Srbiji i Hrvatskoj je bedno mala. Litvanija, država sa 2,8 miliona ljudi, ostvaruje veću bruto dodanu vrednost industrijske proizvodnje od Hrvatske sa 3,9 miliona i Srbije sa 6,9 miliona stanovnika, kao i Slovenija sa 2,1 milion stanovnika, piše Index.hr.

Ukupna vrednost izvoza iz Hrvatske iznosila je 19,19 milijardi evra, a Srbije 21,6 milijardi. Deleći sa ukupnim brojem stanovnika, Hrvatska izvozi nešto manje od 5.000 evra po stanovniku, a Srbija oko 3.150 evra po stanovniku.

Na prvu bi se moglo pomisliti kako Hrvatska stoji puno bolje od Srbije, ali to nije istina jer obe zemlje zaostaju za ekonomski stabilnim malim državama u Evropi. Na primer, Slovenija je u 2021. ostvarila 39,1 milijardu evra izvoza roba, što daje izvoz po stanovniku od 18.750 evra. Izvoz Slovačke je 72,2 milijarde evra, oko 13.250 evra po stanovniku.

Poljska bi kao država s gotovo 40 miliona ljudi trebalo da ima manji izvoz po stanovniku od Hrvatske i Srbije, jer je pravilo da velike države zbog većeg unutrašnjeg tržišta moraju manje uvoziti i izvoziti. Ali u 2021. je po stanovniku iz Poljske izvezeno više od 7.300 evra.

Uzme li se u obzir nizak izvoz i mala bruto dodata vrednost Hrvatske i Srbije i uporedi sa ostalim državama u Evropi, jasno je da se radi o ekonomskim rupama kontinenta. Hrvatska ima turizam i to je jedini razlog zbog kojeg je predzadnja po razvijenosti u EU, a ne poslednja, iza Bugarske.

Srbija nema turizam, očigledno je da su laži Vučića i režimskih medija o „fabrikama i investicijama“ potpuna laž, pa je i njena pozicija gora. To ne znači da je Hrvatska ekonomski jaka, samo da od loših još uvek ima gorih. A u ovom slučaju se privredno uništena Hrvatska takmiči sa još gorom Srbijom, što je sudar ekonomskih luzera.

Same su krive za svoj neuspeh

Za sopstvene ekonomske neuspehe Hrvatska i Srbija ne mogu kriviti nikoga osim same sebe. Hrvatska eventualno može kriviti Srbiju zbog rata, ali to nije bio presudni trenutak u kojem je Hrvatska počela zaostajati za ostalim državama.

Srbija je apsolutno sama odgovorna za vlastitu sudbinu. Pred raspad Jugoslavije, BDP po stanovniku Hrvatske je bio 29 posto veći nego Srbije (bez Vojvodine). U 2021. je bio više nego dvostruko veći, a da se izostavi Vojvodina razlika bi bila još veća. To je ustvari dobar rezultat s obzirom na razdoblje od raspada Jugoslavije, jer je 2000. BDP po stanovniku Hrvatske bio čak tri puta veći.

Jasno je iz podataka Srbija je u ratovima 90-ih sebe osudila na višedecenijsko veliko zaostajanje za Hrvatskom. Ako je tačna Vučićeva teorija da Srbija zaostaje za Hrvatskom 200 godina, početak 21. veka je bilo vreme najvećeg zaostatka, piše Index.hr.