Više birača nego građana na jugu Srbije

Lokalni izbori u Medveđi pokazali su da ova opština ima 7.442 stanovnika, a čak 10.465 birača, što je posledica nemogućnosti da se birački spiskovi usaglase sa brojem stanovnika usled nepostojanja tačnog broja lica sa mestom prebivališta u ovoj opštini. Otuda je otvoren prostor za glasanje i onih birača Albanaca koji su nekada živeli u ovoj opštini, a koju su je napustili početkom 2000. godine u vreme eskalacije međuetničkih sukoba uz administrativnu liniju sa Kosovom.

Na parlamentarnim izborima 2014. godine u Preševu je po biračkim spiskovima bilo 35.805 građana sa pravom glasa, dok je broj stanovnika na osnovu podataka popisa iz 2002. godine bio za oko hiljadu manji i iznosio je 34.904. Slična situacija je i u Bujanovcu gde je u martu 2014. pravo glasa imalo 46.605 građana, dok je broj stanovnika opet po popisu iz 2002. iznosio 43.302 stanovnika. Ovakva kolizija otvara mogućnost pre svega Albancima sa Kosova, ali i onim građanima koji se nalaze na privremenom radu u zemljama EU da koristeći u ovom slučaju institut „pasivnog mesta prebivališta“ izađu na birališta i glasaju.

Sve ovo podseća na situaciju iz aprila 2002. godine, gde je nakon smirivanja situacije doneta odluka o održavanju vanrednih lokalnih izbora za tri opštine pod nadzorom međunarodne zajednice (SAD, EU). S obzirom na to da su Albanci bojkotovali i popis stanovništva iz 1991. godine, popis je završen 26. aprila i po tadašnjim podacima u Preševu je živelo 34.904 građana, Bujanovcu 43.302, a Medveđi 10.760. Ovi podaci gotovo da se poklapaju, bar kada je u pitanju Medveđa, sa brojem birača na nedavnim lokalnim izborima. Na tadašnjim vanrednim lokalnim izborima vlast je prešla u ruke albanskih političkih partija, koje i danas uz participaciju srpskog političkog korpusa vrše vlast.

Predstavnici srpske zajednice u Bujanovcu u više navrata tražili su organizovanje popisa stanovništva kako bi se utvrdio pravi broj građana, kao i onih sa pravom glasa s obzirom na to da će na proleće 2015. biti održani redovni lokalni izbori. Predstavnici Koordinacionog tela u saradnji sa međunarodnim ekspertima najavili su neku vrstu „stručnog monitoringa stanovništva“, gde bi se umesto klasičnog popisa došlo do tačnog broja stanovnika. Na osnovu toga bi mogli biti i „pročešljani“ birački spiskovi i ne bi se dešavale situacije poput one u Medveđi. Jer očigledno je da bi adut kod albanskih političkih partija u ovakvoj situaciji opet bio legalan – koristilo bi se „pasivno mesto prebivališta“ i samim tim uvećao broj građana albanske nacionalnosti koji bi mogao da glasa dolazeći sa Kosova ili iz zemalja EU. U opštini Preševo se za sada ne razmišlja o popisu stanovništva.