Statut Zajednice srpskih opština koji je objavio prištinski medij Koha Ditore, po saznanjima Danasa, je zapravo nacrt statuta na kojem su radili organizacije civilnog sektora Fondacija Fridrih Ebert Štiftung (FES) i Evropski institut za mir (EIM), a o kojem su krajem septembra ove godine razgovarale albanske i srpske nevladine organizacije sa Kosova.
Koha Ditore tvrdi da taj statut kruži Kosovom kao „Nemački nacrt“.
Podsetimo da nakon održavanja sastanka u beogradskom Aeroklubu sa srpskim NVO su „Novosti“ pisale kako je pomenutim dvema organizacijama poveren zadatak izrade Nacrta statuta ZSO, koji bi u revidiranom izdanju, trebalo da bude prosleđen pre svega specijalnom izaslaniku EU Miroslavu Lajčaku, pa i vladama Srbije, Kosova i Nemačke.
Ipak, FES i EIM su demantovale da imaju zahtev ili mandat specijalnog predstavnika EU Miroslava Lajčaka, nemačke vlade ili bilo koje druge strane za razvoj ovog statuta, već da su njihove rasprave bile isključivo za internu upotrebu i da predstavljaju rad civilnog sektora.
Kako saznajemo iz izvora bliskih FES-u i EIM-u, upravo ovaj statut objavljen na Koha Ditore je onaj o kome su srpske i albanske NVO raspravljale na sastancima, to jest onaj na koji su ulagali prigovore.
Nije poznato da li je u pitanju revidirana verzija nacrta Statuta ili onaj originalni o kojem se raspravljalo u Beogradu i Prištini.
Šta piše u statutu objavljenom na Koha Ditore?
Statut ima nekoliko članova, a prema prvom ZSO je pravno lico koje je formirano po Zakonu o ratifikaciji prvog sporazuma i Ustavom Kosova, a predviđana je i Skupština Zajednice srpskih opština. Takođe, predviđeno je da ZSO ima nekoliko naziva „Asocijacija/Zajednica opština sa srpskom većinom na Kosovu“, „Asocijacija opština sa srpskom većinom na Kosovu“ i „Zajednica opština sa srpskom većinom na Kosovu“.
Član 1.
Asocijacija/Zajednica opština sa srpskom većinom na Kosovu je pravno lice nastalo u skladu sa Zakonom o potvrđivanju Prvog sporazuma i Ustavom Republike Kosovo.
Statut Udruženja/Zajednice je najviši pravni akt Udruženja/Zajednice.
Statut će usvojiti osnivačka skupština koju čine članovi skupština opština opština učesnica sa glasanjem u skladu sa Zakonom o potvrđivanju Prvog sporazuma i Ustavom Republike Kosovo.
Skupština Udruženja/Zajednice je organ nadležan za izmene i dopune statuta. Sve izmene i dopune statuta će se vršiti u skladu sa Ustavom i zakonima Republike Kosovo.
Amandmane na statut mora da odobri Vlada Kosova kroz pravni akt u skladu sa Ustavom. Vlada će, ukoliko bude smatrala potrebnim, razmotriti ustavnost svakog amandmana na Skupštini Udruženja, čiju će ocenu dati Ustavni sud.
Asocijaciju/Zajednicu čini deset opština (Spisak opština) i zastupa njihove interese i interese svojih stanovnika. Članstvo u Udruženju/Zajednici je dobrovoljno. Procedure za dodavanje članova, isključenje iz članstva ili raspuštanje Udruženja/Zajednice definisane su ovim Statutom.
Član 2
Članovi Asocijacije/Zajednice su organi vlasti opština učesnica.
Zvanični nazivi pravnog lica su: „Asocijacija/Zajednica opština sa srpskom većinom na Kosovu“, „Asocijacija opština sa srpskom većinom na Kosovu“ i „Zajednica opština sa srpskom većinom na Kosovu“. Sva tri službena naziva odnose se na pravno lice nastalo ovim Statutom. U daljem tekstu naziv Udruženje/Zajednica označava sve ili bilo koji od zvaničnih naziva. Službeni organi Kosova ili predstavnici Asocijacije/Zajednice imaju pravo da se na to pozivaju u bilo koje od tri imena.
Aktivnosti Udruženja/Zajednice zasnivaju se na principima dobrovoljnog učešća njegovih članova, napredne demokratije i lokalne samouprave, i poštovanja odredbi o zaštiti i zastupanju prava i interesa zajednica, što je zasnovano na Ustavu i zakonima Kosova.
Opštinske vlasti pristupaju Udruženju/Zajednici na osnovu odluke skupština opština u skladu sa zakonskim odredbama koje regulišu donošenje odluka ovog opštinskog organa. U procesu pristupanja ovom Udruženju/Statutu, svaki član mora da odobri svoj Statut.
Članovi Udruženja/Opštine imaju pravo da prestanu članstvo. Odluku o istupanju iz Udruženja/Zajednice mora doneti Skupština opštine dotične opštine u skladu sa zakonskim odredbama koje regulišu odlučivanje ovog opštinskog organa. Opština koja napusti Asocijaciju/Zajednicu može odlučiti da se vrati kao članica kroz procedure navedene u tački 4. gore.
