Forsiranje političkog haosa

Iako potpisnik briselskog sporazuma, Vlada Srbije još nije zauzela zvaničan stav o predstojećim opštinskim izborima, koje Priština namerava, prvi put od jednostranog proglašanja nezavisnosti, da sprovede na celoj teritoriji KiM.

Šta Beograd zaista misli, kako Danas nezvanično saznaje u dipomatskim izvorima, zanima i Brisel. Kako se priča, visoki predstavnik EU Ketrin Ešton prilikom poslednje posete Beogradu tražila je od premijera i prvog vicepremijera Ivice Dačića i Aleksandra Vučića da joj objasne šta znače izjave vladinog zvaničnika i funkcionera SNS Krstimira Pantića da Srbi na severu neće učestvovati na kosovskim lokalnim izborima, kao i učešće članova SPS u osnivanju privremene Skupštine AP KiM. Goran Bogdanović, funcioner DS i bivši ministar za KiM, kaže za Danas da odgovor na ova pitanja zanima i srpsku javnost, čiji veći deo misli da iza „srpske“ Skupštine na KiM stoji Vlada Srbije.

To što pojedini vladini zvaničnici i funkcioneri SNS najavljuju osnivanje „jedistvene srpske liste“ ne smanjuje političko „ludilo“ na terenu. Naprotiv, a u DS i nekim drugim političkim organizacijama na KiM tvrde da bi to za Srbe bila „gubitnička kombinacija“, imajući u vidu kosovska izborna pravila. Deo Srba južno i većina na severu KiM je protiv izlaska na izbore, što ne znači da neće biti srpskih kandidata i izbornih lista oko kojih se uveliko pregovara.

Za sada je izvesno da na izbore 3. novembra na celom KiM izlaze Samostalna liberalna stranka, Socijademokratija i koalicija oko nje koju čine Liga građana severnog KiM, poslanička grupa iz Skupštine Kosova Zajednička budućnost, a spekuliše se da će joj pristupiti i jedna manja vladajuća stranka u Srbiji. DS se, prema rečima Bogdanovića, „ozbiljno priprema, ali čeka konačnu odluku Beograda“. Stav za sada nemaju ni SPS, SRS i SNS.

Većina političkih predstavnika Srba na severu KiM je protiv izlaska na izbore. Funkcioneri SNS ili govore u svoje lično ime da neće glasati (predsednik opštine Kosovska Mitrovica Dragiša Vlašklović) ili poput predsednika opštine Leposavić Dragiše Vasića čekaju odluku Vlade Srbije, s kojom nameravaju da razgovaraju kad odbornici četiri srpske opštine na severu donesu zajednički stav o izborima na osnovu kojih bi trebalo da se konstituiše zajednica srpskih opština. Članovi DSS u ovom delu Kosova su protiv tih izbora, kao i privremena Skupština AP KiM.

Iako se na terenu spekuliše da je i članstvo DSS južno od Ibra spremno da uđe na izborne građanske liste, potpredsednik ove stranke Slobodan Samardžić kaže za Danas da je „besmisleno razgovarati o bilo čemu na temu ovih izbora, na kojima DSS neće učestvovati jer se ne znaju pravila po kojima će se organizovati“.

„Srbi južno od Ibra su u velikom broju spremni da učestvuju na izborima u novembru, ali pokazuju veliko nepoverenje prema svima, tako da gotovo svaka ulica, pa čak i porodica, sprema svoju izbornu listu. To će dovesti do usitnjavanja i preovladavanja ličnih nad opštim interesima zajednice. Objedinjavanje srpske liste, što najavljuje Beograd, bilo bi dobro i zbog bojazni da bi lideri dosadašnjih većinski srpskih opština formiranih 2009. po Ahtisariju mogli da budu lojalni Prištini. Za nas je formiranje zajednice srpskih opština vrlo važno, a Beograd bi trebalo da razgovara sa Srbima i južno i severno od Ibra“, objašnjava za Danas Rada Trajković.

Zvonko Mihailović, član SRS i nedavno smenjeni predsednik opštine Štrpce, smatra da bi učešće Srba na lokalnim kosovskim izborima bilo „političko samoubistvo“. On tvrdi da većina Srba postaje svesna „opasnosti koju nosi briselska kapitualcija i njena primena, jer vode njihovom nestanku sa KiM“.