Novi gradonačelnik Zvečana Iljir Peci iz Demokratska partije Kosova (DPK) zakletvu je položio u Osnovnoj školi koji nosi ime jednog od vođa Albanskog ustanka 1910. godine, koji se zalagao za ujedinjenje Kosova i Albanije, Ise Boljetinija, ili kako ga lokalni Srbi nazivaju Ise Boljetinca. Urednica KoSSev-a Tatjana Lazarevića smatra da u tome leži „snažan simbolizam“.
Napominje da će ovom većinskom srpskom opštinom Peci upravljati sa dobijena 114 glasa, te da je jedini razlog za to što je zakletvu polagao u ovoj OŠ u selu Boljetin, tik uz manastir Sokolica u zvečanskoj opštini, je to što suštinski nisu imali odobrenje međunarodnih predstavnika da to učine u zgradi opštine u samom Zvečanu.
„Preostala dva albanska gradonačelnika Ljuljzim Hetemi iz Samoopredeljenja, te Izmir Zećiri iz PDK, takođe su danas položili zakletve u objektima koji se nalaze u albanskim selima u opštinama Leposavić, odnosno Zubin Potok, iz istih razloga. Zgrada opštine u Severnoj Mitrovici je jedina u kojoj je Erden Atić iz Samoopredeljenja položio zakletvu, zato što je ovo jedina severna opština u kojoj su opštinske zgrade fizički razdvojene u kosovskom, odnosno srpskom sistemu.
Ipak, postoji snažan simbolizam i u samom činu izbora i polaganja zakletve albanskih gradonačelnika u većinski srpskim sredinama, kao i u samom izboru mesta, a posebno kada je u pitanju selo Boljetin. Pre svega po prvi put u posleratnoj istoriji Kosova, na čelo četiri većinski srpske sredine na Severu, došli su Albanci i to iz dve stranke koje su poseban naglasak od ’99 godine stavljali i na nezavisnosti Kosova, kao i na integraciji Severa, ratnim zločinima i naporima da se Srbija tuži za genocid“, objašnjava Lazarević.
I dok je prvu deceniju 21. veka obeležio, kaže, snažan otpor Severa za integraciju u novi kosovski sistem, druga decenija, a posebno početak treće beleže konkretni potezi, „često sinhroni iz Beograda i Prištine da se u tom smislu ‘slomi otpor’ većinskog srpskog stanovništva, pre svega preko briselskog procesa, a sada i kroz finače tzv. kriminalizacije i stanovništva, ali i legitimnih interesa i Srba i Srbije kao države“.
Napominje da ovi događaji danas prolaze bez konkretnih akcija i delovanja Srpske liste, srpske vlasti, izuzimajući, kaže, reaktivna saopštenja, a štaviše nema ni vanrednog obraćanja kako je to spremljeno za prvog gradonačelnika koji je položio zakletvu u Severnoj Mitrovici pre nepunih nedelju dana. Ovakav postupak, smatra, značajan deo javnosti razume kao „predaju“.
„Na sličan način se mirno proces odvijao, baš kao i ono što se događalo pre osam godina u istom selu, kada je posle sto godina, iz Vljore, gde je prvobitno bio sahranjen, uz opštu glorifikaciju i najveću ceremoniju celog Kosova, dopremljeno telo kačaka Ise Boljetinca u njegovo rodno selo – Boljetin. Sahrana posmrtnih ostataka Ise Boljetinca 10. juna 2015. godine sprovedena je zvanično „bez saglasnosti“ zvečanske opštine, ali i koja uoči sahrane „uopšte nije bila upoznata sa bilo kakvim aktivnostima“, te se i tome može pronaći simbolizam. Da opština „nije bila upoznata“, sa jednim od glavnih događaja koji se najavljivao u kosovskoj javnosti mesecima kazao je tadašnji mladi kosovski gradonačelnik Vučina Janković iz Srpske liste, koji je danas načelnik kosovskomitrovičkog regiona u srpskom sistemu“, podseća Lazarević.
Član Prizrenske lige od 14 godine
Dodatan simbolizam ova Mitrovčanka vidi i u liku i delu Ise Boljetinija.
Kako ukazuje Isa Boljetinac (Isa Šalja) iz sela Boljetin kod Zvečana, predvodio je 1912. godine 15.000 hiljada „dobrovoljaca“ koji su se „suprotstavili Trećoj srpskoj armiji, koja je nastupala prema Prizrenu“.
„On se sa 14 godina pridružio Prizrenskoj ligi, a sa 17 godina je učestvovao u bici kod Slivova. Zajedno sa Ismail Ćemailom Vljorom je 1093. otputovao u London da „traži britansku podršku za novu državu.“ Kanadski albanolog, Robert Elsi, u svojoj knjizi „Bibliografski rečnik albanske istorije“ navodi da je Boljetinac predvodio naoružane gerilce na Kosovu, a kasnije i u Albaniji, ali ne pominje da se Boljetini borio protiv Srbije, već Srbiju pominje u kontekstu okupacije Makedonije, to jest, da je Boljetinac „predvodio 6.000 boraca u Debru i Ohridu u Makedoniji pod srpskom okupacijom“, navodi naša sagovornica.
Posle sto godina, 2015. godine Isa Boljetinac je sahranjen u svom rodnom Boljetinu, upravo na mestu gde je danas albanski gradonačelnik Zvečana položio zakletvu. Sahrana Ise Boljetinca koji se na početku 20. veka borio za ujedinjenje Kosova i Albanije bila je centralna manifestacija na Kosovu te 2015. godine, o čemu je naš portal detaljno izveštavao, ali i što je tada prolazilo bez pažnje srpskih prorežimskih medija“, navodi Lazarević.
„Moje kosti i telo sada počivaju u duši Kosova“, epitaf je na grobnom spomeniku Ise Boljetinca na Severu Kosova u opštini Zvečan. Epitaf je odredila kosovska Akademija nauka i instituti za istoriju Kosova i Albanije. Naša sagovornica napominje da u albanskoj javnosti te godine lik i delo ovog kačaka doživeo je posebnu glorifikaciju.
„Sigurna sam da su Albanci danas svesni ovog simbolizma. Ali ne samo to. Ne ulazeći u opravdanost i činjeničnu utemeljenost, pretpostavljam da će u budućnosti s pohvalama ispisati nove stranice njihove nacionalne istorije ostvarivanja proklamovanih ciljeva Prizrenske lige“, zaključuje Lazarević.
Podsetimo da su albanski zvaničnici tokom „istorijske posete“ tada premijera Srbije Aleksandra Vučića dočekali u kabinetu u kome je bila slika na kojoj se našao i lik Boljetinija. Postoji fotografija na kojoj se nalaze ministra spoljnih poslova Albanije i premijer Vučić ispred ove slike.
Ta poseta desila se neposredno pred samu sahranu, kada su ceremonije već bile u toku, u vidu svečanih sednica, dopremanja tela, pratnje Kosovskih bezbednosnih snaga…
Lik Boljetinija nalazi se i na zastavi tzv. „Velike Albanije“.
Takođe, njegov potomak se bunio što se danas ovde odrzava ceremonija, jer nije želeo da se time politizuje Boljetinijev lik, a članovi porodice imali su problem i sa sahranjivanjem u Zvečanu, uz poruke da to nije bezbednom.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.