foto BETAPHOTO/Milan TimotićKako se bliži kraj radnog veka, jedna od najvažnijih informacija je visina buduće penzije.
Glavni faktor koji određuje kolika će pnzija biti je visina plate tokom radnog veka, odnosno visina uplaćenih doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje.
Na penziju utiče i dužina penzisjkog staža i to da li je prevremena ili invalidska.
Prema informacijama PIO fonda obračun visine penzije dobija se stavljanjem u odnos ukupne zarade (osnovice) osiguranika, počev od 1. januara 1970. godine sa prosečnom godišnjom zaradom u Republici Srbiji za svaku kalendarsku godinu.
Na taj način izračunava se godišnji lični koeficijent, s tim što on ne može biti veći od pet.
Kada se zbir godišnjih ličnih koeficijenata podeli sa periodom za koji su obračunati dobija se lični koeficijent koji ne može biti veći od 3,8.
Tako dobijen lični koeficijent se množi sa ukupno ostvarenim penzijskim stažem i opštim bodom koji predstavlja fiksni iznos koji se usklađuje na isti način kao i penzija. Opšti bod za 2023. godinu iznosi 1.111,25 dinara.
Ženama se staž uvećava za šest odsto.
Maksimalan staž koji se može koristiti u obračunu penzije je 45 godina.
Kada se obračunava prevremena starosna penzija, postupak je isti kao i kod starosne, ali se trajno umanjuje za 0,34 odsto za svaki mesec ranijeg odlaska u penziju.
Penzija po ovom osnovu može biti umanjena maksimalno 20,4 odsto.
Invalidska penzije se određuje na isti način kao i starosna penzija, s tim što se prilikom obračuna uvećava i za dodati staž koji zavisi od navršenih godina života i pola osiguranika.
Ako je invalidnost prouzrokovana povredom na radu ili profesionalnom bolešću, penzija se obračunava prema penzijskom stažu od 40 godina.
Porodična penzija se određuje od starosne, odnosno invalidske penzije umrlog osiguranika i to u procentu koji zavisi od broja članova porodice (za jednog člana 70 odsto, za dva člana − 80 odsto, za tri člana − 90 odsto, za četiri i više članova − 100 odsto).
Ako je visina penzije manja od najniže penzije koja je utvrđena zakonom, određuje se najniži iznos penzije koji zavisi od kategorije osiguranika koji se određuje prema pretežno navršenom stažu osiguranja.
Korisniku penzije koji je ostvario i inostranu penziju pripada razlika do najnižeg iznosa penzije, ako je zbir penzija manji od najnižeg iznosa penzije.
Ako je neko tokom prethodnih 40 godina imao prosečnu godišnju platu, njegov lični koeficijent je jedan. Sa tom platom mesečna penzija iznosi oko 44.450 dinara.
Ko je radio svih 40 godina za minimalac primaće penziju od oko 23.600 dinara.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
