Da li Kamala Haris može da pridobije srpske birače u Americi?

Kao što je poznato, kandidatura Haris donela je promenu u dinamici izborne trke, a sa pažnjom se čeka i prva televizijska debata sa protivkandidatom republikanada Donaldom Trampom.

Njeno učešće povećalo je broj registracija, posebno među mladim biračima. Podrška nije stigla samo od mladih, već i od nekih republikanaca, koji su se izjasnili protiv Trampa. Nominacija Kamale Haris neutralisala je neke od glavnih republikanskih argumenata, budući da je njihova kampanja bila usmerena protiv odlazećeg predsednika Džozefa Bajdena.

Politika

Tramp, koji je treći put nominovan za predsedničke izbore, nastavlja svoju populističku politiku, sa fokusom na snažnoj ekonomiji, oštrijim imigracionim politikama i zaštiti tradicionalnih američkih vrednosti. Njegov pristup imigraciji podrazumeva jačanje kontrole granica, nastavak izgradnje fizičke barijere duž južne granice i deportaciju imigranata bez dokumenata, uz restrikcije na legalnu imigraciju.

S druge strane, Haris se fokusira na jačanje socijalne pravde, borbu protiv klimatskih promena i unapređenje pristupa zdravstvenoj zaštiti, sa naglaskom na inkluzivnost i različitost. Njena imigraciona politika promoviše humaniji pristup, zalažući se za put ka državljanstvu za milione nedokumentovanih imigranata i ukidanje oštrih politika zadržavanja i razdvajanja porodica na granici.

Elektorski koledž i “swing države”

Predsednički izbori u Sjedinjenim Državama funkcionišu kroz Elektorski kolegij, koji je ključan za određivanje pobednika. Elektorski kolegij čine delegati iz svake države, čiji broj zavisi od broja stanovnika. Kandidat koji osvoji većinu glasova u državi dobija sve elektorske glasove te države. Da bi pobedio, kandidat mora osvojiti 270 ili više elektorskih glasova.

Neke države su stabilno naklonjene jednoj partiji (crvene i plave države), dok su „swing države“ one gde ishod nije predvidiv, i zato su ključne u izborima. Srpska dijaspora u SAD-u može biti značajna u ovim „swing“ državama poput Viskonsina i Pensilvanije.

Predsednički izbori u Sjedinjenim Državama funkcionišu kroz Elektorski kolegij, koji je ključan za određivanje pobednika. Elektorski kolegij čine delegati iz svake države, čiji broj zavisi od broja stanovnika. Kandidat koji osvoji većinu glasova u državi dobija sve elektorske glasove te države. Da bi pobedio, kandidat mora osvojiti 270 ili više elektorskih glasova.

Neke države su stabilno naklonjene jednoj partiji, one koje koje favoriyuju republikanske kandidate nazivaju se crvene, a u onim u kojim demokrate uživaju veću popularnost  plave države, dok su „swing države“ one gde ishod nije predvidiv, i zato su ključne u izborima.

Ako uzmemo u obzir različite faktore poput činjenice da Srbi većinski favorizuju republikanskog kandidata, ali da stavovi Demokratske partije po pitanju imigrantske politike mogu biti prijemčiviji za Srbe u Sjedinjenim državama postavlja se  pitanje da li srpsko biračko telo može imati neki uticaj na ishod izbora u nekim „swing“ državama poput Viskonsina i Pensilvanije.

Haris kao „novi list“ Demokratske partije među srpskim biračkim telom?

Dimitrije Milić iz organizacije „Novi Treći put“ kaže za Danas da Haris kao ličnost u srpskoj zajednici nosi manje kontroverze od Džoa Bajdena ili porodice Klinton, budući da nema nikakve relacije sa američkom politikom 1990-ih prema Balkanu i u tom smislu može povećati popularnost Demokratske partije među Srbima u sjedinjenim državama.

– Naravno, kada se radi o njenim konkretnim politikama, tu su birači Srbi kao i svaki drugi birači i orijentišu se u odnosu na svoje društvene stavove, ekonomske i druge interese – kaže naš sagovornik.

Milić navodi da tradicionalno blaži stav demokrata prema imigrantskoj politici može biti prijemčiv novopridošlim Srbima u Americi, te može rezultirati u povećanju njihove popularnosti unutar dijaspore.

– Sa druge strane oni su društveno veoma liberalni, što možda konzervativnijem delu Srba nije blisko – pojašnjava

Milić podseća da su Srbi najviše zastupljeni u Čikagu, u državi Ilinois koja uvek glasa za demokrate, te da srpski “trampizam” u toj državi nema nekog izbornog uticaja.

– Srbi su imali delom uticaja poslednji put na izbore 2000. jer su glasali u swing Ohaju u solidnom broju za Džordža Buša protiv demokrate Ala Gora, potpredsednika Bila Klintona. Međutim i sam Ohajo je sada postao solidno republikanska država, kao i Florida gde ima naše dijaspore – dodaje

Milić kaže da Srbi u državama kao što su Viskonsin, Pensilvanija i Mičigen mogu imatu uticaja na izbore, ali da je to pitanja postojanja kritične mase, kao i koliko ih ima u odnosu na recimo bošnjačku i albansku zajednicu koje glasaju u velikoj meri za demokrate zbog nasleđa njihove politike 1990-ih.

Naš sagovornik kaže da veruje da je značajan deo Trampove popularnosti kod Srba bio baziran na tome što je on bio protiv Hilari Klinton i Džoa Bajdena, kao ličnosti percipiranih negativno zbog 1990-ih.

Deo popularnosti je i do njegovog populističkog i antisistemskog retorskog stila, koji naši građani vole da vide i u Srbiji.

Milić dodaje da s obzirom da je Haris “novi list” u odnosima demokrata i Srbije, veruje da će snaga Trampovog brenda biti manja u odnosu na nju nego u odnosu na prethodne demokrate.

Predsednički izbori u SAD-u održavaju se u novembru, a rezultati Elektorskog kolegija se objavljuju u januaru, dok će inaguracija novog predsednika biti održana 20. ili 21. januara.