Države koje planiraju nove elektrane na ugalj, među kojim je i Crna Gora, moraju ponovo da razmotre investicione planove, kao i finansijske implikacije ovih projekata kako bi se osiguralo da su oni zaista u skladu sa novim, strožim standardima EU, pokazala je analiza mreže nevladinih organizacija CEE Bankwatch.
Ova mreža okuplja 27 nevladinih organizacija koje se bave pre svega zaštitom prirodne sredine u centralnoj i istočnoj Evropi. „Mi pratimo aktivnosti banaka i fondova koji su često nejasni, ali uvek važni subjekti koji funkcionišu izvan okvira javnosti. Mi sprečavamo sumnjive javne investicije koje štete planeti i ugrožavaju blagostanje ljudi“, objašnjavaju u CEE Bankwatch.
Kako pišu podgoričke Vijesti, u analizi se navodi da se opravdano postavlja pitanje da li će u slučaju izgradnje drugog bloka Termolektrane Pljevlja ovo postrojenje postati prepreka za dalje usklađivanje sa zakonima EU u ovoj oblasti i da li će biti potrebno uložiti dodatna sredstava u sisteme denitrifikacije, odsumporavanja i otprašivanja u slučaju da granične vrijednosti trenutnog tehnološkog rješenja ne budu usklađene sa novim zahtjevima EU sadržanim u Direktivi o industrijskim emisijama. Prethodno je analiza CEE Bankwatch mreže pokazala da gotovo nijedna planirana TE na zapadnom Balkanu, među kojima i je i drugi blok TE Pljevlja, neće ispuniti nove, strože standarde zagađenosti, koje je EU usvojila 28. aprila.
Radi se o novim tehničkim standardima za velika postrojenja za sagorijevanje, takozvani LCP BREF koji sadrži najbolje raspoložive tehnike za suzbijanje zagađenja vazduha, vode i zemljišta, kao i granične vrijednosti emisija gasova. Iz koalicije 27 NVO podsjećaju da se Crna Gora kao članica Energetske zajednice i kandidat za članstvo u Evropskoj uniji, obavezala se da će ispuniti i ciljeve Energetske zajednice i EU iz područja obnovljivih izvora energije, energetske efikasnosti i smanjenja gasova sa efektom staklene bašte. „Da bi se ove obaveze ispunile i postigli zadati ciljevi, Crna Gora mora da uskladi i koordinira svoje energetske i klimatske politike. Integrisanje pitanja životne sredine u ambiciozne razvojne i energetske politike i strategije predstavlja jedan od najvećih izazova naše zemlje na putu pridruživanja EU“, ocijenila je koalicija NVO.
Iz koalicije NVO poručuju da zemlje koje se nadaju ulasku u EU moraju preći na održive, obnovljive izvore energije i značajno unaprijediti energetsku efikasnost. Međutim, kako se dodaje, Strategija razvoja energetike Crne Gore do 2030. godine, akcioni planovi i strateški ciljevi, promovišu eksploataciju fosilnih goriva, odnosno domaćih rezervi uglja (bez uvjerljivih planova za korišćenje novih resursa poput sunca, vjetra, kao ni primjenu mjera energetske efikasnosti), iako su te rezerve ograničene vijekom trajanja.“Ovakvi planovi Vlade ne predstavljaju održivo planiranje kao ni održivo korišćenje prirodnih resursa“, zaključile su NVO.
Pregovori o finansiranju i gradnji drugog bloka TE u Pljevljima još traju. Izabrani izvođač radova češka Škoda Praha predložila je krajem februara ove godine kinesku Bank of China i kinesku osiguravajuću kuću Sinosure (China Export & Credit Insurance Corporation) kao alternativne finansijere projekta drugog bloka TE. Prethodno je Češka eksportna banka (CEB) odustala od kreditiranja, a obaveza Škode je da obezbijedi finansijera za projekat vrijedan oko 338 miliona evra. Škoda Praha treba da obezbijedi 85 odsto ulaganja.
Nezadovoljstvo rudara
Odnos države prema Pljevljima i zaposlenih u Rudniku uglja je krajnje nekorektan, zaključeno je na sednici Izvršnog odbora Sindikalne organizacije Rudnika uglja AD Pljevlja. Sindikalci su se okupili zbog teških uslova rada poslednjih dana i nezadovoljstva radnika. „Kako su ovih dana vladale tropske vrućine u Pljevljima, a rudari radili kao u normalnim uslovima, naravno nijesu adekvatno nagrađeni, Sindikat upućuje ozbiljne zamjerke rukovodstvu Kompanije na ignorantskom odnosu prema zaposlenim i njihovim naporima u proizvodnji. Zapanjujuća je činjenica da je u kabini razbijača na Drobilani „Maljevac“ zabilježena temperatura od 59 stepeni celzijusa. Najmanje što bi bilo korektno je da se preispita beneficirani radni staž zaposlenih u proizvodnji“, piše u saopštenju koje potpisuje Miloš Obrenić, predsjednik Sindikalne organizacije Rudnika uglja AD Pljevlja i prenosi PV portal.
Pljevaljski rudari tvrdnju da ih država zapostavlja potkrepljuju i podatkom o platama. „Nepojmljivo je i neshvatljivo da radnici EPCG imaju u prosjeku 200,00 eura veću platu od rudara, valjda samo što su Pljevljaci“, dodaje se u saopštenju. „Takođe, korisno bi bilo i uvjerljivo od strane kvazi stručnjaka i plaćenika energetskih lobija da sada potvrde „opravdanost“ izgradnje II bloka TE i toplifikacije Pljevalja“, smatraju u ovom sindikatu.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.