Država da podstakne udruživanje na lokalu

Međutim, u Srbiji još uvek postoji dovoljno prostora za dalje unapređenje i razvoj međuopštinske saradnje.

„Međuopštinska saradnja je dobrovoljno udruživanje resursa više jedinica lokalne samouprave na zajedničkom obavljanju poslova. Ona ima dve svrhe – prva je da usluga lokalne samouprave građanstvu i privredi bude kvalitetnija nego kada svaka opština to čini pojedinačno, a druga je da obavljanje tih usluga bude jeftinije. Međuopštinska saradnja je naročito važna malim opštinama, koje neretko nemaju potrebnih kapaciteta za sve poslove, pa je objedinjavanje resursa najlakši i najjeftiniji način da njihovi građani ne budu uskraćeni u odnosu na stanovnike najrazvijenijih krajeva“, ističu za Danas iz SKGO, odgovarajući na naše pitanje koliko je važna međuopštinska saradnja za razvoj lokala u Srbiji.

Dobar primer međuopštinske saradnja je saradnja lokalnih poreskih administracija Užica, Arilja i Požege. One imaju zajednički informatički centar, sa jednim serverom umesto tri, što opslužuje manji broj zaposlenih nego da svako ima svoj sistem i donosi uštede svima njima.

„Svakako da postoje i drugi primeri dobre prakse u saradnji opština u oblastima kao što su zajednički rad pravobranilaštva, regionalne deponije, zajednički projekti… Važno je istaći da ne moraju svi međuopštinski projekti biti vezani za veliku infrastrukturu. Često se sa malim a domišljatim inovacijama može dosta učiniti na unapređenju lokalnih funkcija, njihove efikasnosti, racionalnosti i dostupnosti za građane i privredu“, ukazuju iz SKGO.

Kako objašnjavaju za naš list, sledeći koraci treba da budu usmereni na podršci razvijanju saradnje u praksi, a SKGO to čini izradom niza standardizovanih modela međuopštinskih sporazuma u raznim oblastima i savetodavnom podrškom uspostavljanju konkretnih međuopštinskih partnerstava, koji će služiti kao pomoć svima za otpočinjanje zajedničkih delatnosti i projekata.

„Ipak, za dalji intenzivniji razvoj međuopštinske saradnje, neophodna nam je nova politika u ovoj oblasti. Potreban nam je značajno veći nacionalni sistem podsticaja, posebno u cilju podrške uspostavljanju zajedničkih funkcija i usluga između gradova i opština. Ti podsticaji bi pomogli međuopštinskim inicijativama da stanu na noge dok ne postanu samoodržive. Od toga bi svi imali korist, jer je to deo mera racionalizacije javnih usluga. Međutim, najvažnije je da se postigne kvalitetnija usluga za građane i lokalnu zajednicu i da javne usluge budu ravnomerno dostupne svima. Međuopštinska saradnja jeste i treba još više da bude, jedan od ključnih mehanizama kojim se taj efekat postiže“, naglašavaju u SKGO.

Iskustva Kraljevine Švedske

SALAR, Udruženje lokalnih vlasti i regija Švedske, zajedno sa dva švedska regionalna komunalna preduzeća, Gastrike Vatten i Gastrike Atervinnare, podržava SKGO i opštine u Srbiji u uspostavljanju neophodne platforme za međuopštinsku saradnju. Kako iz SALAR-a ističu za Danas, većina švedskih opština koristi međuopštinsku saradnju kao sredstvo za pružanje održivih opštinskih usluga u upravljanju otpadom, vodosnabdevanju i tretmanu otpadnih voda. Izazovi za švedske opštine slični su onima u Srbiji u pogledu potreba za velikim reinvesticijama i novim investicijama u infrastrukturu i potrebom za većim resursima i kompetencijama u upravljanju i razvoju investicionih projekata. „Prednosti saradnje su povećana isplativost i dostupnost potrebnih kompetencija i resursa kroz udruživanje resursa. Ovo omogućava opštinama koje sarađuju da ispune trenutne i buduće zahteve u pružanju usluga građanima. Važni faktori za uspešnu saradnju su komunikacija i koordinacija, izgradnja poverenja i odnosa i transparentnost u radu“, ukazuju u SALAR-u. Kako dodaju, srpske opštine imaju veliki potencijal u poboljšanju pružanja usluga kroz veću saradnju, te u SALAR-u smatraju da postoji potreba fokusiranjem na aspekte poput zajedničkih političkih vizija, održivog finansiranja, povećanja dijaloga sa građanima…