Udruženje/Zajednica će biti otvorena za bilo koju drugu opštinu pod uslovom da se članovi slažu. Odluku o prijemu novog člana Udruženja/Zajednice doneće dve trećine delegata Skupštine.
Udruženje/Zajednica se može raspustiti odlukom same Skupštine većinom od 2/3 članova, na osnovu odluke gradonačelnika opština.
Članovi Udruženja/Zajednice imaju pravo da isključe jednu ili više opština iz članstva odlukom koju donosi sama Skupština većinom od dve trećine članova.
Udruženje/Zajednica mora imati svoje zvanične simbole, uključujući grb i zastavu, koje će dizajnirati Upravni odbor Asocijacije/Zajednice u skladu sa zakonima i Ustavom Republike Kosovo.
Sedište Asocijacije/Opština će odrediti sopstvena Skupština.
Udruženje/Zajednica ima pravo na sopstvene bankovne račune i ima pravo da poseduje imovinu i da se bavi finansijskim transakcijama.
II. Ciljevi Asocijacije/Zajednice
Član 3
U skladu sa Prvim ratifikovanim sporazumom i Ustavom, Asocijacija/Zajednica ima glavne ciljeve da pruža javne funkcije i usluge:
a. Jačanje lokalne demokratije. Udruženje/Zajednica obavlja ovu funkciju pomažući saradnju među opštinama učesnicama, podržavajući opštine učesnice u kreiranju politika koje unapređuju demokratske prakse, finansirajući i promovišući aktivnosti koje unapređuju građansko učešće i demokratske prakse, i predstavljaju interesefioka.
b. Vrši pun nadzor nad razvojem lokalne privrede. Udruženje/Zajednica obavlja ovu funkciju pomažući saradnju između opština učesnica, podržavajući ih u kreiranju projekata, politika i mera koje razvijaju njihovu lokalnu ekonomiju ili pomažu u angažovanju finansijskih i ljudskih resursa vezanih za ekonomske usluge, finansiranje i promociju aktivnosti na povećanju ekonomskog razvoja, investicija i poslovnog povezivanja, i zastupanje interesa opština i privrednih subjekata na njihovoj teritoriji u odnosu na centralne organe vlasti, kao i sa drugim državama i privrednim subjektima u regionu i šire, uključujući i one iz Republike Srbije . Da bi obavljala ove funkcije, Udruženje/Zajednica mora redovno da prihvata dokumente koje sastavljaju ekonomske, finansijske i budžetske vlasti opština učesnica i mora imati pravo da od drugih opština učesnica zahteva dodatne informacije relevantne za obavljanje ove funkcije. Takođe ima pravo da traži zvanične informacije od centralnih vlasti u vezi sa vršenjem ovih funkcija.
c. Vrši puni nadzor u oblasti obrazovanja. Udruženje/Zajednica ispunjava ove ciljeve kroz vršenje sledećih funkcija:
Pomaganje saradnje među članovima u cilju unapređenja standarda obrazovanja na lokalnom nivou.
Zastupanje interesa svojih članova i stanovnika u obrazovnim politikama kod centralnih vlasti.
Sprovodi istraživanje i praćenje obrazovnih trendova među članicama, na Kosovu iu inostranstvu, i daje smernice za unapređenje obrazovnih standarda, politika i istraživanja u ovoj oblasti.
Pruža pravnu, naučnu, finansijsku i administrativnu podršku članovima u ostvarivanju njihovih nadležnosti u oblasti obrazovanja, uključujući i visoko obrazovanje u skladu sa zakonom.
Nudi savetodavnu ulogu centralnim vlastima i opštinama učesnicama u vezi sa razvojem obrazovanja na srpskom jeziku u skladu sa zakonima.
Finansira inicijative vezane za obrazovanje – uključujući stipendije, obuku za nastavu, grantove za istraživanje, IT rešenja, akademske razmjene, letne programe i druge – u korist razvoja obrazovanja među opštinama učesnicama.
Finansiranje građevinskih i infrastrukturnih projekata koji se odnose na pružanje obrazovanja među opštinama učesnicama, kao i pružanje finansijske podrške za unapređenje obrazovanja i pratećih infrastruktura (sportske hale, računarske učionice, itd.).
Pomaže i/ili finansira prevoz i distribuciju udžbenika koji se odnose na obrazovanje na srpskom jeziku po kosovskom nastavnom planu i programu u skladu sa zakonom. Skupština/Zajednica će pružiti istu uslugu za kosovski nastavni plan i program za obrazovanje na albanskom jeziku i na drugim jezicima ako postoji potreba drugih grupa stanovnika u dotičnim opštinama.
Povežite se sa drugim stranama, uključujući prosvetne vlasti Republike Srbije, kako biste ispunili ovaj cilj.
Pruža savete centralnim vlastima o izmenama i dopunama zakona o obrazovanju.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.