Foto: YoutubePotpisao sam Proglas povodom invazije na Ukrajinu jer se već više od 20 godina zalažem za depolitizaciju historije i povijesti i odmicanju politike od petljanja u historiju – kaže za Danas Ivo Goldštajn, profesor istorije na Filozofskom fakultetu u Zagrebu.
U Proglasu povodom invazije na Ukrajinu koji je potpisalo 62 istoričarki i istoričara iz BiH, Crne Gore, Hrvatske, Slovenije i Srbije, pod nazivom Deklaracija #Odbranimo istoriju, između ostalog piše: “Osuđujemo falsifikovanje istorije, njenu zloupotrebu i korišćenje selektivne istorijske argumentacije da bi se opravdala ratna politika i agresija prema suverenoj i međunarodno priznatoj državi Ukrajini”.
Sagovornik Danasa, istoričar iz Hrvatske, kaže da je u ovom kontekstu važno naglasiti pojmovnu razliku odnosno da je istorija istraživanje prošlih vremena, a da su “povijest ta prošla vremena”.
– Naime, dva dana prije napada na Ukrajinu ruski predsjednik Vladimir Putin obratio se javnosti i konstatirao kako ta država zapravo nikad nije bila „prava država“, kako je to komunistička izmišljotina, a da ni Ukrajinci nisu samostalna nacija nego zapravo Rusi. Ovakav tip razmišljanja u kojem se delegitimira protivnik i budući neprijatelj vrlo je često prethodio strahotama, sjetimo se ratova na prostoru bivše Jugoslavije prije 30 godina, pa je tako bilo i ovaj put. U ovom slučaju radi se o upotrebi povijesti kao značajnog formativnog dijela nacionalnog identiteta te o demonizaciji neprijatelja – ističe Ivo Goldštajn.
Prema njegovim rečima, agresija koja se odvija danas “pred našim očima ima političku, vojnu, geostratešku, ali i identitetsku dimenziju, što će reći da je cilj agresora da skrši ukrajinsku državu i naciju i na neki ih način integrira u Rusiju”.
– Takvi su ciljevi postali još jasniji kad je koji dan kasnije greškom objavljen tekst iz ruske propagandne kuhinje u kojem se naviješta da će nakon pobjedonosnog rata Ukrajina biti „reorganizirana, ponovno uspostavljena i vraćena u svoje prirodno stanje kao dio ruskog svijeta“. A stvaranje „ruskog svijeta“ je strategija koji Rusija otimanjem teritorija proteklih godina već dosljedno realizira u Gruziji, Moldaviji i na ukrajinskom Krimu, a sveobuhvatnom kontrolom osnažuje vlast i u drugim susjednim državama – zaključuje Ivo Goldštajn za Danas.
U Deklaracij #Odbranimo istoriju, napominje se da je istorija slobodna i autonomna naučna disciplina koja služi istraživanju i razumevanju procesa iz prošlosti.
– Istorija ne sme da služi legitimisanju bilo čijih partikularnih nacionalnih aspiracija i teritorijalnih pretenzija. Ustajemo u odbranu naše discipline! Zahtevamo od svih političara, kako u našim zemljama, tako i relevantnih političara na međunarodnoj sceni, da vode odgovorne politike sećanja i nastave istorije, da prestanu sa zloupotrebom prošlosti i da se ne oslanjaju na istoričare, intelektualce i interesne grupe koji potpiruju nacionalističke strasti i šire govor mržnje da bi ostvarili sopstvene interese – piše u ovom Proglasu.
Napominje se da se diže glas u odbranu profesije i neometanog prava na život i afirmaciju svih individualnih i kolektivnih identiteta, a u ovom času, naročito ukrajinskog identiteta i slobode građanki i građana Ukrajine.
