Francuska: lekcije regionalnih izbora

Le Pen je poražena i u svom uporištu na jugu Francuske, gde je u prvom krugu bila u vođstvu, nakon što su se partije koje su joj bile suprotstavljene ujedinile u „republikanski front“, što je tradicija na izborima u Francuskoj kako bi se sprečio prodor ekstremne desnice u vrh vlasti, piše Demostat.

Njena partija, Nacionalno okupljanje, nije osvojila ni jedan region, kao, uostalom, ni stranka predsednika Emanuela Makrona, Republika u pokretu. Makron i Le Pen su oslabljeni na ovim izborima, na kojima su tradicionalne leve i desne partije napravile dobar rezultat. Socijalistička partija levog centra i njeni saveznici sa levice, kao i Republikanci sa desnog centra izbili su na čelo u većini regiona.

Obe partije su bile poražene na prethodnim izborima i marginalizovane u političkom životu, nakon što je Makron privukao glasače jednog i drugog političkog pola u centristički pokret sa kojim je osvojio izbore 2017. godine.

Pored poraza ekstremne desnice, tendencija je snaženje levice naspram desnice koja je izgubila 128 mesta. Ekstremna desnica je takođe dobila znatno manji broj mesta u regionima.

Za koga glasati

Iako su ovi izbori shvaćeni kao predigra pred predsedničke izbore sledeće godine, teško je predvideti kakav će biti odnos snaga kroz deset meseci.

Razlog je izuzetno mala izlaznost – dva od tri Francuza nisu se odazvala glasanju. Među njima je najveći broj najmlađih glasača, žena i onih nižeg socijalnog statusa.

Le Pen je rekla da je ovo nezadovoljstvo glasača „snažan signal za čitavu političku klasu i društvo“.

Regionalni izbori privlače manje glasača od predsedničkih i parlamentarnih, ali to je samo jedno objašnjenje za slabu izlaznost. Slab odziv pre svega ukazuje na današnji politički pejzaž u Francuskoj koji odlikuje nedostatak političke alternative i nezadovoljstvo Francuza postojećim političkim partijama.

Neizvesnost uoči izborne godine utoliko je veća što se još ne znaju svi kandidati i što posledice zdravstvene i socijalne krize još nisu do kraja vidljive.

Bez političkog projekta

Politička karta Francuske liči na onu iz 2015. godine, sa podelom na zone u kojima su na vlasti partije levog i desnog centra, kao da se Makronova revolucija nije desila.

Predsednički izbori u Francuskoj određuju politički život zemlje još od Šarla de Gola. Političku dinamiku su decenijama određivale dve glavne političke porodice sa levice i desnice – Socijalistička partija i partije desnog centra koje su menjale nazive.

Makron je želeo da uzdrma ovaj tradicionalni odnos snaga sa svojim pokretom čiji je cilj bio da unese novinu u politički život Francuske.

Novo ustrojstvo snaga, nove ideje, novi ljudi. Analitičari su se trudili da uhvate nove političke tendencije i prekvalifikuju stare, reciklirane: na političkoj sceni su snage odmeravali globalisti protiv nacionalista, naprednjaci protiv konzervativaca.

Uvedeni su novi pojmovi, u duhu 21. veka, poput tehnofilne ekologije, digitalnog liberalizma, novog populizma i identitetskih politika.

Pet godina kasnije politički pejzaž izgleda kao da se izbori 2017. godine nisu dogodili. Ista lica, iz partija za koje se tvrdilo da su otišle u istoriju, ponovo zauzimaju teren.

Odbijanje najvećeg broja Francuza da glasaju govori o svojevrsnom bojkotu političkog života. Makron je bio izraz isčezavanja ideološkog konteksta, depolitizacije, ali nije doneo ništa novo.

Umesto ideje o novom svetu koji se rađa u eri digitalne revolucije, političkim životom dominira teskoba i želja za zaštitom. Nacionalno okupljanje je odgovor na identitetsku teskobu, ekološke stranke su odgovor na strah zbog ugrožene životne sredine.

Vodeća politička snaga u zemlji, koju predvodi Makron, nije uspela da ponudi političku alternativu sa kojom će Francuzi biti zadovoljni.