“Slovo” Briselskog sporazuma demantuje Beograd

Bbudući da se u tački četiri Briselskog sporazuma Beograda i Prištine navodi: “u skladu sa ovlašćenjima datim Evropskom poveljoj o lokalnoj samoupravi i kosovskom zakonu, opštine koje učestvuju imaće pravo da sarađuju u kolektivnom sprovođenju svojih ovlašćenja putem ZSO”, ističu sagovornici Danasa komentarišući poruku predsednika Srbije Aleksandra Vučića da u Briselskom sporazumu ne piše da će ZSO biti formirana na osnovu kosovskih zakona i da je iznenađen izjavom Kocijančić o tome.

Diplomate i stručnjaci za kosovsko pitanje takođe podsećaju da se u Sporazumu o ZSO, potpisanom 25. avgusta 2015. godine navodi: “Asocijacija/Zajednica srpskih opština na Kosovu se uspostavlja kao asocijacija/zajednica opština na način predviđen Prvim sporazumom, Zakonom o ratifikaciji Prvog sporazuma i zakonima Kosova”.

Diplomatski izvori Danasa nezvanično kažu da međutim, postoje nejasnoće u prvom Briselskom sporazumu, potpisanom pre pet godina, što omogućava Beogradu i Prištini da različito tumače njegove odredbe, naročito one koje se odnose na uspostavljanje zajednice srpskih opština. U tom kontekstu, navodi se odredba koja glasi: “zakonske garancije (za uspostavljanje ZSO) biće obezbeđene odgovarajućim zakonom i ustavnim zakonom”. Šef srpske diplomatije Ivica Dačić, koji je u svojstvu premijera Srbije u aprilu 2013. sa tadašnjim kosovskim premijerom, a sadašnjim predsednikom Hašimom Tačijem potpisao prvi Briselski sporazum, nije juče želeo da odgovori na naše pitanje da li se radi o namernoj nejasnoći, odnosno da li je reč o našem zakonu ili zakonu Prištine.

S druge strane, Borko Stefanović, lider Levice Srbije i bivši šef tima Beograda za pregovore sa Prištinom, kaže za Danas da je „u pitanju referenca na zakon Kosova, pošto Srbija ne može da pravi zakon koji trebalo da se primenjuje na teritoriji koju ne kontroliše odlukom ove Vlade“.

– Njima (srpskim vlastima) je, naravno, neprijatno i nezgodno da otvoreno kažu građanima na šta su pristali. Pregovori se uvek vode oko uticaja na odluke Vlade Kosova i tako je bilo od 1999, navodi Stefanović, uz opasku da „u tačci 4. Briselskog sporazuma jasno piše da je ZSO u okviru kosovskog sistema“.

Nikola Burazer, programski direktor Centra savremene politike, ukazuje za Danas da se i u Briselskom sporazumu i o Sporazumu o ZSO navodi da će Zajednica morati da bude uspostavljena u skladu sa kosovskim zakonom.

– Međutim, ostalo je otvoreno pitanje da li su u pitanju važeći zakoni Kosova ili zakoni koje će Priština morati da usvoji ili izmeni da bi se Zajednica uspostavila u skladu sa sporazumom, objašnjava Burazer.

Stručnjaci za regionalna pitanja napominju se šest od 15 tačaka Briselskog sporazuma odnosi na osnivanje ZSO, a pet godina od potpisivanja Beograd i Priština i dalje imaju suprostavljena gledišta o njenim nadležnostima – dok Priština tvrdi da to treba da bude nevladina organitacija koja će promovisati saradnju među deset opština sa srpskom većinom u oblastima obrazovanja, zdravstvene zaštite, ruralnog i urbanog planiranja i ekonomskog razvoja, ali tako da ne preuzme nadležnosti od postojećih opština već samo da ih dopuni, Beograd smatra da bi ZSO trebalo da postane političko telo s ovlašćenjima za donošenje odluka u navedenim oblastima.