Potpisnici Proglasa:
Prof. dr Damir Agičić, Filozofski fakultet Sveučilišta u Zagrebu
Prof. dr Magdalena Najbar Agičić, Sveučilište Sjever, Koprivnica
prof. dr Kornelija Ajlec, Filozofski fakultet, Ljubljana
Dr Vesna Aleksić, naučna savetnica, Institut ekonomskih nauka, Beograd
Prof. dr Živko Andrijašević, Filozofski fakultet Univerziteta Crne Gore
Doc. dr Boban Batrićević, Fakultet za crnogorski jezik i književnost, Cetinje
Dr Milivoj Bešlin, viši naučni saradnik, Institut za filozofiju i društvenu teoriju Univerziteta u Beogradu
Prof. dr Neven Budak, Filozofski fakultet Sveučilišta u Zagrebu
prof. dr Kornelija Ajlec, Filozofski fakultet, Ljubljana
Prof. dr Igor Duda, Filozofski fakultet Sveučilišta Jurja Dobrile u Puli
Dino Dupanović, Muzej Unsko-sanskog kantona Bihać i doktorant Filozofskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu
Prof. dr Amir Duranović, Filozofski fakultet Unverziteta u Sarajevu
As. dr Božidar Flajšman, Filozofski fakultet, Ljubljana
Prof. dr Ivo Goldstein, Filozofski fakultet Sveučilišta u Zagrebu
Prof. dr Adnan Jahić, Filozofski fakultet Univerziteta u Tuzli
Prof. dr Tvrtko Jakovina, Filozofski fakultet Sveučilišta u Zagrebu
Doc. dr Branimir Janković, Filozofski fakultet Sveučilišta u Zagrebu
Prof. dr Senad Hadžić, Filozofski fakultet Univerziteta u Tuzli
Prof. dr Husnija Kamberović, Filozofski fakultet Univerziteta u Sarajevu
Dr Merisa Karović-Babić, viša naučna saradnica, Institut za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava Univerziteta u Sarajevu
Dr Vera Katz, naučna savjetnica
Prof. dr Hrvoje Klasić, Filozofski fakultet Sveučilišta u Zagrebu
Doc. dr Snježana Koren, Filozofski fakultet Sveučilišta u Zagrebu
Dr Olga Manojlović Pintar, viša naučna saradnica, Institut za noviju istoriju Srbije, Beograd
Dea Marić, Filozofski fakultet Sveučilišta u Zagrebu
Dr Dragan Markovina, istoričar, Mostar – Split
Kristina Meneši, viša kustoskinja-istoričarka, Novi Sad
Dr Aleksandar R. Miletić, naučni saradnik, Institut za noviju istoriju Srbije, Beograd
Dr Srđan Milošević, istoričar, Beograd
doc. dr Dušan Mlacović, Filozofski fakultet, Ljubljana
Mr Edin Omerčić, stručni saradnik, Institut za historiju Unverziteta u Sarajevu
Dr Enes Omerović, naučni saradnik, Institut za historiju Unverziteta u Sarajevu
Bibijana Papo Hutinec, doktorandica, Filozofski fakultet Sveučilišta u Zagrebu
Dr Ivana Pantelić, naučna saradnica, Institut za noviju istoriju Srbije, Beograd
Doc. dr Dragutin Papović, Filozofski fakultet Univerziteta Crne Gore
Dr Latinka Perović, naučna savetnica
Dr Sanja Petrović Todosijević, Institut za noviju istoriju Srbije, Beograd
Doc. dr Adnan Prekić, Filozofski fakultet Univerziteta Crne Gore
Prof. dr Edin Radušić, Filozofski fakultet Unverziteta u Sarajevu
Minela Radušić, Filozofski fakultet Univerziteta u Sarajevu
Dr Aida Ramić-Ličina, naučna saradnica, Institut za historiju Unverziteta u Sarajevu
Prof. dr Božo Repe, Filozofski fakultet Univerziteta u Ljubljani
Prof. dr Nikola Samardžić, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
Prof. dr Momir Samardžić, Filozofski fakultet Univerziteta u Novom Sadu
Mr Jadranka Selhanović, Filozofski fakultet Univerziteta Crne Gore
Dr Sead Selimović, Filozofski fakultet Univerziteta u Tuzli
Doc. dr Irena Selišnik, Filozofski fakultet, Ljubljana
Prof. dr Danijela Stefanović, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
Prof. dr Dubravka Stojanović, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
prof. dr Rok Stregar, Filozofski fakultet, Ljubljana
Dr Izet Šabotić, Filozofski fakultet Univerziteta u Tuzli
Dino Šakanović, doktorant, Filozofski fakultet Univerziteta u Sarajevu
Mr Milan Šćekić, Filozofski fakultet Univerziteta Crne Gore
Mr Ivan Tepavčević, Filozofski fakultet Univerziteta Crne Gore
Prof. dr Petar Todorov, Institut za nacionalnu istoriju, Skoplje
Nikica Torbica, DKolektiv – organizacija za društveni razvoj
Dr Nikola Tomašegović, Filozofski fakultet Sveučilišta u Zagrebu
Dr Sabina Veladžić, naučna saradnica, Institut za historiju Unverziteta u Sarajevu
Prof. dr Peter Vodopivec, Slovenska akademija znanosti in umetnosti
Prof. dr Radina Vučetić, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu
doc. dr Žiga Zwitter, Filozofski fakultet, Ljubljana
Petar Žarković, istraživač saradnik, Institut za filozofiju i društvenu teoriju Univerziteta u Beogradu
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
