Foto: TO Veliko GradišteTuristički brodovi koji krstare Dunavom uskoro će moći da se, pored Velikog Gradišta i Golupca, usidre i kraj Ramske tvrđave što će, pored uređenja okolnih suvozemnih puteva, omogućiti znatno masovnije posete turista iz čitave Srbije i inostranstva.
Naime, počelo je postavljanje šipova budućeg pristana za kruzere ispod Ramske tvrđave. Radove finansira Opština Veliko Gradište uz podršku Vlade Republike Srbije.
Inače, radovi na detaljnoj restauraciji Ramske tvrđave nedaleko od Velikog Gradišta su privedeni kraju pa je ovaj objekat, koji spada među najatraktivnija fortifikacijska utvrđenja na Dunavu, tokom prošle godine zablistao punim sjajem i primio prve ljubitelje starina.
Podsećanja radi, projekat je finansirala Agencija TIKA iz Turske, a vrednost obnove iznosio je preko 1,1 miliona evra. Prilikom jedne od prezentacija obnove utvrđenja, predstavnik izvođača radova, firme „Abma“ iz Istanbula, glavni arhitekta Kalbije Nojan, predstavila je projekat rekonstrukcije i radove na tvrđavi podignutoj po nalogu sultana Bajazita II 1483. godine. Radovima su prethodile ozbiljne pripreme – izvršeno je čišćenje unutar tvrđave, na zidovima kao i okolina tvrđave. U restauraciji je korišćen isključivo originalni materijal, prirodni kreč i kameni prah pomešan s vodom, kako bi se obezbedila potpuna autentičnost.
Zanimljivosti o tvrđavi, otkrivene tokom arheoloških iskopavanja, izneo je arheolog Narodnog muzeja u Požarevcu Dragan Jacanović. Istraživanja su obuhvatila površinu od 1.500 kvadratnih metara. Nakon čišćenja 70 odsto unutrašnjosti tvrđave došlo se do originalnog poda i brojnih rešenja kojima je organizovan život u utvrđenju. Otkriven je i niz objekata izgrađenih od 16. do 18. veka kada tvrđava više nije omogućavala život vojnog logora. Direktor Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture Smederevo Dejan Radovanović je podsetio da su radovi započeti još 2015. godine sredstvima Ministarstva kulture. Sada je definisan najveći deo faza koje su prethodile i kako se, tokom trajanja Ramske tvrđave, smenjivala istorijska slika ovog prostora.
Opština Veliko Gradište konstantno podiže nivo i raznovrsnost svog turističkog potencijala pa su radove na restauraciji posetili potpredsednik Vlade i ministar Rasim Lkajić, ambasador Republike Turske Tanžu Bilgič, koordinator Turske agencije za međunarodni razvoj i koordinaciju – TIKA Mehmed Bajrak i predsednik opštine Veliko Gradište Dragan Milić.
Ministar LJajić je istakao da Ramska tvrđava predstavlja značajan turistički potencijal, ne samo Velikog Gradišta već i ovog dela Srbije, dodavši da 600 godina na njoj ništa nije rađeno a da su sada, zahvaljujući Turskoj agenciji za saradnju i koordinaciju, završeni sveobuhvatni radovi na rekonstrukciji.
On je naveo da će, od početka ulaganja 2013. godine do završetka projekta biti uloženo više od milion evra što su značajna sredstva koja će omogućiti da tvrđava bude mesto koje će obilaziti domaći i strani turisti i obogati turistička ponuda i to ne samo Velikog Gradišta već nekoliko lokalnih samouprava, a pre svega Golupca i Požarevca.
– Cilj je da imamo kulturnu turističku rutu koju ćemo ponuditi domaćim i stranim turistima, koja će podrazumevati obilazak Viminacijuma, Ramske i Golubačke tvrđave, kao i da se poveća broj turista u Velikom Gradištu za 20 odsto nakon što tvrđava bude završena, a nakon toga i posle dodatnih ulaganja i investicija koje ćemo imati u ovom delu zemlju da taj procenat i rast broja turista bude i do 30 odsto – rekao je ministar.
On je dodao i da će to puno značiti za ekonomski razvoj Velikog Gradišta i te da će izgradnjom sportskog kampa na Srebrnom jezeru Veliko Gradište imati puno toga da ponudi, ne samo u oblasti kulturno-istorijskih lokaliteta, već i različitih sportskih sadržaja. Ministarstvo je prošle godine, kako je rekao, izdvojilo sredstva za pristan, a na lokalnoj samoupravi je da odredi lokaciju.
– Važno je da nastavimo da gradimo mostove saradnje između Srbije i Turske. Agencija TIKA je važan činilac u tome jer finansira mnoge projekte u Srbiji, a ovo je jedan, možda, od najvećih na Dunavu, budući da je tvrđava Ram veoma važna za tursku istoriju i to je jedan od razloga zbog kojih je izabrana, rekao je ambasador Turske u Srbiji Tanžu Bilgić.
Inače ovo najveći projekat Agencije TIKA u sektoru restauracije, vrednosti 1,3 miliona evra zajedno sa izradom projekta koji je urađen sa opštinom i Zavodom za zaštitu spomenika kulture.
Sledi obnova karavan saraja i hamama
– Rekonstrukcija ove tvrđave ima veliki značaj za nas i zahvaljujem Vladi, odnosno Ministarstvu, turskoj vladi i Agenciji TIKA, rekao je svojevremeno predsednik opštine Veliko Gradište, Dragan Milić, potvrdivši da je od početka saradnje osetno povećanje broja turista i da od nekoliko desetina hiljada biciklista iz Banata, koji stižu EuroVelo rutom, njih 70 odsto svraća u tvrđavu. On je dodao da smatra da je vreme da se radi i projekat za rekonstrukciju karavan saraja i hamama što bi činilo celovitu turističku ponudu koja bi bila objedinjena s ponudom okolnih opština.
Selo Ram kao ekomuzej
U objektu je pronađena velika količina arheološkog materijala među kojim su puške iz 17. veka, lako naoružanje, alat, posude, ali i kineski porculan i staklo, što je ukazuje na to da tvrđava nije bila samo vojno uporište već i kulturni centar ovog dela Srbije. Predmeti će, po završetku restauracije, biti izloženi u tvrđavi, a ideja Ministarstva kulture i informisanja je da se čitavo selo Ram, kao celina, uredi kao eko muzej.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
