Narušen imidž "proevropljanina"

… ocenjuju za Danas Vedran Džihić, stručnjak za Balkan Austrijskog instituta za međunarodnu politiku, i Franc-Lotar Altman, profesor međunarodnih odnosa na Univerzitetu u Bukureštu.

DŽihić ističe da u momentu „kada je jasno da je velika većina liberalne i demokratske Srbije protiv sve veće akumulacije moći u rukama jednog čovjeka i jedne političke stranke, u momentu kada se u veoma utjecajnoj akademskoj i ekspertnoj zajednici koja se bavi Balkanom i Srbijom na Zapadu dominantna kritika autoritarnog kursa Vučića, i na kraju u momentu kada se recimo u Beču okuplja jedan dio srbijanske dijaspore i solidarizira sa demonstrantima u Srbiji, jasno je da se javno mnjenje u zemljama EU mijenja i da postaje sve kritičnije prema Vučiću i njegovoj politici“.

– Vučić je već nekoliko godina pažljivo njegovao imidž pragmatičnog i kompromisnog proevropljanina, ali uz taj imidž ne idu slike sa protesta koje optužuju premijera za stvaranje autoritarnog i neslobodnog režima u Srbiji. Čini mi se da je lagano srozavanje legitimiteta Vučića i režima već započelo. Naravno, postoji razlika između imidža i realno-političkog odnosa SAD i zemalja EU prema Srbiji i sadašnjem premijeru te budućem predsjedniku Srbije. Srbija je i dalje od dominantnog značaja u regiji. Za EU i neke ključne zemlje kao recimo NJemačku, Vučić je do sada bio partner u dijalogu sa Kosovom i barem retorički partner pri pokušajima da se situacija u BiH drži pod kontrolom. Vučić je isto tako partner EU zajedno sa drugim zemljama na Balkanu u politici zaustavljanju vala izbjeglica na takozvanoj zapadnobalkanskoj ruti, smatra DŽihić.

„U izvesnoj meri već su se pojavile neke ‘mrlje’ na međunarodnoj reputaciji gospodina Vučića, kada je objavljeno kako je on imao znatno veći pristup medijima tokom izborne kampanje u odnosu na ostale kandidate“, navodi za Danas Franc Lotar-Altman.

Naš sagovornik ukazuje da kada je opozicija u Srbiji tvrdila da postoje neregularnosti u vezi sa istinskim brojem registrovanih birača, „dodatni skepticizam mogao se nazreti u komentarima u zapadnim listovima“.

– Sada se stiče utisak da veliki broj učesnika na javnim demonstracijama takođe pokazuje da nije sve pozitivno i savršeno kao što premijer konstantno naglašava. Štaviše, neprestana tvrdnja gospodina Vučića da je Srbija daleko najstabilnija država na Balkanu dovedena je u pitanje, jer hiljade ljudi protestuju protiv nezadovoljavajućeg učinka vlade. Ipak, ostaje pitanje da li se u Srbiji uspostavlja trend zvani „šou jednog čoveka“, tako što će se na vrhu lestvice donošenja odluka nalaziti „svemogući predsednik“, što ne bi bilo smatrano pozitivnim, imajući u vidu situaciju u susednim državama, smatra Altman.

„Bez brze promene“

Vedran DŽihić napominje da još ne vidi da će u „realno-političkom odnosu EU prema Vučiću doći do neke brze promjene“. „Posjeta njemačkog ministra vanjskih poslova Gabriela je to već nagovjestila. Do promjene ovakvog odnosa bi došlo tek onda kada bi protesti prerasli u veliki i kontinuirani protestni pokret koji se ne bi mogao ignorisati i koji bi iz dana u dan producirao čitav niz za Vučića negativnih vijesti u zemljama EU. Naravno, ako bi vlasti i sam Vučić počeli da budu još nervozniji nego što su sada prema protestima, i ako bi kojim slučajem posegli za nekom vrstom suptilne ili direktne represije, tada bi se odnos zemalja EU jako brzo promjenio. U tom slučaju Vučić i režim bi vrlo brzo potpuno izgubili legitimitet“, zaključuje naš sagovornik.